Smrt na hadžu: Masovne kritike na račun Saudijske Arabije

Stotine hodočasnika je umrlo tokom ovogodišnjeg hadža – najvjerovatnije zbog ekstremne vrućine. Kritike na račun Saudijske Arabije su sve glasnije.

Hodočasnici posljednji put kruže oko Kabe u velikoj džamiji u Meki. Hadž, tradicionalno hodočašće povodom Kurban-bajrama u Saudijskoj Arabiji, bliži se kraju, piše Deutsche Welle.

„Hvala Bogu, bilo je to divno duhovno iskustvo“, oduševljen je hodočasnik Muhamed iz Pakistana. „Bilo je nevjerovatno vruće, ali na sreću za mene je sve dobro prošlo”, dodaje on.

Muhamed je imao sreće i preživio je vrućinu – stotine drugih hodočasnika nisu. Zbog temperatura koje su dostigle oko 50 stepeni Celzijusa, navodno su umrle stotine hodočasnika, od kojih većina od toplotnog udara, potvrdio je agenciji AFP jedan saudijski diplomata.

AFP: Umrlo preko 900 ljudi

Mnogi rođaci su očajnički tražili po bolnicama nestale hodočasnike i plašili se najgoreg. „Sve (novopotvrđene) smrti takođe su posljedica vrućine“, rekao je arapski diplomata. To znači da ima najmanje 600 smrtnih slučajeva iz Egipta. Takođe je nestalo 800 drugih hodočasnika iz Egipta, piše AFP.

Jordan, Iran, Irak, Tunis, Indonezija i Senegal takođe su prijavili smrtne slučajeve tokom hadža posljednjih dana. Jedan azijski diplomata je takođe govorio o „oko 68“ indijskih hodočasnika koji su umrli. Kako je AFP izračunao na osnovu informacija iz različitih zemalja, tokom hadža ove godine su već umrle 922 osobe. Prošle godine je prijavljeno više od 200 smrtnih slučajeva tokom hodočašća, većina njih iz Indonezije.

Saudijske vlasti su prvobitno pokušale da naglase da veliki broj žrtava nije neobičan tokom hodočašća. Uostalom, mnogi vjernici su već stari i bolesni kada krenu na hodočašće.

Ogromne kritike neadekvatnih bezbjednosnih mjera

„Većina rituala na hadžu se odvija napolju. A od jednog do drugog svetog mjesta morate da pređete prilično velike udaljenosti“, kaže Bara Anver iz novinske agencije AP. Da bi hodočasnici preživjeli ekstremne vrućine, Saudijci su preduzeli razne mjere predostrožnosti: mjesta za rashlađivanje, šatore za medicinsku pomoć, stanice za piće. Hodočasnici su pozivani da potraže hladovinu i da uzimaju dovoljno tečnosti.

Ali da li je sve zaista bilo tako savršeno organizovano kao što saudijske vlasti prikazuju? Video snimci na društvenim mrežama pokazuju suprotno: desetine ljudi leže na zemlji na ulici u Meki, nekoliko izgleda mrtvo ili su u fazi umiranja. Sa njima sjede rođaci a kola hitne pomoći nema na vidiku.

Snimak egipatskog hodočasnika, koji se ne može provjeriti, opisuje situaciju: „Veoma je vruće. Mnogo mrtvih leži na ulici. Nema spasilaca. Ovdje je mrtav čovjek, pored njega je mrtva žena. Još četvoro mrtvih leže na ulici, a hodočasnici sjede pored njih, jedu i piju.”

Prema njegovoj izjavi, spasioci su govorili o još do 900 hitnih slučajeva, a policija je istakla da oni nisu odgovorni. “Situacija je neshvatljiva. Ne mogu da je razumijem”, nastavlja hodočasnik na video snimku.

Oštre kritike saudijskih vlasti. Prema zvaničnim informacijama, do sada je izbrojano najmanje 90 smrtnih slučajeva. Ali broj bi mogao da bude veći.

Broj žrtava tokom hadža je nekoliko puta bio visok

Muslimansko hodočašće, hadž, jedan je od pet stubova islama i svaki zdrav musliman koji može sebi to da priušti treba da ga obavi barem jednom u životu. Period hodočašća je određen islamskim kalendarom i više puta je padao tokom perioda velikih vrućina posljednjih godina. Prema zvaničnim podacima, ove godine je učestvovalo 1,8 miliona vjernika, uključujući 1,6 miliona hodočasnika iz inostranstva.

U proteklih nekoliko decenija stotine smrtnih slučajeva su se desile nekoliko puta, uglavnom zbog velikih gužvi u Meki i Medini.

Prema studiji Saudijske Arabije objavljenoj u maju, vremenski uslovi tokom hadža postaju sve teži kako globalno zagrijavanje raste: prosječna temperatura tokom hodočašća raste za 0,4 stepena svake decenije. Tako će se hodočasnici izlagati „ekstremnoj opasnosti“ tokom hodočašća i narednih godina u ionako vreloj Saudijskoj Arabiji.