Ograde su postale moda: Orbanizacija Evrope ili zaštita granica?

Prije nekoliko dana srbijanske vlasti su počele izgradnju žičane ograde na granici sa Sjevernom Makedonijom, na početku u rejonu sela Miratovac u opštini Preševo. Miratovac je samo tri kilometara udaljen od makedonskog sela Lojane. Migranti često koriste ovu rutu za nelegalni prelaz, piše Radio Slobodna Evropa.

U zvaničnim srbijanskim dokumentima o izgradnji navodi se da se radi o sprječavanju eventualnog masovnog prelaženja granica zbog prevencije širenja korona virusa.

Jasmin Redžepi iz građanske organizacije “Legis”, koja ima kancelariju u prihvatnim kampovima za migrante u Makedoniji, smatra da ograde ne mogu spriječiti migraciju, kao ni izbjeglice da prelaze iz jedne u drugu državu, napominjući da u prvoj polovini ove godine ima više migranata nego u cijeloj 2019. godini.

“Ograde se prave zato što je to trend u Evropi. Iako kao zemlja na Balkanu vidimo našu budućnost u Evropi i Evropi bez granica, ipak trebamo znati da se i u samoj Evropi među zemljama prave takve ograde koje, navodno, trebaju spriječiti izbjeglice. Ne mislim da je to iz više ideoloških razloga, već da je to orbanizacija određenih zemalja i pokazivanje takvog populizma i takve vrste moći. Kada je Mađarska napravila ograde ka Hrvatskoj i ka Srbiji, na čelu je bio Orban [Viktor, mađarski premijer, prim. red.], kada se u S. Makedoniji napravila ista ograda na čelu ove države je bio Gruevski [Nikola, bivši predsednik S. Makedonije, prim. red.] i sada u Srbiji znamo kakve su stvari i zašto se prave te ograde na granicama”, kaže Redžepi.

“Ograda je postala moda”

S druge strane, raniji ministar unutrašnjih poslova S. Makedonije Pavle Trajanov kaže da je to ipak jedan od načina za zaštitu granica.

“To je sada postalo moda u cijelom svetu, sada to rade i kod nas. Mi je već imamo prema Grčkoj, na maloj kilometraži. Procjenjuje se da je [ograda] jedan od efikasnijih načina za sprječavanje ilegalnih prelazaka. Međutim i to nije stoprocentno, jer oni [migranti] sijeku žice, kopaju rovove ispod njih. Ipak, [ograda] odvraća izbjeglice i teže mogu preći ukoliko ima ovakvih prepreka”, kaže Trajanov.

Trajanov naglašava da se Sjeverna Makedonija ne smije ljutiti na Srbiju što ona podiže ogradu, jer Sjeverna Makedonija već ima takvu ogradu ka Grčkoj.

Svaka država, dodaje Trajanov, radi šta može da bi spriječila ulaz ilegalnih migranata na svoju teritoriju.

Manje prelazaka granice nego ranije

U julu ove godine policija je spriječila skoro 3.700 nelegalnih prelazaka makedonske granice, što je duplo više nego u istom mjesecu 2019. godine.

U julu je otkriveno 12 slučajeva u kojima je bilo pokušaja da se prokrijumčari 567 migranata.

Prema podacima evropske granične agencije Fronteks, u prvih sedam mjeseci ove godine, prilikom pokušaja za ulazak u EU kroz zapanobalkansku migrantsku rutu, bilo je uhvaćeno skoro 11.300 migranata, što je za 80 odsto više nego u istom periodu prošle godine.

Ipak, ovo je drastično manje nego u periodu migrantske krize u 2015. i 2016. godini, kada je po stotinu hiljada ljudi mjesečno prolazilo balkanskom rutom, od Turske preko Grčke, Sjeverne Makedonije i Srbije ka zemljama EU.

Države koje su na ovoj ruti u jeku migrantske krize počele su da dižu ograde jedna prema drugoj, što je u velikoj meri doprinijelo smanjenju broja migranata, ali isto tako je doprinijelo povećanju krijumčarenja.

Bugarska i Grčka imaju ograde na kopnenoj granici sa Turskom, Sjeverna Makedonija ima na granici sa Grčkom, Mađarska na granicama sa Srbijom i Hrvatskom, Slovenija ka Hrvatskoj, a Austrija ka Sloveniji i Italiji.