Najavljeno puštanje tri taoca iz Gaze nakon smirivanja krize s prekidom vatre

Izrael je u petak saopštio da je dobio imena tri taoca koje će militanti u Pojasu Gaze osloboditi u zamjenu za palestinske zatvorenike ovog vikenda, nakon što je kriza u prekidu vatre zaprijetila da ponovo gurne u rat palestinsku teritoriju.

Taoci koji treba da budu oslobođeni u subotu su Sagui Dekel-Čen, Saša Trupanov i Jair Horn, saopštio je kabinet premijera Benjamina Netanyahua, piše AFP, a prenosi Radio Slobodna Evropa.

Njih drže militanti u Gaze od 7. oktobra 2023. kada su zarobljeni u napadu Hamasa – kojeg SAD i EU smatraju terorističkom organizacijom – na jug Izraela što je pokrenulo razorni rat.

Grupa Klub palestinskih zatvorenika saopštila je da će Izrael osloboditi “36 zatvorenika koji služe doživotnu kaznu” zbog napada na Izraelce, pri čemu se očekuje da će njih 24 biti deportovano, kao i 333 stanovnika Pojasa Gaze uhapšenih tokom rata.

Izrael je upozorio Hamas da mora osloboditi tri živa taoca ovog vikenda ili će se suočiti s povratkom rata, nakon što je ta organizacija saopštila da će obustaviti oslobađanja talaca, navodeći kao razlog izraelsko kršenje primirja.

Prekid vatre od 19. januara bio je pod velikim pritiskom otkako je američki predsjednik Donald Trump predložio da SAD preuzmu Pojas Gaze, uz preseljenje više od dva miliona stanovnika te teritorije u Egipat ili Jordan.

Arapske zemlje su odbile plan i Saudijska Arabija će u četvrtak ugostiti lidere Egipta, Jordana, Katara i Ujedinjenih Arapskih Emirata na samitu o tom pitanju.

Oslobađanje izraelskih talaca u zamjenu za palestinske zatvorenike donijelo je prijeko potrebno olakšanje porodicama s obje strane rata, ali iznemoglo stanje izraelskih zarobljenika oslobođenih prošle nedjelje izazvalo je gnjev u Izraelu i svijetu.

Nekim od palestinskih zatvorenika puštenih iz izraelskog pritvora takođe je bilo potrebno liječenje, što je izazvalo zabrinutost Međunarodnog komiteta Crvenog krsta, koji posreduje u razmjeni.

“Posljednje operacije oslobađanja pojačavaju hitnu potrebu za pristupom MKCK-a onima koji se drže u talaštvu”, navodi se u saopštenju u petak.

Poslije Hamasove primopredaje prošle nedjelje, tokom koje su zarobljenici bili primorani da govore, Crveni krst je apelovao da buduće primopredaje budu privatnije i dostojanstvenije.

Portparol Hamasa Hazem Kasem kasnije je branio “civilizovan način” na koji je obavljena prošlonedjeljna primopredaja i rekao da će “primopredaja nove grupe cionističkih zatvorenika biti obavljena na odgovarajući način”.

Izraelsko-američki talac Kit Sigel, koji je pušten u prethodnoj razmjeni prije skoro dvije nedjelje, opisao je u video poruci kako je bio maltretiran tokom zatočeništva.

“Ja sam preživio. Držan sam 484 dana u nezamislivim uslovima, svaki dan sam osjećao kao da bi mogao biti posljednji”, rekao je on.

“Bio sam gladan i izmučen, i fizički i emocionalno”, rekao je on.

Trump je ove nedjelje upozorio da će “nastati pakao ako Hamas ne oslobodi ‘sve’ preostale taoce do subote u podne”.

Izrael je kasnije insistirao da Hamas oslobodi “tri živa taoca” u subotu ili će “prekid vatre biti okončan”.

Izraelski ministar odbrane Izrael Kac rekao je da, ako se borbe nastave, to neće samo dovesti do “poraza Hamasa i oslobađanja svih talaca” – ciljeva koje je Izrael naveo od početka rata – već će i “omogućiti realizaciju vizije američkog predsjednika Trumpa za Gazu”.

Američki državni sekretar Marco Rubiotrebalo bi da doputuje u Izrael kasno u subotu uoči očekivanih razgovora s Netanjahuom u nedjelju o primirju u Pojasu Gaze.

Hamas je kasno u petak saopštio da očekuje da će razgovori o drugoj fazi primirja početi početkom sljedeće nedjelje.

Sljedeća faza ima za cilj da obezbijedi oslobađanje preostalih talaca i predstavi korake ka trajnijem okončanju rata.

U Hamasovom napadu 7. oktobra 2023. na Izrael, prema podacima te zemlje, ubijeno je 1.211 ljudi, uglavnom civila. Militanti su uzeli i 251 taoca, od kojih su 73 ostala u Gazi, uključujući najmanje 35 za koje izraelska vojska kaže da su mrtvi.

U izraelskim vojnim operacijama ubijeno je najmanje 48.239 ljudi u Pojasu Gaze, većinom civila, navodi ministarstvo zdravlja na toj teritoriji pod kontrolom Hamasa.