Le Figaro: Ponozili smo Srbiju i napravili s****

Ugledni pariški dnevni list “Figaro” objavio je veoma oštar i kritičan komentar na račun Francuske zbog rasporeda sjedenja na svečanosti obilježavanja Dana pobede u Parizu 11. novembra, kada je Srbija potisnuta u drugi plan.

“Figaro” je najstariji francuski dnevni list, osnovan još 1826. godine, a danas važi za jedan od najuglednijih i najtiražnijih. Komentar, koji je potpisao Žan Kristof Bison, zamjenik glavnog i odgovornog urednika, “Blic” prenosi u cjelini.

“‘Napravili smo sra*e.’ Ovaj izraz je upotrebio jedan viši član protokolarne službe Jelisejske palate, zadužen za raspoređivanje šefova država i vlada na počasnoj tribini 11. novembra, na obilježavanje Dana primirja.

Dok su oko svog domaćina, Emanuela Makrona, sjedili predsjednici Rusije, Sjedinjenih Američkih Država, Italije i Rumunije, zemalja koje su se pridružile Francuskoj tokom Velikog rata, ali i predsjednici Bugarske i Turske i njemačka kancelarka, koji bi bili na čelu neprijateljskih zemalja prije jednog vijeka, jedan čovjek, ogroman po veličini, bio je spušten nisko i traženo mu je da sjedne u galeriju nasuprot kamere, među raznim drugim zvanicama, zamjenicima ministara, diplomatama. Njegovo ime? Aleksandar Vučić. Predsjednik Srbije.

Srbije. Zemlje zbog koje je Francuska ušla u rat 1914. godine i u savez i zbog diplomatije i geopolitike, ali i zbog istorijskih veza (1389. godine, zvona Notr Dama su zvonila u pozdrav onoga što se smatralo pobjedom srpskih hrišćana nad otomanskim muslimanima u Kosovskoj bici), vojnih veza (u 19. vijeku je u Srbiji čak postojao ministar rata koji je bio Francuz – Ipolit Monden) i ekonomskih (1914. godine je četiri petine srpskog duga bilo u francuskom kapitalu, koji je značajno uložen u rudnike, željeznice i banke u zemlji).

Zemlje koja je vidjela kako 1,2 miliona njene djece nestaje tokom sukoba: 28 odsto cijele njene populacije – jedan tužan rekord.

Zemlje koja je, od prošle godine, umnožila ceremonije, omaže i manifestacije koje odaju počast jednom srdačnom prijateljstvu i drugarstvu u zajedničkim borbama, simbolizovanim hiljadama grobova francuskih vojnika i srpskih boraca poređanih po grobljima u Solunu, Monastiru, Skoplju ili Beogradu, svim teritorijama koje su srpske i francuske divizije zajedno oslobodile na istočnom frontu.

Zemlje koja je toliko dirnula Francuze prije jednog vijeka zbog mučeništva kroz koje je prošla zbog austrougarskih, njemačkih i bugarskih trupa, dok su desetine komiteta za pomoć i humanitarnih asocijacija uspostavile ‘Dane Srba’ kako bi novac, odjeću i hranu skupljali i slali u ‘zemlju heroja’.

Zemlje čiji je kralj Petar Karađorđević toliko volio Francusku da je bio dio njene vojske 1870. godine (u puku Legije stranaca) u borbi protiv Prusa.

Zemlje iz koje je u julu 1914. godine došla prva žrtva saveznika (gimnazijalac star 16 godine koji je poginuo pri bombardovanju Beograda od strane austrijskih topova) i odakle je u avgustu došla naša prva pobjeda (Cerska bitka).

Zemlje koja je prije četiri godine pozdravljena simpozijumima na Sorboni (ponekad u prisustvu predsjednika Rajmonda Poenkarea) i objavljivanjem na desetina knjiga (među kojima je i strip: “Avanture malog srpskog vojnika”), brošurama koje hvale “ovaj mali narod po imenu, ali veliki po duši”, uz tekstove Apolinera, Pjera Lotija ili Edmonda Rostanda.

Zemlje koja je mogla da ponovo izgradi svoju vojsku zahvaljujući francuskim kolegama sa Krfa i Bizerta i koja je u Ažaksjou, Bastilji, Nici, Grenoblu, Parizu, Sent Etjenu ili Bordou našla gradove domaćine za hiljade svojih učenika i studenata koji su pobjegli od rata, gladi i bolesti.

Zemlje koja je poslije rata postavila maršala Franšea d'Eperea za vojvodu njene vojske i počasnog građanina njenog glavnog grada Beograda, čijem je oslobađanju on doprinio 1. novembra 1918. godine.

Tu je zemlju, koja je došla u Pariz (u obliku svog predsjednika) sa svim njenim patnjama, bolovima i žrtvama podnijetim za savezničke ciljeve, Francuska odlučila da ponizi 11. novembra. Poniženje je riječ koja nije dovoljno snažna. Možemo da zamislimo kako se Aleksandar Vučić osjećao kada je ispred sebe vidio kako među Trampom, Putinom i Makronom nasmijan sjede zlokobni Redžep Erdogan, sultan-nasljednik genocidne Otomanske imperije, ili Hašim Tači, predsjednik zemlje koju on ne priznaje i koja je bila dio Srbije 1914. godine. Po povratku, srpski šef države je priznao da je bio u iskušenju da ustane i ode odatle: on je odustao, smatrajući da bi bilo neprikladno da se pobuni na taj sveti dan, koliko god to bilo legitimno. Ljubazno od njega.

Da, Jelisejska palata je “napravila sra*e”.

I iako se Frederik Mondoloni, francuski ambasador u Srbiji, u ponedeljak izvinio u ime Pariza (što je Vučić prihvatio), to nije zaustavilo promjenu raspoloženja u Beogradu. Spomenik Francuskoj postavljen u parku na Kalemegdanu, na kojem piše „Volimo Francusku, kao što ona voljela nas“, jeste išaran – a upravo je bio obnovljen.

Neki glasovi su zahtjevali da se ulice Pariska i Francuska preimenuju. Lokalna štampa se pobunila.

Emanuel Makron 6. decembra treba da doputuje u Beograd. Njegov kolega mu je obećao grandiozni doček, da bi mu objasnio da sa srpske strane, kada se radi o odavanju počasti prijateljstvu izgrađenom u krvi između naše dvije zemlje, nema mesta “sra*u”. Ovog puta, Francuska će biti ta koja će rizikovati da se osjeti poniženom.