Ko je Talat Xhaferi, čovjek zbog kog je Makedonija na nogama

Kriza u Makedoniji dostigla je svoj vrhunac jučer popodne. Za demonstrante koji već nekoliko sedmica demonstriraju protiv pokušaja Zorana Zaeva da sa albanskim partijama formira vladu, imenovanje Talata Xhaferija bila je kap koja je prelila čašu. Sa ulice su upali u Sobranje, a svijet su obišle slike krvavih lica i tuče. Ko je Talat Xhaferi, čovjek zbog kog je Makedonija na nogama?

Xhaferi, počeo je karijeru kao vojnik. Vojne škole završavao je u Beogradu, a potom u Sarajevu, nakon čega je služio u vojsci JNA od 1985. do 1991. godine. Nakon što je 1991. godine Skoplje proglasilo nezavisnost, Xhaferi je postao visoki oficir novoosnovane makedonske vojske, piše Blic.

Bio je raspoređen u Tetovu, gdje su se 2001. godine vodile brojne bitke tokom kratkog, ali nasilnog oružanog sukoba. Početkom sukoba, dezertirao je iz makedonske vojske i pridružio se albanskim pobunjenicima koji su se borili protiv makedonskih snaga bezbjednosti. Bio je komandanat 116. brigade ONA (Oslobodilačka nacionalna armija), inače pristalice OVK gdje je i dobio kodno ime “komandant Forino”, prema svom rodnom selu koje se nalazi blizu grada Gostivara.

Situacija stigla do usijanja: “Ako Zijadin Sela umre umrijet će i Makedonija”

Sukob je okončan potpisivanjem Ohridskog sporazuma koji garantuje veća prava Albancima. Xhaferi se, nakon što je istim sporazumom pomilovan, okrenuo politici i priključio stranici DUI (Demokratska unija za integraciju).

Sedam godina kasnije postao je poslanik, a 12 godina nakon što je pucao na makedonske vojnike, ušao je u Sobranje kako ministar odbrane u vladi Nikole Gruevskog. Njegovo imenovanje, očekivano, izazvalo je velika negodovanja, prvenstveno vojnih veterana, dok je sa druge strane slavljeno kao pobjeda, posebno jer su veterani ONA-e koji čine veliki dio strane DIU rijetko imanovani na bilo kakve funkcije.

Xhaferi koji je tečno govori albanski, makedonski, srpski, hrvatski i engleski jezik, ostao je upamćen po tome što je blokirao donošenje novog vojnog zakona, koji je odobravao pogodnosti za makedonske vojne veterane, ali je izostavio borce ekstremističke ONA. Predloženi zakon i dalje je blokiran u Skupštini.