Ko je novi simbol otpora Kremlju? Studirao na Cambridgeu, dvaput ga otrovali

Nakon smrti Alekseja Navalnog, zatvoreni opozicioni vođa Vladimir Kara-Murza postao je lice otpora protiv Kremlja. Ovaj 42-godišnji diplomant Univerziteta u Cambridgeu uhapšen je u aprilu 2022. godine nakon što je CNN emitovao intervju u kojem on govori da Rusiju vodi “režim ubiica”.

Godinu dana kasnije osuđen je na 25 godina zatvora u sibirskoj kaznenoj koloniji u regiji Omsk, gdje sada boravi u kaznenoj ćeliji dugoj tri metra i širokoj metar i po, gotovo 10.000 kilometara od svoje supruge i djece koja žive u SAD-u.

Radi se o najdužoj kazni koja je izrečena nekom kritičaru Kremlja od pada Sovjetskog Saveza. Nakon smrti Navalnog ranije ovog mjeseca u kaznenoj koloniji Arktičkog kruga, gdje je bio zatočen, javili su se strahovi kako bi istu sudbinu mogli doživjeti i drugi politički zatvorenici.

Njegova supruga pokušava izvršiti pritisak na britanske vlasti

Grigori Vajpan, viši advokat Memoriala, najstarije ruske grupe za ljudska prava, koja je 2022. dobila Nobelovu nagradu za mir, rekao je kako se Kara-Murza nikada nije suočavao s ovako velikim rizikom od smrti.

“Istaknuti kritičari vlade sada se suočavaju s povećanim rizicima u ruskim zatvorima. Što je kritičar istaknutiji, to je veći rizik. Ovaj rizik sada je vidljiv u slučaju Kara-Murze, kojeg je ruska vlada već dva puta pokušala ubiti”, objasnio je Vajpan za Independent.

Kara-Murzina supruga, 43-godišnja Evgenija, stiže u London kako bi se sastala s britanskim ministrom vanjskih poslova Davidom Cameronom i zatražila pomoć u pregovorima o oslobađanju njenog supruga. Kara-Murza, koji je također istoričar i novinar, dolazi iz porodice u kojoj postoji tradicija kritikovanja ruskih vođa.

Bio savjetnik opozicionog vođe koji je ubijen ispred Kremlja

Njegov otac, novinar i televizijski voditelj Vladimir Aleksejevič Kara-Murza, bio je otvoreni kritičar sovjetskog vođe Leonida Brežnjeva i istaknuti pristaša reformi pod Borisom Jeljcinom u 1990-ima. Mladi Kara-Murza je pohađao školu u Moskvi prije nego što se njegova majka udala za Britanca, nakon čega se on kao tinejdžer preselio u Englesku.

Odrađivao je brojne poslove u Londonu kao novinar nezavisnih ruskih novina. Ušao je u rusku politiku kasnih 1990-ih, dok se Vladimir Putin tiho uspinjao do predsjedničke pozicije. Glasao je protiv Putina na izborima 2000. godine.

Postao je savjetnik opozicionog šefa Borisa Nemcova, koji je ubijen u Moskvi 2015. godine. Iste godine kad je njegov politički mentor ubijen, Kara-Murza je otrovan. Preživio je taj atentat, kao i onaj koji je pokušan dvije godine kasnije.

Razvio polineuropatiju zbog trovanja?

Evgenija se sjeća trenutka kad se probudio iz kome. Bili su u moskovskoj bolnici na Odjelu intenzivne njege. Bila je to njihova 13. godišnjica braka. “Ležao je tamo, izgledajući baš kao neko ko je doživio otkazivanje više organa”, kazala je.

“Rekao je da mu je jako žao zbog onoga što se dogodilo jer se nadao da će sa mnom otputovati u Quebec na nekoliko dana. Samo nas dvoje. Samo sam ga pogledala i rekla: ‘O čemu pričaš? Živ si. To je najbolji dar kojem sam se mogao nadati'”, dodala je.

U februaru 2021., istraga Bellingcata utvrdila je kako je Kara-Murzu pratila ista jedinica FSB-a koja je navodno otrovala Alekseja Navalnog nervnim agensom 2020. godine. Kara-Murza je razvio polineuropatiju, stanje živaca koje utječe na njegovu sposobnost da osjeća stopala i ruke. Njegova supruga kaže da je do toga došlo zbog trovanja.

Uhapšen ispred svoje kuće

Kara-Murza je bio jedan od malog broja opozicionih političara koji su ostali aktivni u Rusiji nakon što je pokrenuta invazija na Ukrajinu u februaru 2022. Javno je osudio rat prkoseći novim zakonima o cenzuri. Nakon tri govora održana u Lisabonu, Helsinkiju i Washingtonu, tokom kojih je osudio invaziju, Kara-Murza je uhapšen ispred svoje kuće u Moskvi 22. aprila 2022.

Proglašen je “stranim agentom” i optužen za širenje lažnih informacija o akcijama ruske vojske u Ukrajini u vezi s govorom koji je održao u Zastupničkom domu Arizone. U tom govoru je naveo da Putin “baca kasetne bombe” na stambene četvrti, domove majke, bolnice i škole.