Kad je i zašto počeo sukob Armenije i Azerbejdžana u regiji Nagorno-Karabah

Parlament Azerbejdžana donio je odluku o proglašenju ratnog stanja u nekoliko gradova i regija.

Reakcija je to na opću mobilizaciju koju je jutros aktivirala Vlada njihovog najvećeg neprijatelja, Armenije.

Parlament je odobrio odluku predsjednika Azerbejdžana Ilhama Alijeva o proglašenju ratnog stanja u nekoliko područja zbog sukoba na liniji razgraničenja između Armenije i Azerbejdžana.

U skladu s odlukom donesenom na vanrednom sastanku, državljanima Azerbejdžana i strancima u toj zemlji bit će djelomično i privremeno ograničena određena ustavna prava i slobode, te imovinska prava.

”Ratnim stanjem“ se predviđa uvođenje i policijskog sata u određenim vremenskim intervalima u pojedinim regijama.

Predsjednik Azerbejdžana Ilham Alijev rekao je da ima poginulih i ranjenih među civilnim stanovništvom i među vojnicima nakon što su armenske snage otvorile vatru duž linije razdvajanja.

“Armenske snage jutros su počele da pucaju na položaje vojske Azerbejdžana i naselja u raznim pravcima duž linije razdvajanja. Vatra je otvarana iz različitog oružja, uključujući ono velikog kalibra. To je još jedna vojna provokacija Armenije”, rekao je Alijev.

Sukob koji traje tri decenije

Konflikt Armenije i Azerbejdžana u regiji Nagorno-Karabah nije ništa novo.

Uz povremene prekide, sukob tinja od raspada Sovjetskog saveza, već tri decenije. Regija je međunarodno priznata kao dio Azerbejdžana, ali je kontrolišu Armenci, piše BBC.

Jozef Staljin je Nagorno-Karabah proglasio automonom regijom u skloptu Sovjetskog Azerbejdžana prije skoro sto godina, 1921. godine.

Mapa konflikta

Armenci su 1988. tražili kontrolu nad regijom, što je Azerbejdžan odbio, i od tad traje rat.

Obračun na granici u julu ove godine rezultirao je smrću 16 osoba, što je bio uzrok velikih protesta u Bakuu, glavnom gradu Azerbejdžana, u kojima su građani pozvali na vraćanje regije u posjed svoje države.

Ko podržava koga?

U nedjelju je turski predsjednik Erdogan najavio podršku Azerbejdžanu, a sukob nazvao “najvećom prijetnjom za mir u regiji”. S druge strane, i Armenija ima jakog saveznika u Rusiji.

Turska ima svoje razloge za prekid odnosa sa Armenijom, zbog masakra nad Armencima tokom Otomanske ere koji Armenci nazivaju genocidom, što Turci negiraju.

Rano u nedjelju, ministarstvo odbrane Armenije objavilo je kako se desio napad na civile u Nagorno-Karabahu, u kojem su ubijeni žena i dijete.

Uslijedio je odgovor, dva helikoptera i tri drona su oborena.

Ubrzo su Armenci proglasili policijski sat i potpunu vojnu mobilizaciju, te pozvali na “odbranu domovine”.

Mobilizacija u Armeniji (FOTO: Al Jazeera)

S druge strane, i Azerbejdžanci tvrde da su civili žrtve bombardovanja nekoliko sela od strane armenskih snaga.

U obraćanju uživo, predsjednik Ilham Alijev kazao je kako je siguran da će kontra-ofanzivom dovesti do “kraja okupacije koja traje 30 godina”.

U konfliktima od 1990-ih godina, život je izgubilo oko 30.000 ljudi, a regiju je napustilo oko milion stanovnika.

Do prekida vatre došlo je 1994. godine, a uz povremene sukobe, taj prekid se poštivao.

Od tada, jedan od najsmrtonosnijih prekida mirnog stanja desio se 2016. godine. Takozvani Četverodnevni rat trajao je od 1. do 5. aprila, a život je izgubilo, prema izvorima američkog State departmenta, oko 350 ljudi, vojnika i civila.