Šta su Hamas i Hezbollah

Više od 400 palestinskih militanata pripadnika grupe Hamas, ubijeno je u južnom Izraelu i Pojasu Gaze, a deseci drugih su zarobljeni, prema glasnogovorniku IDF-a Danielu Hagariju.

Libanski Hezbollah saopćio je danas da je gađao izraelske vojne položaje na spornoj Golanskoj visoravni, rekavši da djeluje “u solidarnosti” sa palestinskim narodom nakon napada Hamasa iz Gaze na Izrael.

Izraelske snage su odgovorile artiljerijskim udarima na južni Liban, a za sada nema informacija o žrtvama.

Šta su Hamas i Hezbollah?

Hamas: Otpor protiv izraelske okupacije

Hamas, odnosno Islamski pokret otpora, osnovan je 1987. tokom prve palestinske intifade, odnosno ustanka. Podržava ga šiitski Iran i dijeli ideologiju Muslimanskog bratstva, koje je uspostavljeno u Egiptu 1920-ih, piše Al Jazeera.

Hamas upravlja Pojasom Gaze od 2007, nakon kratkog građanskog rata sa snagama lojalnim pokretu Fatah na čelu sa predsjednikom Mahmoudom Abbasom, koji se nalazi na Zapadnoj obali, a također je na čelu Palestinske oslobodilačke organizacije (PLO).

Hamasovo preuzimanje Gaze uslijedilo je nakon njegove pobjede na palestinskim parlamentarnim izborima 2006. godine, posljednji put kada su održani.

Hamas je optužio Abbasa da se urotio protiv njega, a Abbas je ono što se dogodilo opisao kao državni udar.

Od tada je došlo do brojnih rundi sukoba s Izraelom, koji su često uključivali Hamasove raketne napade iz Gaze na Izrael te izraelske zračne napade i bombardiranje Gaze.

Hamas odbija priznati državu Izrael i nasilno se suprotstavio mirovnom sporazumu iz Osla koji su ispregovarali Izrael i PLO sredinom 1990-ih.

Hamas ima oružano krilo koje se zove Izz el-Deen al-Qassam brigade, koje je poslalo naoružane napadače i bombaše samoubice u Izrael. Hamas svoje oružane aktivnosti karakterizira kao otpor protiv izraelske okupacije.

Njegova osnivačka povelja iz 1988. pozivala je na uništenje Izraela, iako su čelnici Hamasa povremeno nudili dugoročno primirje, ili Hudnu na arapskom, s Izraelom, u zamjenu za održivu palestinsku državu na cijelom palestinskom teritoriju koji je Izrael okupirao u ratu 1967. godine. Izrael to smatra varkom.

Hamas je označen kao teroristička organizacija od Izraela, SAD-a, Evropske unije, Kanade, Egipta i Japana.

Grupa je dio regionalnog saveza koji se sastoji od Irana, Sirije i šiitske grupe Hezbollah u Libanu, koji se svi općenito protive politici SAD-a na Bliskom istoku i Izraelu.

Dok je njegova baza moći u Gazi, Hamas također ima pristalice širom palestinskih teritorija, a ima vođe raširene po Bliskom istoku.

Hezbollah: Naoružana grupa sa zastupnicima u libanskom parlamentu

Podržana od Irana, šiitska grupa Hezbollah se uzdigla od frakcije osnovane tokom građanskog rata u Libanu, do teško naoružanih snaga sa velikim utjecajem na libansku državu.

Zapadne zemlje, uključujući SAD, smatraju Hezbollah terorističkom organizacijom.

Iranska nacionalna garda je Hezbollah osnovala 1982. godine kako bi “izvezla” islamsku revoluciju i borila se protiv izraelskih snaga koje su napale Liban, piše Tanjug, pozivajući se na Reuters.

Agencija navodi da se Hezbollah može pohvaliti preciznim raketama i time može pogoditi sve dijelove Izraela.

Lider Hezbollaha Sayed Hassan Nasrallah rekao je 2021. godine da grupa ima 100.000 boraca, a SAD procjenjuje da im Iran šalje stotine miliona dolara na godišnjem nivou.

Hezbollah ima duboke veze sa drugim naoružanim grupama u regionu koje podržava Iran, uključujući palestinske frakcije Hamas i Islamski džihad.

Nakon što je Hamas u subotu izveo veliki napad na Izrael, iz Hezbollaha su naveli da su “u direktnom kontaktu sa vodstvom palestinskog otpora”.

Hezbollah je obučavao grupe koje podržava Iran u Iraku i tamo također učestvuje u borbama, a vlasti Saudijske Arabije navele su da se Hezbollah borio za proiranske Huse u Jemenu, što grupa poriče.

Utjecaj grupe u Libanu posljedica je velike zalihe oružja, ali i toga što mnogi šiiti smatraju da grupa brani Liban od Izraela.

Sa druge strane, libanske stranke koje su protiv Hezbollaha optužuju grupu da vodi zemlju u sukobe. Grupa ima ministre u vladi i zastupnike u parlamentu, a borci Hezbollaha su preuzeli dijelove Bejruta.

Hezbollah je ušao u politiku 2005. godine nakon što se Sirija povukla iz Libana, poslije ubistva bivšeg premijera Rafika el Haririja.