O Škotima koji su naklonjeni EU, “izlasku” i “ostanku”

Škoti važe kao posebno naklonjeni Evropskoj uniji. Smatra se da će na referendumu o „bregzitu“ većina Škota biti za ostanak u ovoj zajednici. Osim ako Velika Britanija ne odluči da je napusti.

Tobi Paterson je umjetnik koji radi u jednom starom skladištu na reci Klajdu. Tu, gdje je nekada sušen uvozni duvan, ovaj slikar je uredio sebi atelje. On se na umjetnički način bavi modernom arhitekturom i zato mnogo putuje po kontinentu.

Njegovi omiljeni gradovi su “Pariz, Berlin, Amsterdam, Hag, Brisel i Antverpen, Barselona i Madrid.” Vrata njegovog studija malo zapinju, baš kao i mnogo toga u Evropi, kaže ovaj slikar. On ipak smatra da je Evropska unija nezamjenljiva kao institucija. Izmađu ostalog, i zato što ona podstiče kreativnu razmjenu.

“Nešto kao EU je apsolutno važno. Ona je zaslužna za dug period mira u posljeratnim godinama“, kaže Paterson, koji među svojim kolegama umjetnicima ne poznaje nikog ko je za bregzit. “U posljednjih desetak godina sam se osjećao sve više kao Škot i istovremeno više kao Evropljanin“, dodaje. Prije dvije godine on je bio na strani onih koji se bore za nezavisnost Škotske – koju i dalje želi.

Nezavisna država u Evropskoj uniji

Većina građana Glazgova je na referendumu 2014. glasala za nezavisnost Škotske. Razočaranje zbog neuspjeha je bilo veliko, posebno među mladim pristalicama nezavisnosti. 18-godišnji Din, koga smo sreli u centru grada, ima sljedeći koncept: “Škotska kao nezavisna država, ali i dalje u Evropskoj uniji – to bi bila najbolja mogućnost za nas”.

Vladajuća Škotska nacionalna stranka SNP nema lak posao. Dankan Ros je član uprave stranke – on ovako objašnjava zvanični stav o sljedećem referendumu o nezavisnosti. “Neće ga biti sve dok ne budemo sigurni da ćemo pobjediti ili dok se nešto ne promijeni. A tu promjenu bi mogao da donese referendum o bregzitu.”

Znači – ako na referendumu samo Škoti budu za ostanak u EU ali svi Britanci zajedno za izlazak iz zajednice: “Ako zaista većina bude protiv Evropske unije, onda će morati da se održi drugi referendum na kome bi se odlučivalo o ostanku Škotske u Uniji.”

Kaže sredovječni Džordž. Penzionerke Ajrin i Sara ne dijele njegovo mišljenje. “Nikako. To je smiješno. To želi SNP, ali ne i narod!” Ipak, o ostanku u Evropskoj uniji se u Škotskoj odavno ne raspravlja tako emotivno i angažovano kao o nezavisnosti.