Izbjeglička kriza: Vanredni sastanak ministara unutrašnjih poslova EU

Plan predsjednika Evropske komisije Jean Claude Junckera o solidarnoj raspodjeli 160 hiljada izbjeglica, izložen tokom obraćanja Evropskom parlamentu “O stanju nacije” biće ključna tema današnjeg sastanka, sazvanog zbog dramatične situacije pred kojom se našla EU.

Naime, samo preko “balkanske rute” na prostor EU je od početka godine ušlo 175 hiljada ljudi, iz svih pravaca ukupno od januara pola miliona izbjeglica, dok se procjenjuje da nekoliko miliona čeka na sličnu šansu u Siriji, te izbjegličkim kampovima u Turskoj, Libanonu i Jordanu.

Polarizovana mišljenja evropskih političara, ali i javnosti o tome kako odgovoriti na krizu, čine neizvjesnim moguči dogovor ministara o tome.

Njemačka, koja je cilj najvećem broju izbjeglica i koja planira da do kraja godine udomi do 800 hiljada onih koji bježe od rata i stradanja, uz prebukirane kapacitete smještaja izbjeglica, poziva na jedinstven odgovor Evropljana. Još dramatičniji su pozivi evropskih zvaničnika.

“Ovo je odlučujući trenutak, odlučujući za našu Uniju. izbjeglička kriza sa kojom se suočavamo ne samo mi već i region i cijeli svijet, stavlja na ispit naše vrijednosti, čak i naš identitet. Ovo je trenutak istine, da vidimo da li smo zaista Evropljani, da li smo zaista Unija. Na ispitu je naša sposobnost da zaštitimo ljude, kao i naša solidarnost”, upozorila je visoka predstavnica EU za sigurnosnu i vanjsku politiku Federica Mogherini.

Predsjednik Evropske komisije Jean Claude Juncker istovremeno poziva da se prestane sa retorikom i počne sa konkretnom akcijom. Uz ovo, nekoliko hiljada stanovnika Brisela je prošlu subotu provelo u društvu Sirijaca i Afganistanaca koji već danima kampuju pred belgijskim ministarstvom za izbjeglice, čekajući odluku vlasti o svojoj sudbini. Sličnu akciju su širom Evrope organizovali pobornici otvaranja vrata onima koji u Evropi traže utočište i šansu za život.

Sa druge strane, Češka, Slovačka, Mađarska i Poljska su čvrste u stavu da ne prihvataju kvote imigranata kakve za njih priprema Brisel, odgovarajući da će se voditi vlastitim planom i mogućnostima. Danska koristi pravo neučestvovanja u evropskim odlukama, uz obrazloženje kako već sada ima dovoljno migranata na svojoj teritoriji. Sličnu privilegiju su iskoristili i Irci, dok Velika Britanija obećava da će tokom naredne četiri godine primiti do 20 hiljada izbjeglica, ali ne onih pristiglih na prostor Unije, već iz kampova Turske, Libanona i Jemena.

Pred današnji ministarski skup u Briselu su složni u ocjeni da njegov rezultat znači više od tehničke odluke o razmještaju izbjeglica. Riječ je o do sada vjerovatno najozbiljnijem ispitu kredibiliteta EU, poručuju iz evropskih institucija, u strahu da bi, u slučaju izostanka evropskog plana rješavanja krize, evropske države pribjegle vlastitim mjerama, poput ponovne uspostave kontrola nacionalnih granica, kao što je sinoć najavila Njemačka ili mađarskog plana zatvaranja granice prema Srbiji.

Iako dopuštaju članicama privremene mjere kontrole, u Briselu vjeruju da bi takvi potezi dugoročno bili prijetnja ne samo Schengenu, već bi izbjegličku krizu pretvorili u političku krizu evropskih razmjera i nesagledivih posljedica.