Dr. Begović: Prevencija smrtnih ishoda kod Pfizera i Moderne je 100 posto

Doktorica interne medicine u bolnici Scripps Clinic and Green Hospital, La Jolla iz Californije Vedka Begović u intervjuu za Fenu potvrdila je da se krajem aprila očekuje zvanična odluka i moguće odobrenje Svjetske zdravstvene organizacije (WHO) za kineske vakcine Sinopharm i Sinovac.

Sinopharm vakcinu proizvela je Kineska farmaceutska kuća i ona je slična nekim ranijima (polio, hepatitis A), bazirana na umrtvljenom virusu.

Masovno vakcinisanje u Kini i nekim zemljama Bliskog istoka pokazalo je efikasnost od 79 posto, a isto tako je sugerisano da je veoma sigurna i bez puno nuspojava.

Sinovac vakcina je pokazala efikasnost od 50-65 posto do 83.5 posto, bazirano na studijama iz Brazila i Turske.

– Obje ove vakcine i informacije o njihovoj efikasnosti su prezentirane WHO-u za odobrenje za širu upotrebu. Kineski proizvođači se nadaju odobrenju jer informacije koje su podnijeli su kompatibilne sa zahtjevima WHO. Da bi se vakcine odobrile od strane WHO, moraju imati efikasnost najmanje 50 posto poželjno 70 posto i da nemaju štetna dejstva – pojasnila je Begović.

Do sada su se najefikasnijim pokazale u 95 i 94.1 posto slučajeva Pfizer-BioNTech i Moderna vakcine. One su, po riječima Begović, veoma dobre u smislu prevencije simptomatičnih, asimptomatičnih infekcija i prenošenja bolesti u stvarnim okolnostima. Također, su se pokazale efektivne i prema “novim varijantama virusa korone (SARS-CoV-2)”. Prevencija smrtnih ishoda ovim vakcinama je 100 posto.

– Prema novim podacima objavljenim u Sjedinjenim Američkim Državama 76 posto ima efikasnost AstraZeneca vakcina, čija je određena količina distribuirana u BiH. Međutim, postoji zabrinutost oko potencijalnih nuspojava i rijetkih kondicija koje su prijavljene nakon vakcinisanja AstraZeneca vakcinom. U nekoliko zemalja Evrope i u Kanadi se ne daje osobama mlađim od 55 ili 60 godina – rekla je Begović.

Na upit da li vakcine mogu izazvati trombove kaže da nije jednostavno dati odgovor, te polazi od činjenice da “sama COVID-19 infekcija izaziva jaku tendencu stvaranja krvnih tromba od kojih su umrle hiljade oboljelih”.

– Intenzivni imunološki odgovor nakon vakcinisanja teorteski može biti okidač sistema za grušanje krvi ali incidence ovih pojava su veoma rijetke i ne češće nego u generalnoj populaciji. Moramo imati u vidu da su prijave nuspojava nakon vakcinisanja tražene i intenzivnije nego prijave u generalnoj populaciji što može imati uticaj na objektivnost – navela je Begović.

Govoreći konkretno o vakcini AstraZeneca ističe da je 30 slučajeva tromboza prijavljeno do 10. marta nakon što je vakcinisano pet miliona ljudi.

Uglavnom se, kaže, radilo o tromboembolijama (pojavi ugrušaka) u venskom sistemu.

– Evropska medicinska agencija (EMA) i WHO su zaključili, 18 marta, da je korist vakcine značajno veća u odnosu na rizik uprkos mogućoj povezanosti sa rijetkom poremećajem pojave tromba sa istovremeno niskim brojem krvnih pločica-trombocita u krvi. Većina slučajeva se desila kod ženskih osoba mlađih od 55 godina a radilo se o trombima u moždanom venoznom sinusu. Trenutno naučnici generiraju hipoteze da se možda radi o veoma rijetkoj autoimunoj reakciji, ali još nema formalnih publikacija. Ispitivanja u SAD-u AstraZeneca vakcine, u više od 20.000 vakcinisanih nije prijavljen ni jedan slučaj – naglasila je Begović. Ekspertna grupa EMA je raspravljala na ovu temu ponovo 29. marta i nove zvanične izjave i preporuke se očekuju.

Kaže da trenutna situacija, uz visoku stopu zaraženih, pogoduje razvijanju virusnih genetskih mutacija i time novih virusnih varijanti koje mogu “pobjeći” antitijelima. To, kako smatra, može smanjiti efikasnost vakcina, a možda dovesti i do reinfekcija. Zato je neophodno početi masovnu vakcinacuju građana što prije.

Govoreći o onom što se očekuje ističe da su iskustva sa COVID pandemijom upravo prilika da se naglasi neophodnost da se široke mase vakcinišu i protiv sezonske gripe u jesen, koja traje od oktobra do maja.

– Vakcinisanje protiv gripe šire populacije može sačuvati građane od još jedne respiratorne bolesti sa značajnom stopom smrtnosti među rizičnim grupama (starije osobe, dijabetičari, osobe sa hroničnim bolestima srca, pluća, bubrega, jetre, osobe svih uzrasta, trudnice, osobe sa slabim imunitetom i u staračkim domovima). Gripa je izvor značajnog obolijevanja i smrtnosti kod djece mlađe od dvije godine. Također, djeca i adolescenti u dobi od 5-17 godina imaju kritičnu ulogu kao izvori i prenosioci sezonskog izbijanja gripe. Preporučuje se vakcinisanje sviju starijih od šest mjeseci ako nemaju kontraindikacije – rekla je Begović.

Kao jednako važnim smatra da period pandemije treba iskoristiti za kampanju protiv pušenja.

– Osobe koje ne puše su zdravije od pušača. Pušenje je rizik za razvijanje teških oblika COVIDA-19 i povećanu smrtnost. Pušaći pet puta češće obolijevaju od gripe a najmanje dva puta od upale pluća. Borba protiv pušenja je i borba protiv pandemije – zaključila je Begović.

Po njenim riječima u Bosni i Hercegovini će se situacija staviti pod kontrolu kad se građani uz pridržavanje aktuelnih mjera i vakcinišu, dok se “iskustva i znanja iz ovog perioda mogu iskoristiti da se ojača sistem primarne zdravstvene zaštite koja bi trebala da bude prvi trijažni kontakt sa pacijentom“.

– Nakon ovog perioda svijet, a i BiH, se može suočiti sa takozvanim postakutnim COVID-19, dugotrajnim periodom oporavka koji može zahvatiti mnoge organe i trajati mjesecima – poručila je u razgovoru za Fenu dr. Begović.