SAD zbog Izraela povlače radikalan potez?

Administracija američkog predsjednika Donalda Trumpa planira da objelodani odluku da će se SAD povući iz Vijeća UN za ljudska prava, javljaju Bloomberg i CNN.

Oba medija pozivaju se na neimenovane zvaničnike, a razlog za povlačenje SAD iz Vijeća za ljudska prava je, prema tim navodima, antiizraelski stav Vijeća.

Bloomberg navodi da državni sekretar SAD Mike Pompeo i ambasadorka SAD pri UN Nikki Haley planiraju da u utorak u 17 sati saopšte odluku o povlačenju.

Generalna skupština UN usvojila je kasno sinoć rezoluciju u kojoj se Izrael osuđuje za nasilje u Gazi i “prekomjernu upotrebu sile”, nakon što je odbijen zahtjev SAD da se dokumentu doda osuda napada Hamasa na izraelsku teritoriju.

Rezolucija koje su predložile Alžir, Turska i Palestinci, usvojena je sa 120 glasova “za”, osam protiv i 45 uzdržanih.

Glasanje protiv zahtjeva SAD koji je odbijen malim brojem glasova predstavlja odraz velike zabrinutosti svjetskog tijela koje čine 193 zemalja članica da je rezolucija koje su sponzorisale arapske i islamske zemlje jednostrana i nije čak ni pomenula Hamas koji je ispalio više od 100 raketa na Izrael.

Od početka masovnih protesta na granici pojasa Gaze i Izraela 30. marta poginulo je više od 120 Palestinaca i više od 3.800 ih je ranjeno izraelskom vatrom.

Velika većina mrtvih i ranjenih nije bila naoružana, tvrde zdravstveni zvaničnici u Gazi.

Upotreba potencijalno ubojite sile protiv demonstranata je izazvala međunarodne kritike.

Izrael međutim optužuje Hamas da pokušaje napada prikriva protestima.

Izraelski ambssador u UN Dani Danon rekao je na vanrednom sastanku Generalne skupštine sazvanom na zahtjev Palestinaca da Hamas izvodi nasilni napad na Izrael i ima za cilj da osvoji glavne gradove Haifu, Tel Aviv i Jerusalim, a da Izrael želi da osigura da se to ne desi.

Za Palestince rezolucija je garancija da će generalni sekretar UN Antonio Guterres u roku od 60 dana predložiti načine i sredstva da se osigura zaštita i dobrobit palestinskog civilnog stanovništva pod izraelskom okupacijom, uključujući mehanizam međunarodne zaštite.

Alžirski ambasador Sabri Bukadum koji predstavlja arapske nacije je najprije namjeravao da blokira glasanje o američkom amandmanu, rekavši da nije relevantan za rezoluciju i da takođe podriva napore na pomirenje rivalskih palestinskih frakcija Hamasa i Fataha,kao i “udaljene izglede” za obnovu mirovnih pregovora s Izraelom.

Međutim, njegovo nastojanje je odbijeno i amandman je usvojen sa 62 prema 58 glasova uz 42 uzdržana, ali je predsjednik Generalne skupštine Miroslav Lajčak rekao da je potrebna dvotrećinska većina tako da je propao.

Ambasadorka SAD u UN Nikki Haley se žalila, pozivajući se na drugo pravilo na osnovu koga je dovoljna samo većina glasova. Nakon kratke pauze žalba SAD je odbijena sa 66 prema 73 uz 26 uzdržanih.

Na kraju je usvojena originalna rezolucija koju su podržali Palestinci.

Haley je potom saopštila da je “suočena s teroristima Hamasa koji rutinski huškaju na nasilje, UN donela moralno bankrotiranu presudu da je sve nedavno nasilje u Gazi krivica Izraela”.

“Ali uobičajena praksa zatvaranja očiju za neobjektivnost protiv Izraela se menja”, ocijenila je ona, istakavši da su 62 zemlje glasale za napore SAD da se istakne odgovornost Hamasa za katastrofalne uslove u Gazi.

Izraelski ambasador je optužio antiizraelske elemente za blokiranje osude te ekstremističke islamske organizacije koja vlada Gazom.

Palestinski ambasador Rijad Mansur apelovao je na GS prije glasanja da istakne eskalaciju nasilja u Gazi i krizu u zaštiti civila, a američki amandman označio pokušajem da se fokus skrene od “ključnog cilja zaštite civila i poštovanja međunarodnog prava”.

“Ne možemo ćutati suočeni s najnasilnijim zločinima i kršenjima ljudskih prava koje se sistematski čini protiv našeg naroda”, rekao je Mansur.

Usvojena rezolucija osuđuje “svaku prekomjernu upotrebu sile izraelskih snaga”, posebno u Gazi i zahteva da se Izrael “uzdrži od takvh akcija”.

Ona takođe “osuđuje ispaljivanje raketa iz pojasa Gaze na izraelska civilna područja”, ali ne navodi ko ih ispaljuje.

Palestinci su najprije tražili da gotovo identičnu rezoluciju usvoji Vijeće sigurnosti UN nakon pogibije Palestinaca tokom masovnih protesta na granici Gaze protiv izraelske i egipatske blokade te teritorije.

SAD su međutim stavile veto na tu rezoluciju 1. juna, a ambasadorka Haley ju je označila “grubo jednostranom”.

Zato su arapske i islamske zemlje odlučile da traže glasanje u Generalnoj skupštini jnema veta.

Na isti način su postupile u decembru kada su SAD stavile veto na rezoluciju u kojoj se poziva da američki predsjednik Donald Trump povuče priznanje Jerusalima kao glavnog grada Izraela.

Rezolucija je u GS UN usvojena sa 128 prema devet glasova, uprkos Trumpovim pretnjama da će uskratiti pomoć svakoj zemlji koji glasa protiv SAD.

Međutim rezolucije Generalne skupštine nisu obavezujuće za razliku od onih koje usvoji Vijeće sigurnosti. Ipak one jesu odraz međunarodnog mišljenja i političke volje, rekao je portparol GS Brenden Varma.