Tužilaštvo BiH nije predlagalo ustupanje Kornjačinog predmeta Srbiji

Državno tužilaštvo nije nikada zatražilo da se krivično gonjenje Duška Kornjače, optuženog za zločine počinjene na području Čajniča, ustupi pravosuđu u Srbiji, gdje je nastanjen, iako mu je ranije u Bosni i Hercegovini određen pritvor i raspisana potjernica za njim, potvrđeno je iz Suda BiH i Višeg suda u Beogradu.

Duško Kornjača odnedavno je opet u interesu javnosti u Bosni i Hercegovini, nakon što ga je novinar Oslobođenja pronašao u Srbiji. Balkanska istraživačka mreža Bosne i Hercegovine (BIRN BiH) nakon toga je kontaktirala pravosuđe u obje zemlje, kako bi otkrili zašto nije procesuiran po optužnici iz BiH i zašto Srbija nije preuzela predmet.

U Sudu Bosne i Hercegovine navode da je potjernica za Duškom Kornjačom raspisana 16. aprila 2010. godine, samo pola mjeseca nakon što mu je rješenjem određen pritvor. Pet godina kasnije, javnost je od Tužilaštva BiH obaviještena da je protiv njega podignuta optužnica zbog zločina protiv čovječnosti.

U maju 2015. godine, Tužilaštvo BiH je navelo i da je Kornjača nastanjen u Novom Sadu, ali da je ostvarena značajna saradnja s pravosuđem i Tužilaštvom Srbije.

Državni sud 8. juna iste godine potvrđuje optužnicu protiv nedostupnog Kornjače.

Kornjača je optužen da je od sredine aprila pa do kraja juna 1992. godine na dužnosti predsjednika Kriznog štaba, kasnije komandanta Ratnog štaba Srpske opštine Čajniče, istovremeno u funkciji predsjednika Skupštine opštine Čajniče i ministra odbrane u Vladi Srpske autonomne oblasti (SAO) Hercegovina, planirao i naredio progon nesrpskog stanovništva s područja opštine Čajniče.

“Tereti se da je preko određenih pripadnika Teritorijalne odbrane Srpske opštine Čajniče, kasnije 3. podrinjske lake pješadijske brigade, u saradnji s pripadnicima policije Stanice javne bezbjednosti (SJB) Srpske opštine Čajniče, organizovao nezakonito zatvaranje nesrpskog civilnog stanovništva u zarobljeničke objekte, u kojima su ubijani, nezakonito zatvarani i fizički zlostavljani, dok su imovina i ustanove namijenjene vjerskim potrebama nesrpskog stanovništva uništene”, navodi se u ranijem saopštenju Tužilaštva BiH.

Optuženi se tereti i da je koordinirao aktivnosti vojnih snaga s policijskim snagama na području opštine Čajniče u kojima je cjelokupno nesrpsko stanovništvo te opštine deportovano van teritorije Srpske Republike Bosne i Hercegovine.

Iz Tužilaštva za ratne zločine u Srbiji su u odgovoru Balkanskoj istraživačkoj mreži Bosne i Hercegovine naveli da je Tužilaštvo BiH u nekoliko navrata podnosilo zahtjeve koji su se odnosili na provjeru prebivališta i državljanstva za Duška Kornjaču i da je na njih odgovoreno.

“Zahtjevom i zamolnicom preko nadležnih ministarstava BiH i Srbije, putem međunarodne pravne pomoći, Tužilaštvo BiH je tražilo da se Kornjača Duško sasluša u svojstvu okrivljenog, pa je udovoljeno”, navodi se u odgovoru srbijanskog Tužilaštva za ratne zločine, kao i da ga je Viši sud u Beogradu, Odjeljenje za ratne zločine, u prisustvu zamjenika tužioca za ratne zločine Republike Srbije saslušalo 10. septembra 2014., a da je transkript saslušanja poslan u Tužilaštvo BiH.

Nakon saslušanja, kako kažu u Višem sudu u Beogradu, preduzet je niz ostalih radnji koje su se odnosile na postupak uručivanja optužnice Tužilaštva BiH okrivljenom i njegovom braniocu, ali i poziva od strane Suda BiH za zakazano ročište, dok nije bilo prijedloga za ustupanje predmeta.

“Prema raspoloživim podacima, pred Višim sudom u Beogradu, Odjeljenje za ratne zločine, nije pokrenut postupak radi ustupanja krivičnog gonjenja, niti raspolažemo podatkom da je Sud BiH podnio prijedlog za preuzimanje predmeta od strane pravosudnih organa u Republici Srbiji”, kažu u srbijanskom Višem sudu.

Viši sud u Beogradu. Foto: Una Sabljaković
U Sudu BiH navode da se Kornjača nije izjasnio o krivici s obzirom da nije pristupio na zakazano ročište, kao i da Tužilaštvo nije predložilo privremeno ustupanje predmeta Srbiji.

Iz Državnog tužilaštva do objavljivanja ovog teksta nisu odgovorili na upit BIRN-a BiH da li su oštećeni i saslušani svjedoci u postupku protiv Kornjače dali saglasnost da se predmet može ustupiti Srbiji na procesuiranje, jer je optuženi nastanjen tamo.

Ferid Kovačević, kojem su tokom rata u Čajniču stradali sestra, zet i njihovo dvoje djece, kaže za BIRN BiH da su kod njega prije tri godine dolazili službenici Državne agencije za istrage i zaštitu (SIPA) i tražili saglasnost da se Kornjačin predmet ustupi Srbiji.

“Traženo je, i ja lično nisam dao saglasnost. Nisam bio saglasan. Tražio sam da se privede. Znam da ga niko tamo neće procesuirati, to je prazna priča, po mom mišljenju”, smatra Kovačević i dodaje da je saglasnost tražena i od ostalih porodica, ali da ne ulazi u njihove stavove.

Tužilaštvo BiH može ustupiti pravosudnim organima Srbije predmete na postupanje po osnovu Protokola o saradnji u gonjenju počinilaca ratnih zločina. Protokol je potpisan početkom 2013. godine, kako bi se onemogućilo da počinioci koji imaju dvojno državljanstvo izbjegnu krivično gonjenje.

“Učesnik na čijoj teritoriji je počinjeno krivično djelo ratnog zločina dostavit će ovjerene dokaze drugom učesniku, osim ako se takvom dostavljanju izričito protive svjedoci – oštećeni čiji su iskazi bitni za uspješno okončanje krivičnog postupka”, navodi se u Protokolu.