Stav EU o BiH u Vijeću sigurnosti: Velike kritike za vlasti Republike Srpske

Evropska unija pozdravlja odluku Vijeća sigurnosti kojom je obnovljen mandat Operacije EUFOR Althea, s obzirom na važnu ulogu u podršci vlastima Bosne i Hercegovine u održavanju sigurnog i bezbjednog okruženja. Evropska unija pozdravlja i kontinuiranu snažnu podršku Bosne i Hercegovine izvršnom mandatu EUFOR-a Althea i njegovom kontinuiranom prisustvu – izjavio je uime Evropske unije Olof Skoog, ambasador i šef Delegacije EU pri Ujedinjenim nacijama, na raspravi Vijeća sigurnosti o situaciji u BiH.

Skoog je istakao da mu je pripala čast da se obrati uime Evropske unije i njenih 27 država članica. Dodao je da se zemlje kandidati Turska, Sjeverna Makedonija, Crna Gora, Albanija i Republika Moldavija pridružuju ovoj izjavi.

Bosna i Hercegovina u Evropskoj uniji

Skoog je naglasio da EU još jednom ističe svoju punu i nedvosmislenu opredijeljenost perspektivi članstva Bosne i Hercegovine u EU.

-Budućnost Bosne i Hercegovine i njenih građana je u Evropskoj uniji. EU će nastaviti jačati i intenzivirati svoj angažman na svim nivoima kako bi podržala političku, ekonomsku i društvenu transformaciju zemlje, uključujući kroz kontinuiranu pomoć temeljenu na opipljivom napretku u oblasti vladavine prava i socioekonomskim reformama, kao i poštivanju vrijednosti, pravila i standarda EU-a od strane Bosne i Hercegovine. Osiguravanje čvrstih i nepovratnih dostignuća u oblastima vladavine prava, ekonomije, funkcionisanja demokratskih institucija i reformi javne uprave i dalje je odlučujuće za ispunjavanje zahtjeva za članstvo u EU i predstavlja dugoročno ulaganje u mir, demokratiju, prosperitet, sigurnost i stabilnost u Evropi – izjavio je.

Evropsko vijeće je u decembru 2022. godine dodijelilo Bosni i Hercegovini status zemlje kandidata za članstvo u EU, uz razumijevanje da se koraci navedeni u preporuci Evropske komisije poduzimaju u cilju jačanja vladavine prava, borbe protiv korupcije i organizovanog kriminala, upravljanja migracijama i temeljnih prava.

U trenutnom geopolitičkom kontekstu, EU naglašava hitnost da zemlja krene naprijed na svom evropskom putu, prvenstveno kroz ispunjavanje svih 14 ključnih prioriteta za otvaranje pristupnih pregovora sa EU utvrđenih u Mišljenju Komisije po zahtjevu BiH za članstvo u EU, a koje je usvojilo Vijeće Evropske unije 2019. Evropska unija također poziva sve političke lidere u BiH da bez odlaganja provedu obaveze navedene u sporazumu postignutom 12. juna 2022. i hitno finaliziraju ustavnu i izbornu reformu u skladu sa 14 ključnih prioriteta. EU pozdravlja nedavne korake koje je Bosna i Hercegovina poduzela u skladu s ovim očekivanjima i ohrabruje dalji napredak u reformama vezanim za evropski put u narednim mjesecima.

Zabrinutost zbog poteza u RS-u

-EU je ozbiljno zabrinuta zbog zakona i inicijativa u entitetu Republika Srpska koje su u suprotnosti sa evropskim putem Bosne i Hercegovine, uključujući secesionističku retoriku i dovođenje u pitanje ustavnog poretka zemlje. Izražavamo žaljenje zbog usvajanja zakona u entitetu Republika Srpska o neprimjenjivosti odluka Ustavnog suda Bosne i Hercegovine u ovom entitetu. Nadalje, žalimo zbog stupanja na snagu izmjena i dopuna Krivičnog zakonika entiteta Republika Srpska, kojima se ponovo uvode krivične sankcije za klevetu. Poštivanje ljudskih prava, sloboda izražavanja, sloboda medija i pluralizam, kao i sloboda djelovanja organizacija civilnog društva, ključni su stubovi demokratskog društva. EU naglašava da je potrebno očuvati suverenitet, teritorijalni integritet, ustavni poredak i međunarodni subjektivitet Bosne i Hercegovine. Bilo kakvo djelovanje suprotno ovim principima vodi do ozbiljnih posljedica – stoji u izjavi EU.

EU poziva sve političke aktere u Bosni i Hercegovini da se suzdrže od i odbace bilo kakve provokacije i poteze koji izazivaju podjele, posebno one koji dovode u pitanje suverenitet, jedinstvo i teritorijalni integritet zemlje, te da stanu u kraj veličanju osuđenih ratnih zločinaca i aktivno rade na pomirenju.

Evropska unija ponovo potvrđuje svoju snažnu podršku misiji visokog predstavnika Christiana Schmidta u Bosni i Hercegovini. EU ponavlja svoju nedvosmislenu opredijeljenost za evropsku perspektivu Bosne i Hercegovine kao jedinstvene, ujedinjene i suverene zemlje.

Sjeverna Makedonija, Crna Gora, Srbija, Albanija i Bosna i Hercegovina i dalje su dio Procesa stabilizacije i pridruživanja, navodi se u izjavi.