Ponovo postavljena ploča Ratku Mladiću kod Sarajeva uprkos zakonskoj zabrani

Boračka organizacija Istočno Novo Sarajevo postavila je na Vracama, umjesto oštećene, novu ploču sa imenom Ratka Mladića, osuđenog za genocid i druge zločine u Bosni i Hercegovini, uprkos zakonskoj zabrani davanja podsjetnika osuđenim za ratne zločine koju je nametnuo bivši visoki predstavnik, piše Detektor.

Nakon što je u januaru ove godine na Vracama oštećena spomen-ploča sa imenom Ratka Mladića, bivšeg komandanta Glavnog štaba Vojske Republike Srpske (VRS) osuđenog na doživotnu kaznu zatvora, Boračka organizacija Istočno Novo Sarajevo postavila je novu ploču sa istim tekstom kakav je prvobitno postavljen 2014. godine na mjestu administrativne granice Sarajeva i Istočnog Sarajeva.

Iz Boračke organizacije Istočno Novo Sarajevo za BIRN BiH objašnjavaju da su ploču ponovo obnovili, jer je u prethodnom periodu bila uništena, ali negiraju da se njome iskazuje priznanje Mladiću, pravosnažno osuđenom za genocid u Srebrenici i druge zločine u BiH. Iz ove organizacije tvrde da je ploča postavljena u čast formiranja dva bataljona.

Pločom se veliča narod koji je tu bio postrojen kada je tu bio i Ratko Mladić, rekla je osoba koja se javila na fiksni broj Boračke organizacije ali koja nije željela da se predstavi.

“Čast nam je da je on bio tu”, kazao je te dodao da ne vidi na koji način ploča veliča ratne zločince ili im dodjeljuje priznanje.

Sekretar organizacije Vaso Elez nije želio komentarisati obnavljanje ploče te je rekao da je komentar dobijen na fiksni broj organizacije zvanični stav.

Kako su objasnili iz Boračke organizacije, “ploča je obnovljena od naroda opštine Novo Sarajevo”.

Nina Kisić, advokatica sa iskustvom rada na predmetima ratnih zločina, kazala je za BIRN BiH da se postavljanje obnovljene ploče može posmatrati kroz član Krivičnog zakona koji se odnosi na dodjeljivanje bilo kakvih podsjetnika i spomenica osuđenim ratnim zločincima.

“Imajući u vidu potrebu individualizacije krivične odgovornosti, neophodno je prije svega utvrditi ko je na lokalnom nivou nadležan za izdavanje odgovarajućih dozvola za spomen-ploče”, rekla je Kisić.

Postavljanje ploče nije prijavljeno Tužilaštvu BiH.

“Tužiteljstvo BiH, zajedno s partnerskim institucijama i agencijama, prati dešavanja u javnosti i medijima koja se mogu dovesti u vezu s kaznenim djelima iz nadležnosti Tužiteljstva BiH. Više informacija ili komentara ne možemo davati”, navodi se u odgovoru BIRN-u BiH.

Izmjenama Krivičnog zakona BiH koje je u julu 2021. godine nametnuo bivši visoki predstavnik Valentin Inzko, osim zabrane negiranja genocida i drugih ratnih zločina, kažnjivo s najmanje tri godine zatvora postalo je dodjeljivanje priznanja, nagrada, spomenica ili bilo kakvog podsjetnika osobi osuđenoj pravosnažnom presudom za genocid, zločin protiv čovječnosti ili ratni zločin.

Mehanizam za međunarodne krivične sudove (MMKS) u Haagu izrekao je prošle godine drugostepenu presudu kojom je potvrđena doživotna kazna zatvora Mladiću za genocid u Srebrenici, progone Bošnjaka i Hrvata, terorisanje građana Sarajeva i uzimanje pripadnika UNPROFOR-a za taoce.

Iz Opštine Novo Istočno Sarajevo nisu do objave teksta odgovorili na upit BIRN-a BiH o obnavljanju ploče na kojoj piše: “Na ovom mjestu 19.05.1992. godine komandant Glavnog štaba Vojske Republike Srpske general Ratko Mladić izvršio je smotru dva bataljona samoorganizovanog naroda opštine Novo Sarajevo”.

Gradonačelnik Istočnog Sarajeva Ljubiša Ćosić, načelnik Opštine Novo Istočno Sarajevo u vrijeme kada je ploča prvi put postavljena 2014. godine, kazao je kako je nadležnost za izdavanje odobrenja za postavljanje bilo kakvih elemenata na javnim mjestima u nadležnosti Opštinske uprave, ali da Boračka organizacija opštine Istočno Novo Sarajevo za postavljanje ploče na Vracama tu dozvolu nije ni trebala.

“S obzirom da je Boračka organizacija opštine Istočno Novo Sarajevo organizacija od posebnog interesa i organizacija koja provodi različite aktivnosti, između ostalog obilježavanje mjesta i značajnih datuma, njima saglasnost za postavljanje te ploče na tom mjestu nije ni trebala”, rekao je Ćosić.

Kisić je kazala da joj, kao pravnici, nije poznato na koji način organizacije mogu biti izuzete od poštivanja propisa i obaveze dobijanja dozvola.

Ćosić je također ponovio da se ploča ne odnosi na Ratka Mladića, nego na “okupljanje ljudi iz tog kraja koji su u tom momentu bili postrojeni od strane komandanta Vojske Republike Srpske, a to je tada bio Ratko Mladić, koji tada nije bio obuhvaćen presudom Međunarodnog krivičnog suda za ratne zločine u bivšoj Jugoslaviji”.

On ne vidi ništa sporno u postavljanju ploče 2014. godine, a za njeno ponovno postavljanje navodi da se radi samo o obnovi sa istom porukom koja je ispisana i na prvoj ploči.

Ploča je nekoliko puta bila prekrivena bojom, ali je čišćena, dok u januaru ove godine nije fizički oštećena.