Opština koja odumire: Na ulicama nema nikoga, u školama nema druge smjene

Među brojnim opštinama Republike Srpske Ljubinje je jedna od onih manjih, koja polako odumire jer se, u odnosu na zvanični popis iz 2013. godine, od 2.595 stanovnika taj broj danas, sudeći po svim pokazateljima, ali i izjavama brojnih Ljubinjaca i Ljubinjki, znatno smanjio, pišu Nezavisne.

U Ljubinju se u šali kaže da su odavno nazvani Bermudskim trouglom jer u ovoj opštini gotovo i ne saobraća javni prevoz, osim linije Trebinje – Ljubinje, koja je nekoliko puta trebalo da se ugasi, štampa tu godinama ne dolazi, a mladi ljudi koji odlaze na školovanje u druge gradove uglavnom se ne vraćaju.

O lošoj demografskoj situaciji u Ljubinju ne postoje ni precizni podaci, osim tužne slike da već u predvečernjim satima na ljubinjskim ulicama gotovo da nikoga nećete sresti jer škole nemaju potrebe za organizovanjem nastave u popodnevnoj smjeni, barem ne srednjoškolsko obrazovanje, a u kafićima, koji su nekada vrvjeli od omladine, osim konobarice i eventualno još nekog rijetkog gosta nema niko drugi.

U opštinskoj upravi kažu da pokušavaju promijeniti ovu izuzetno lošu demografsku sliku, u kojoj i ne postoje relevantni podaci koliko je u prošloj godini rođeno djece jer se djeca rađaju i upisuju uglavnom u Nevesinju ili Trebinju, umrlih je bilo 41, s tim da ponovo ne postoje podaci o onima koji su umrli u bolnicama u okruženju i taj broj je veći. Mladih bračnih parova je upisano 19, s tim da je 14 vjenčanja bilo u Ljubinju… Drugi su se vjenčavali od Beograda do Trebinja, ali još imaju ljubinjsko prebivalište.

Načelnik opštine Ljubinje Stevo Drapić priznaje da muku muči da zadrži i srednju školu, osnovaca je sve manje, a u ljubinjskom porodilišnom odjeljenju, gdje su se djeca rađala još davnih šezdesetih godina pa sve do rata, odavno nema dječjeg plača, dok one sve rjeđe porodilje odlaze u rađaonice u Nevesinju i Trebinju, gdje se mališani i upisuju u knjige rođenih.

“Sada idemo u neki program da za mlade bračne parove gradimo jednu stambenu zgradu, gdje bi opština snosila jedan dio potrebnih sredstava, ali ne možemo naći investitore koji se za to teško odlučuju kada je Ljubinje u pitanju”, kaže načelnik Drapić.

Iako je Ljubinje bilo možda i prva opština u Republici Srpskoj koja je nudila subvencije od 500 maraka za svaki sklopljeni brak u ovoj opštini, načelnik Drapić je i sam svjestan da to danas nije mnogo i da mladim ljudima za ostanak treba ponuditi mnogo više.

“Sve pokušavamo, ali malo toga mi možemo uraditi sa našim skromnim budžetom od oko 2,7 miliona maraka. Mladim ljudima je prvenstveno potrebno zaposlenje, tako da smo sada pokrenuli nekadašnju tekstilnu industriju, a pokušavamo ponovo pokrenuti i metalsku. Nudimo mladim obrazovanim ljudima pripravnički staž na godinu dana pa ako se pokažu sposobnim tražimo načine da ih i zadržimo, ali je sve to malo ako nemamo sistemsko rješenje, a ono je nemoguće izvesti novcem kojim raspolažemo”, kaže Drapić.

U Ljubinju, tvrde u opštinskoj upravi, nisu bez ideja i mnogi prirodni potencijali ostaju neiskorišteni poput projekta vazdušne banje “Bančići” u istoimenom selu, gdje od pamtivijeka žive stogodišnjaci upravo zahvaljujući činjenici da je u pitanju takav vazduh i uopšte okruženje u kome i listopadno drveće ostaje i zimi zeleno, poput čudnovatog hrasta u ovom selu.

Ispitivana su na teritoriji ove opštine i potencijalna nalazišta ruda, ali je za sve to potreban veliki novac, a investitori izbjegavaju ovo mjesto i zbog činjenice da je sa svijetom povezano lošom infrastrukturom jer, osim nedavno rekonstruisanog puta prema Trebinju, drugi putevi su u lošem stanju, naročito prema susjednom Stocu i dalje prema zapadu i granici s Evropskom unijom.

Drapić tvrdi da Republika Srpska ništa nije uradila kako bi male opštine imale određene benefite, što je sasvim neophodno i što se, po njegovom mišljenju, mora sistemski raditi. Kada bi s te strane imali više sredstava imali bi, kako dodaje, i ideju kako da Ljubinje, u kome u vrijeme Jugoslavije nije bilo nezaposlenih, oživi i doživi novi procvat.