Opomena vlastima BiH iz Strazbura: Morate biti transparentniji

Ekspertska grupa Vijeća Evrope pozvala je danas vlasti Bosne i Hercegovine da poboljša određene aspekte svog zakonodavstva o pristupu službenim dokumentima u posjedu javnih organa.

Grupa za pristup informacijama (AIG) Vijeća Evrope, nezavisna grupa stručnjaka formirana radi praćenja implementacije Konvencije Vijeća Evrope o pristupu službenim dokumentima, objavila je danas svoj prvi izvještaj o osnovnoj evaluaciji Bosne i Hercegovine.

Sveobuhvatna analiza

Izvještaj sadrži sveobuhvatnu analizu Zakona o slobodi pristupa informacijama na nivou institucija Bosne i Hercegovine, Zakona o slobodi pristupa informacijama Federacije Bosne i Hercegovine i Zakona o slobodi pristupa informacijama Republike Srpske.

Ovi zakoni se primjenjuju na širok spektar javnih vlasti obuhvaćenih konvencijom i informacijama koje posjeduju. Pravo na pristup službenim dokumentima je zagarantovano bez diskriminacije po bilo kom osnovu.

Kako se navodi u izvještaju, ograničenja prava na pristup utvrđena ovim zakonima su u skladu sa 11 interesa predviđenih konvencijom koji dozvoljavaju jednoj strani da uvede ograničenja pristupa informacijama koje čuva država.

Prema ovim zakonima, u slučajevima kada se primjenjuju zakonska ograničenja, treba procijeniti da li nanose štetu interesima koje nastoje zaštititi i da li postoji prevladavajući (važniji) javni interes u otkrivanju tražene informacije.

AIG ističe određene aspekte obrade zahtjeva za pristup prema Zakonu o slobodi pristupa informacijama na nivou institucija Bosne i Hercegovine gdje treba osigurati punu usklađenost sa konvencijom, posebno u pogledu pomoći koju treba pružiti podnosioca zahtjeva, prijenos ili zahtjeve za pristup unutar javne uprave i odbacivanje zahtjeva za pristup po administrativnim osnovama.

Šta kaže Konvencija?

Inače, Bosna i Hercegovina je ratifikovala Konvenciju Vijeća Evrope o pristupu službenim dokumentima 31. januara 2012. godine. Ona je u BiH stupila na snagu 1. decembra 2020. godine.

Konvencija omogućava svakoj strani da ograniči pravo na pristup službenim dokumentima sve dok su ograničenja precizno određena zakonom, neophodna u demokratskom društvu i proporcionalna cilju zaštite 11 interesa od štete: a) nacionalna sigurnost, odbrana i međunarodni odnosi; b) javnu sigurnost; c) sprečavanje, istrage i krivično gonjenje kriminalnih aktivnosti; d) disciplinske istrage; e) inspekcija, kontrola i nadzor od strane javnih organa;

Također tu su još i: privatnost i drugi legitimni privatni interesi; komercijalne i druge ekonomske interese; ekonomska, monetarna i politika deviznog kursa države; ravnopravnost stranaka u sudskim postupcima i efikasno sprovođenje pravde; životna sredina; ili razmatranja unutar ili između javnih vlasti u vezi sa ispitivanjem nekog pitanja.