demografska katastrofa
Odlaze ljudi, nerazvijene opštine postaju još nerazvijenije: “Mladi su svi otišli, nema ovdje niko”
“Pored toga što su nerazvijene, ove opštine se susreću i sa planetarnim problemom odliva stanovništva, pogotovo stručnog, odliva mladih koji se školuju na naajboljim univerzitetima i odlaze u razvijene zemlje, tako da te nerazvijene opštine postaju još nerazvijenije”
Iz BiH godišnje, prema statističkim podacima, ode u prosjeku oko 30.000 ljudi. Primjera radi, gotovo polovina lokalnih zajednica spada u kategoriju nerazvijenih ili srednje razvijenih opština. U RS-u takvih je oko 50%, a naseljava ih oko 250.000 stanovnika. Težak položaj ovih građana dodatno se usložnjava.
Nezaposlenost, nizak životni standard, nerazvijena infrastruktura – samo su neki od problema koji su posebno izraženi u nerazvijenim područjima BiH. U razuđenoj i slabo naseljenoj Hercegovini, opština Nevesinje, na 1.000 kvadratnih kilometara, ima svega 14.000 stanovnika.
“Pored toga što su nerazvijene, ove opštine se susreću i sa planetarnim problemom odliva stanovništva, pogotovo stručnog, odliva mladih koji se školuju na naajboljim univerzitetima i odlaze u razvijene zemlje, tako da te nerazvijene opštine postaju još nerazvijenije”, kaže nevesinjski načelnik Milenko Avdalović za Federalnu TV.
U selima na obroncima Majevice gotovo svaka treća kuća je prazna. 30-ak mjesnih zajednica sa područja opštine Lopare ima tek oko 5.000 stanovnika, a prosječna starost seoskog stanovništva je iznad 60 godina. Sela se gase, a škole ostaju bez učenika.
“Mladi su svi otišli, nema ovdje niko“, priča Drago Stjepanović.
Direktor OŠ Sveti Sava Dragan Lukić smatra kako bi se trebalo okrenuti djeci i finansiranju života na selu: „Da ljudi tu ostaju. Imamo mi asfaltirane puteve, urađena je infrastruktura. Možda treba finansirati zadruge, otkup proizvoda – niko ovdje ne otkupljuje više ni maline, puževe… Možda bi to bilo rješenje“.
U ovoj opštini nadaju se da bi određenim mjerama sa entitetskog nivoa mogli stvoriti povoljniji ambijent za mještane ovog podruičja i tako ih motivisati da ostaju ovdje.
Načelnik Opštine Lopare Rado Savić ističa kako bi entitet mogao preuzeti teret socijalnih davanja ili porez na doprinose – da više ostane lokalnim zajednicama.
“Položaj nerazvijenih opština potrebno je riješiti na sistemski način, donošenjem odgovarajućih zakonskih rješenja – kao što je zakon o finansiranju održivog razvoja nerazvijenog područja, formiranje fonda za podsticaj razvoja nerazvijenih opština…”, navodi Aco Pantić, generalni sekretar Saveza opština i gradova RS-a.
Iako lokalna zajednica raznim vidovima podsticaja i izgradnjom infrastrukture pomaže razvoj sela, sve to nije dovoljno da motiviše mlade da ostanu ovdje. Primjera radi, tokom protekle godine na području RS-a više od 90 područnih škola nije upisalo ni jednog prvačića, a za proteklih 12 godina škole su ostale bez oko 22.000 đaka.
Opširnije pogledajte u prilogu FTV-a:
