Kako su Zijad Blekić i družina prisvojili 30 miliona maraka

Kantonalno tužilaštvo Sarajevo nakon dvogodišnje intenzivne istrage podiglo je optužnicu protiv organizovane grupe koja je finansijskim malverzacijama, uz malu pomoć „prijatelja“ iz Slovenije, „oprala“ desetine miliona samo na osnovu jedne građevinske lokacije u Sarajevu.

Optužnica je dostavljena sudu na potvrđivanje. Tu je 19 optuženih od kojih će dvoje pristati na sporazumnu presudu.

Žurnal izdvaja nekoliko detalja iz obimnog istražnog materijala koji ilustruju sistem prevara.

Listu prevodi predsjednik NO Sarajevske berze i bivši vlasnik brokerske kuće “Eurohaus” Zijad Blekić, tu je i vječni predsjednik Komisije za vrijednosne papire FBiH Hasan Ćelam, Edin Dizdar, siva eminencija finansijskih “vratolomija” od Bosnalijeka preko Vranice do Unioninvesta, te oni sa većim ili manjim ulogama (ali značajnim profitom), Armin Mulahusić, Daver Halilbegović, Muharem Bajrić, Ramiz Bibić, Naser Daca, Jasmin Jusufranić, Smiljka Jusufranić, Branislav Petrović, Mirsad Imamović, Edin Muftić, Alena Murguz, Elma Mulahusić, Edin Halilbegović, Azra Blekić Aydogan, Hamdija Zvrko i Husein Zvrko.

Navode iz optužnice pored obimne dokumentacije trebalo bi potkrijepiti i iskazi 190 svjedoka!

Žurnal je godinama prije pisao o očitoj pljački novca kojim je trebala biti finansirana izgradnja objekata na sarajevskom lokalitetu „Marijin dvor“, nasuprot univerzitetskog kampusa. Pisali smo i o nekim detaljima koje je prije 10 godina registrovala Finansijska policija, ali tadašnje rukovodstvo sarajevskog tužilaštva je taj predmet, svjesno ili ne, zanemarilo.

Kako je prevara počela?

Bivši direktor GRAS-a i osnivač Internacionalnog univerziteta Travnik u Travniku, u međuvremenu preminuli Ibrahim Jusufranić je prije petnaest godina počeo kupovinu dionica “Unioninvesta – izgradnja objekata”. Namjera je bila preuzeti navedeno vrijedno građevinsko zemljište. Dionice je od malih dioničara “preuzimao” putem darovnih ugovora, isplaćujući ih u gotovom novcu, što je nezakonito. Još tada je Hasan Ćelam upozoren na ove transkacije, no ništa nije poduzeo.

Nakon što Jusufranić postaje većinski vlasnik “Unioninvesta-izgradnja objekata”, na scenu stupaju Daver Halilbegović i Armin Mulahusić koji osnivaju društvo “Profin Invest” Sarajevo, što je u suštini “tašna- mašna” firma. Upućeni kažu da je “mozak” svega Zijad Blekić uz sadejstvo Edina Dizdara.

“Profin invest” postaje posrednik u pregovorima sa slovenačkom NLB bankom koja je te 2007. godine tražila zemljište za izgradnju stambeno-poslovnog centra u Sarajevu. Ukratko, banka im odobrava kao prvu tranšu kredit od 30 miliona maraka, a garancija je zemljište čija je tadašnja vrijednost bila 15 miliona!? Novac je za realizaciju projekta trebao biti isplaćen “Unioninvestu-izgradnja objekata”

Zijad Blekić potom osmišljava formiranje firme “Vradis investicije”, čiji je formalni vlasnik Muharem Bajrić, Blekićev vozač.

Blekić, odnosno njegova brokerska kuća “Eurohaus”, uzimaju u startu gotovo milion “provizije” od kredita. U realizaciju je uključen i Edin Dizdar, tada član NO Vranice, posrednik u brokerskoj kući Eurohaus te ovlaštenik raspolaganja računom „Vradis Investicije“, a i suvlasnik je u “Unioninvestu-izgradnja objekata”.

Kako preuzeti preostale milione?

Na redu je “prva runda” pranja novca iz kredita. Zijad Blekić kupuje zemljište u Busovači, za navodno osnivanje poljoprivrednog dobra. Vradis potom kupuje to zemljište za 1,5 miliona od Blekića i uplaćuju mu na njegov privatni račun. On poslije prebacuje vlasništvo tog navodno prodatog zemljišta na kćerku Azru!?

Tada kreće prevara putem projekta navodne pripreme izgradnje objekata na lokalitetu Stup u vlasništvu firme Vranica. Na osnovu međusobnog ugovora o saradnji Unioninvesta i Vranice, približno 24 miliona od kredita NLB banke bivaju prebačeni račun Vranice, koja potom oročava 5,6 miliona.

Preostalih nešto više od 18 miliona Vranica stavlja na račun u FIMA banku kojom su tada upravljali Edin Muftić i Alen Murguz. Taj novac Vranica daje kao komisioni kredit, a FIMA banka je izabrana, jer je pristala da ne postavlja pitanja o zakonitosti postupka.

Istog dana “Vradis investicije”, preko Eurohausa kao posrednika (koji naravno uzima proviziju) preuzima novac te za 14 miliona kupuje dionice “Unioninvesta-izgradnja objekata” praktično novcem “Unioninvesta-izgradnja objekata”!? Samo Jasmin Jusufranić, Ibrahimov sin, na toj transkaciji biva “dobar” više od 4 miliona, a Vradis oko 2,2 miliona maraka.

Na računu Vranice preostalo je 4 miliona. Prema rezultatima istrage “Unioninvesta-izgradnja objekata” i Vranica nekoliko puta tu istu sumu u istom danu “vrte u krug” i potom prikazuju kao da je komisioni kredit od 18 miliona vraćen u cjelosti!? Da bi prikrili manjak, “Vradis investicije” se spajaju sa “Unioninvestom-izgradnja objekata”, da bi da knjigovodstvenim spajanjem sve bilo zataškano.

Vrati mi novac, ali na privatni račun

Paralelno, “Profin invest” za fiktivni projekat dobija odnosno “izvlači” još nekoliko miliona od NLB banke po raznim osnovama, za navodne dodatne radnje, projektnu dokumentaciju, dozvole i slično

Kako je teško vjerovati da su u NLB banci bili naivni i nisu znali da ulaze u posao sa firmom bez boniteta, opravdana je sumnja da su i pojedinci iz Slovenije imali u konačnici udio u “kolaču”. No u Sloveniji nikada nije bilo raspoloženja da saučestvuju u istrazi. Nakon što je postalo jasno da je više od trideset miliona kredita nepovratno potrošeno, po nalogu (i) tadašnjeg premijera Janeza Janše je upumpan budžetski novac u ovu većinski državnu banku, sve kako bi pokrili gubitke koje je imala u poslu sa navedenima.

Kako je realizovana dodatna prevara? Primjera radi, iz “Profin investa” banci dostave fakturu po ugovoru za projektovanje npr 500.000 maraka. NLB banka uplati taj novac projektantu. Potom iz Profina zovu sa molbom da im vlasnik vrati taj novac na što pristaje, ali mu daju drugi broj računa. On zatim dostavlja novu fakturu na kojoj je prethodnih 500.000 i još recimo 300.000 maraka za naredni posao, opet NLB banka uplaćuje, opet poziv vlasniku da vrati odnosno uplati novac na drugi ispostaviće se naknadno, privatni račun. Tako je vlasnik izgubio više od milion maraka.

Isto su iz “udružene grupe” uradili sa uplatom 3,4 miliona maraka na račun Zavoda za planiranje razvoja KS. Nakon što je uplaćen, iz banke, je rečeno da je u pitanju greška, ali je povrat novca izvršen, pogađate već, na drugi račun.

Brojni tragovi “nestalog” novca

Pronađen je još jedan način izvlačenja novca. Kako saznaje Žurnal od svojih izvora, “Profin invest” i supruge osnivača Armina Mulahusića i Davera Halilbegovića osnovali su “KS Investmnent” sa ulogom od 1000 maraka. Zatim “Profin invest” od njih kupuje dionice bezvrijedne firme za 1,5 miliona maraka!? Eto svježe opranog novca…

Treba reći i da su svojevremeno “pumpane” i cijene dionica “Unioninvesta-izgradnja objekata”. Predsjednik Komisije za vrijednosne papire FBiH Hasan Ćelam nije reagovao, kao što nije reagovao kada je još 2008. upozoravan da su dionice kupljene po darovnom ugovoru prodane Vradisu, kako mu je navedeno, sumnjivom pravnom licu. Upite je postavljao i MUP Kantona Sarajevo, no Ćelam im odgovara da je sve u redu. Potom angažuje Marinu Orlando i Edina Gičevića da urade fiktivnu kontrolu. Ta kontrola se sastojala od popijene kafe kod Zijada Blekića, da bi MUP-u uputili dopis da je kontrola izvršena i da nema ništa sporno!? Marina Orlando je naknadno nagrađena funkcijom direktorice Registra vrijednosnih papira.

Blekić, Dizdar , Mulahusić te Jasmin Jusufranić su još u pritvoru nakon hapšenja članova grupe krajem prošle godine. Iz Tužilaštva najavljuju da će svim akterima biti oduzeta nezakonito stečena imovina, iako su je mnogi prenijeli na članove porodice ili drugu rodbinu. Zijad Blekić sada zvanično nema imovine, no biće traženo oduzimanje 1,6 miliona maraka, od Muharema Bajrića 3,5 miliona, Edina Dizdara 1,7 miliona. Kod Blekićeve kćerke Azre Blekić Aydogan istražitelji su pronašli milion maraka. Unatoč optužnici, moguće je da će cijela priča imati svoj nastavak…