Kako se u KS imenuju podobni direktori: Plate iznad 3.000 KM, a sve je „pokriveno papirima”

Pukom analizom na uzorku od 14 javnih preduzeća u Kantonu Sarajevo može se konstatovati kako se vlast, bez obzira u kojem sastavu, u prošlosti dobrano “pokrila papirima” odnosno propisima (statutima i sl.) da imenuje podobne, a ne nužno stručne direktore koji će uglavnom odgovarati po političkoj liniji.

Piše: A. DUČIĆ

To je vidljivo u analizi imenovanja direktora u sljedećim kantonalnim preduzećima: „Gradski saobraćaj” (GRAS), ZOI 84, „Sarajevo-šume”, Centar „Skenderija”, „Veterinarska stanica”, „Poljoprivredno dobro Butmir”, „Pokop”, „Vodovod i kanalizacija”, „Tržnice Pijace”, „Sarajevogas”, „Rad“, „Park”, „Toplane-Sarajevo“ te „Televizija Kantona Sarajevo“. Analizu je izvršio Ured za borbu protiv korupcije i upravljanje kvalitetom KS.

Ono što je najeklatantnije jeste ostavljanje mogućnosti u niz preduzeća da direktor de facto bude politička ličnost.

Naime, kada je u pitanju primjena odredbe Zakona o imenovanjima koja se odnosi na to da lice koje je na funkciji u političkoj stranci ne može biti imenovano za direktora, u sedam preduzeća se primjenjuje ova odredba, dok čak u sedam preduzeća ista nije propisana?!

To su preduzeća GRAS, Centar Skenderija, Vodovod i kanalizacija, Tržnice-Pijace, Sarajevogas, Toplane, TV Kantona Sarajevu. Upravo u nabrojanim preduzećima javnost se u proteklom periodu mogla uvjeriti da su na čelu njih bile osobe iz stranka SDA, SDP, NiP, SBB, Naše stranke, koji su imali visoke funkcije u njihovim strankama.

Aktuelni direktor GRAS-a, naprimjer, je Senad Mujagić, njegova plata prema informacijama registra Ureda, iznosi 2,850 KM. Plata trenutnog direktora Centra Skenderija Damira Petrinića iznosi 2.188 KM, a plata direktora ViK-a Rusmira Salića iznosi 3.237 KM., a Sarajevogasa  i Toplana Edisa Bakovića i Sejfe Ušanovića 2.900 KM, odnosno 3.000 KM.

Treba napomenuti da  Zakon o javnim preduzećima u Federaciji Bosne i Hercegovine u članu 12. propisuje da „u upravu ne mogu biti imenovana lica koja vrše funkciju u političkim strankama“. U sedam preduzeća odredbe ovog zakona su primijenjene, što znači da ostalih nabrojanih sedam preduzeća krše federalni zakon.

Kada je u pitanju definisanje uslova koji se odnosi na stručnu spremu (završen fakultet) u većini preduzeća je to definisano po grupaciji/smjeru fakulteta. Međutim od 14 preduzeća koji su bili predmet analize samo je u tri tačno definisan fakultet! To su Veterinarska stanica, Poljoprivredno dobro Butmir i Rad.

Nadalje, uslov koji se odnosi na radni staž ili iskustvo, od 14 preduzeća, samo u dva preduzeća propisan je radni staž u struci dok je radno iskustvo propisano u osam preduzeća. Navedena dva preduzeća su Sarajevogas i Rad.

U četiri preduzeća, od 14 koji su bili predmet analize propisani uslov koji se odnosi na iskustvo je nejasan, te iz istog se ne može utvrditi o kojem iskustvu se radi, da li iskustvu stečenom nakon visoke stručne spreme ili nekom drugom iskustvu. To su preduzeća Centar Skenderija, Vodovod i kanalizacija, Tržnice-Pijace, te Park.

Plaća direktora GRAS-a

Staž/iskustvo iz djelatnosti preduzeća, kao uslov za imenovanje direktora propisano je kao uslov u sedam preduzeća dok u sedam preduzeća nije. Ovaj uslov u statutima preduzeća nije jasno definisan iz razloga što ne precizira vremenski period stečenog iskustva, te iz istog proizilazi da se može raditi o iskustvu u trajanju od nekoliko dana, mjeseci ili godina. Uslov koji se odnosi na prezentiranje/ponudu programa rada preduzeća za mandatni period lica koje se imenuje za direktora preduzeća, od 14 preduzeća koja su bila predmet analize, isti je propisan u 11 preduzeća dok u tri preduzeća nije.

Kada je u pitanju primjena odredbi Zakona o sukobu interesa koje propisuju situacije nespojivosti s javnim funkcijama izabranog dužnosnika, nositeljima izvršne funkcije ili savjetnika, odnosno smetnje za imenovanje na predmetnu funkciju, u četiri preduzeća su djelimično propisane i to na sljedeći način: smetnje za imenovanje lica na funkciju direktora imaju lica koja vrše funkciju predsjednika ili člana nadzornog odbora ili uprave drugog društva ili institucije.

Plaća direktora ViK-a

Dakle, čak u 10 preduzeća odredbe Zakona o sukobu interesa prilikom imenovanja direktora, prema dostavljenoj dokumentaciji Uredu, ne primjenjuju se. Dakle institut sukoba interesa ne primjenuje se u preduzećima Zoi ‘84, Sarajevo šume, Centar Skenderija, Veterinarska stanica, Poljoprivredno dobro Butmir, ViK, Tržnice-Pijace, Sarajevogas, Park, Toplane i TVSA.

Kada je u pitanju izmjena uslova za direktore u posljednje dvije godine, prema dostupnoj dokumentaciji, Ured je konstatovao da se u 10 preduzeća isti nisu mijenjali dok je u tri preduzeća bilo izmjena. Sva javna preduzeća u Kantonu Sarajevo (14 preduzeća) dostavila su tražene podatke Uredu i bila su predmet analize.

Uslov za direktore koji se najčešće mijenja u statutima preduzeća, prema dostavljenoj i analiziranoj dokumentaciji iz javnih preduzeća u Kantonu Sarajevo odnosi se na stručnu spremu, dodaju se novi fakulteti ili se propisuje grupacija/smjer istih (npr. društveni smjer, tehnički smjer itd.).