Izvještaj sa Prve međunarodne konferencije “Pravda za Davida i svu djecu BiH”

Prva međunarodna konferencija “Pravda za Davida i svu djecu BiH” održana je 12. 09. 2019. u konferencijskoj sali VHS Ottakring u Beču. „Građanski aktivizam u službi promovisanja značaja i uspostavljanja stvarne vladavine prava u BiH“ je bila tema međunarodne konferencije koju je organizovalo udruženje „Pravda za Davida i svu djecu BiH“, Beč. Cilj ovog događaja bio je insistiranje na krivičnoj odgovornosti svih onih koju su činjenjem, ali i nečinjenjem doveli do opstrukcije istrage u slučaju ubistva Davida Dragičevića, kaže se u saopćenju koje prenosimo u cjelosti:

– Između ostalih, na konferenciji su učestvovali predstavnici: Austrijskog ministarstva za internacionalne i evropske afere, Austrijskog ministarstva za spoljne poslove, sekcija za zapadni Balkan, Ludwig Boltzmann Instituta za ljudska prava, Austrijskog instituta za internacionalnu politiku, postdiplomskih studija za Ljudska prava i katedre za Socijalnu i kulturalnu Antropologiju
Univerziteta u Beču. Kao i predstavnici organizacija ljudskih prava poput Transperensy International. Konferenciji su prisustvovali predstavnici medijskih kuća iz Evropske unije i Bosne i
Hercegovine.

Nakon uvodnog govora roditelja ubijenog Davida Dragičevića usljedilo je vodno predavanje „Hronologija slučaja „Dragičević“ sa naglaskom na propustima pravosudnog sistema i policije“ koje je održala Jelena Marjanović, aktivista ljudskih prava asocijacije „Pravda za Davida i svu djecu Bosne i Hercegovine“ Beč. Konferenciji su takođe trebali prisustvovati članovi porodice Memić
radi prezentovanja slučaja „Dženan Memić“ ali zbog hitnog poziva u Tužilaštvo, koji su dobili dva dana prije, bili su spriječeni prisustvovati konferenciji. Nakon uvodnog predavanja usljedile su dve Panel diskusije.

1. Panel diskusija održana je na temu: Protesti i sloboda medija u Bosni I Hercegovini. Prezentaciju su odrzali aktivisti ljudskih prava, Jelena Marjanović i Marko Nikolić. Moderator panela bio je prof. Dr. Vedran Džihić, Austrijski Institut za internacionalnu politiku. Učesnici panel diskusije bili su:
• Martin Pammer, bivsi ambasador u BiH ( u fokusu: izazovi politickog sistema)
• Uglješa Vuković, Transparency International BiH, analiticar/istrazivac
• Marko Nikolić, Pravda za Davida, aktivista ljudskih prava
• Jelena Marjanović, Pravda za Davida, aktivista ljudskih prava

2. Panel diskusija održana je na temu (Ne) zavisnost pravosuđa. Prezentaciju je održao advokat Milan Malešević. Prezentaciju “Izvrsna vlast protiv sudske” odrzao je Stefan Blagić, Restart Srpska, Političke nauke, aktivista ljudskih prava. Moderator panela bila je Prof. Dr. Sanda Üllen, Odsjek za socijalnu i kulturnu Antropologiju, Univerziteta u Beču. Učesnici panel diskusije bili su:
• Damjan Ožegović, Transparency International BiH, advokat
• Milan Malešević, advokat, Pravda za Davida
• Vesna Malešević, profesor filozofije i sociologije, UNSA, aktivista ljudskih prava
• Stefan Blagić, Restart Srpska, Politicke nauke, aktivista ljudskih prava

Učesnici konferencije imali su priliku da se upoznaju sa hronologijom slučaja “Dragičević” s fokusom na spornoj pres konferenciji, informacijama o Anketnom odboru, aktivnostima policije i Tužilaštva, načinima na koji su vođeni protesti u Banjaluci, te načinu na koji su institucije reagovale. Prisutni su detaljno upoznati sa izvještavanjima državnih medija o navedenim događajima, te svim načinima na koje su kršena i omalovažavana osnovna ljudska prava građana Bosne i Hercegovine. Takođe su detaljno obaviješteni o spornim dešavanjima 25. i 30. decembra, te novim zakonskim regulativama koje je Vlast u RS planirala uvesti poslije navedenih događaja.

Učesnicima su taksativno navedeni i opisani svi događaji koji su uslijedili zaključno sa danom konferencije. Tokom prezentacija i panel diskusija urađena je detaljna analiza Pres konferencije
koja je održana 26. marta 2018. godine, na opisane su i prevedene sve izjave relevantnih čelnika policije i institucija Republike Srpske. Takođe je prezentovana detaljna analiza protesta, načina na koji su održavani sa posebnim naglaskom na izvještavanje državne televizije.

Kako je istakao Prof Dr Vedran Dzihić, važno je napomenuti da ova konferencija, pored svega što je navedeno, ima dvostruki značaj. Prvi značaj je dokumentacija svih dešavanja, počevši od ubistva, zaključno sa datumom konferencije. Suštinski dio borbe koju vodi pokret „Pravda za Davida“ je dokumentacija slučaja „Dragičević“ ali svakog drugog slučaja neriješenih ubistava djece.

Kroz dokumentaciju i analizu koja je odraz razuma, pravedsnosti i racionalnost, mi možemo doći do konačnog cilja. Drugi značaj Prve međunarodne konferencije “Pravda za Davida i svu djecu BiH”
se ogleda u uvodnom izlaganju Davora Dragičevića, koji je istakao da se nalazimo Beču zato što je država i njene institucije, zakazala, pa nismo tamo gdje treba da budemo, što ni u kom slučaju ne znači da borba za Pravdu i Istinu ima manju signifikaciju, što je i poruka održane konferencije.

Slučaj „Dragičević“ i prvi dugotrajni, građanski, ne politički „Pravda za Davida“ protesti su nešto što je univerzalno i ni na koji način ne može biti protjerano iz BiH na način na koji je porodica Davida Dragičevića protjerana. Mirna protesna okupljanja pokreta „Pravda za Davida“ su nastala iz zajedničke potrebe građana i građanki BiH za pravdom što nije svakidašnja pojava. Simbol građanskih protesta, dignuta šaka, je univerzalni simbol otpora, što je obilježilo i ove proteste.

Najveći protesni skup 5. oktobra 2018. godine zabilježile su nezapamćene fotografije i video materijal koji svjedoči o jedinstvenom trenutku u zadnjih 50 godina istorije Banja Luke ali i mnogo
više i ostao je kao jedinstven trenutak na području bivših Jugoslovenskih, ali i europskih prostora.

Masivnost i hrabrost koja se vidjela od početka ovih mirnih protesta i mirnog okupljanja do trenutka kada policija sa svom represivnom snagom kreće da potvrdi ono što su građani Republike
Srpske ali i BiH već znali, a to je da smo svjedoci policijske države, a ne demokratske, institucionalne država. Hrabrost je centralna za sva navedena dešavanja.

Učesnik konferencije Martin Pammer kao i ostali učesnici druge panel diskusije su zajednički istakli da etnopolitika, politika straha, politika instrumentaliziranja etničkih identiteta, prekrivanja zločina, krađe, koprupcije, malverzacije i nepotizma je postala nešto što definiše BiH. Politika laži je postala parada današnje BiH i djeluje do današnjeg dana. „Nešto što se pojavljuje kao laž ne može dugoročno da nadvlada istinu, laž može da sagradi instituciju oko sebe, laž može da se naoruža, laž može da se služi polocijskom silom, ali ne može, da postoji dugoročno.

Gotovo nijedan režim u ljudskom čovječanstvu koji je dugoročno satkan na politikama laži nije opstao. Politika laži nije vječna, ali što više mi kao građani budemo angažovani biće kraći vijek toj takvoj politici“ istakao je u zaključku profesor doktor Vedran Dzihić. Univerzalnijeg karaktera je pitanje fundamentalnih ljudskih prava, koja su bila ograničena u svakom momentu policijske represije, koja je bila toliko jasno istaknuta policijskim postupcima ispred Hrama Hrista spasitelja gdje se određeni građani puštani u dvorište Hrama dok članovi grupe „Pravda za Davida“ nisu puštani u dvorište Hrama.

Ovakvi postupci su direktni indikator kršenja konvencije o ljudskim pravima čija je BiH potpisnica. Uglješa Vuković je naveo sav trud i napor organizacija ljudskih prava koji su uložili u
testiranju takozvane pravne institucije, takozvane pravne države, i raskinkavanje onoga što se krije iza kulisa navodnih demokratskih izbora, navodnog demokratskog formiranja vlasti i navodnih
demokratskih institucija. Ali iza tih kulisa se krije ono što je Pravda za Davida i pokazala, a to je da je u pitanju zarobljena, policijska država, a ne demokratska država. Ostaje otvoreno pitanje ovakvog (ne) sistemskog uređenja institucija?

U ovom trenutku, ne postoji centralna istanca, centralni faktor koji može da da odgovor na ovo pitanje. Martin Pammer, bivsi ambasador u BiH je opisao svu nemoć internacionalne zajednice po ovom pitanju, nemoć onih koji možda mogu da pokrenu određene sankcije u cilju sankcionisanja ovakvog ponašanja onih koji nas zastupaju. Ono što se opisujue kao stabilokratija, što podrazumijeva centralni interes određenih struktura međunarodne zajednice da drže situaciju u BiH stabilnom ogleda se u političkim interesima EU i BiH političkih zastupnika kojima je u interesu da održe prividnu situaciju mira i stabilnosti. Kako je istakao Pammer oni koji su navodno legitimno izabrani, a nisu legitimno izabrani jer je sam proces izbora nije legitiman, nije transparentan, oni su ti sa kojima EU zastupnici ostvaruju zajednički interes kako bi održali situaciju koja je u interesu političkih struktura, čime se vidi nemoć međunarodne zajednice ali i nemoć građana koji nemaju pristupa legitimnim izborima.

Zaključci sa drugog panela su se u prvom redu odnosili na masovno rušenje i povredu osnovnih ljudskih prava koje proizilaze iz niza pravnih i istražnih nelogičnosti koje su prisutne u analizi slučaja „Dragičević“. Analiza pokazuje veliku manipulaciju dokaznog materijala pa i samoga nestanka jednog dijela dokaza. Moderator pravnog panela Prof. Dr. Sanda Üllen je posebno istakla izjave ministra unutražnjih poslova Draga Lukača koji je na pitanje novinarke o nestanku dokaznog materijala odgovorio „Da li ste Vi nekada u životu nešto izgubili?“. Istaknuta je uloga medija i medijskog prezentovanja široj javnosti samoga slučaja „Dragičević“ ali i dugoročnih, građanskih, ne političkih protesta, gdje je skrenuta pažnja na ulogu državnog javnog servisa i načina na koji je isti iznosio i prezentovao dezinformacije od samoga početka.

Javni radio servis Republike Srpske i dalje nastavlja da plasira dezinformacije i laži u ovom ali i u ostalim slučajevima ubistava i narušavanja osnovnih ljudskih prava. Posebno se ističe pritisak na porodicu „Dragičević“ i same aktiviste ljudskih prava „Pravda za Davida“. Postavlja se ključno pitanje odgovornosti države i državnih institucija, ali i odgoivornosat civilnog društva. Pokazano je da imamo pritisak na porodicu i aktiviste ljudskih prava grupe „Pravda za Davida“, čime se vrši neutralizacija odgovornosti institucija ali i sekundarno viktimiziranje porodice „Dragičević“ kao i kriminaliziranje same žrtve, roditelja ubijenog djeteta ali i aktivista ljudskih prava koji su pokrenuti nepravdom postali dio protesnih okupljanja. Dalja manipulacija onih institucija koje su zadužene da rade u interesu građana se nastavlja na načim pokušaja podjele građana na „pogodne“ i „nepogodne“ u slučaju policijske represije tokom mirnih građanskih okupljanja u dvorištu Hrama „Hrista spasitelja“.

Kroz prezentaciju stefana Blagića pokazano je direktno mješanje izvršne vlasti u zakonadavnu što se kvalifikuje kao krivično djelo i povreda je elementarnih pravnih normi a što se pokazalo da prolazi bez konsekvencija i odgovornosti. Elementarni dio jedne demokratije je u ovom ali i u mnogim drugim slučajevima, narušen što opet potvrđuje činjenicu postojanja jedne zarobljene, policijske države i njenih institucija. Damjan Ožegović je dao jasnu analizu podignutih tužbi u slučajevima narušavanja i povrede osnovnih ljudskih prava.

Istakao je kako Pravne institucije opstruišu i ne pokreću one pravne procese koje bi mogle narušiti ugled institucija dok se neke druge u kojima to nije slučaj stavljaju u proceduru. Ono što može da se riješi u roku od 30 dana se ne pokreće od strane nadležnih, što je pokazatelj ne rada i neefikasnosti institucija.
Postavlja se otvoreno pitanje djelovanja građana, djelovanja institucija i djelovanja međunarodne zajednice, u kontekstu poboljšanja situacije? Ukoliko uzmemo u obzir da je Bosna i Hercegovina
članica Savjeta Evrope još od 2002. godine, kada je ratifikovala i Evropsku konvenciju o ljudskim pravima i osnovnim slobodama, ovaj dokument je već 17 godina sastavni dio njenog pravnog poretka. Samim tim, konvencija se direktno primjenjuje i ima prioritet u odnosu na druge zakone. Svakako je najvažnije pitanje kakvu korist građani u BiH imaju od garancija koje im ona pruža.
Slučaj “Memić” u pravosudnom sistemu Federacije Bosne i Hercegovine i slučaj “Dragičević” u Republici Srpskoj pokazuju da je ona u BiH samo mrtvo slovo na papiru jer su brutalno pogažena
osnovna prava, poput prava na život.

Dugotrajni, građanski, ne politički protesti „Pravda za Davida“ su poprimili globalne razmjere, pa smo tako imali proteste kao odraz zajedničke solidarnosti i međusobnog razumijevanja po
mnogobrojnim gradovima Bosne i Hercegovine pri čemu su mirna, građanska okupljanja u nekim gradovima ponavljana više puta. Isto tako, protesna okupljanja su organizovana po mnogobrojnim gradovima Evropske unije i svijeta. Ta solidarnost se moze dalje nastaviti kroz zajedničke aktivnosti. Na isti način na koji je napravljena izvještaj i hronologija ubistva Davida Dragičevića u cilju asocijacije “Pravda za Davida i svu djecu BiH” je napraviti jedan sveobuhvatni, globalni, izvjestaj, o svim ne rijesenim ubistvima djece u BiH, ali i šire.

Navedeni izvještaj ćemo prevesti na engleski i njemački i sa tim izvještajem se obratiti svim zvaničnim institucijama na nivou EU i svjetskom nivou. Uduženjima, asocijacijama, advokata, sudija, tužilaca, advokatskim komorama, internacionalnim sudovima za ljudska prava, organizacijama ljudskih prava, udruzenjima na internacionalnom nivou koja se bave žrtvama korupcije i zlocina, i organizacijama koje se bave zaštitom osnovnih ljudskih prava, te narusavanjima istih.

Ovim putem apelujemo na sve aktiviste ljudskih prava širom BiH da nam pošalju informacije o neriješenim ubistvima djece. Takođe apelujemo na sve aktiviste ljudskih prava širom EU i gradova svijeta da nam dostave informacije o navedenim institucijama iz svojih gradova. Ovim putem najviše apelujemo na medije širom Bosne i Hercegovine da nam pošalju tekstove, vijesti i članke koje se odnose na neriješena ubistva djece te nam na taj način pomognu da dođemo do istine i pravde u slučaju svirepog ubistva Davida Dragičevića i ostale nedužno ubijene djece Bosne i Hercegovine. U svrhu implementiranja drugih projekata pozivamo i sve umjetnike koji su pisali inspirisani Davidovim životom umjetničkim radom, te stupe sa nama u kontakt kako bi ostvarili zajedničku saradnju. Molimo Vas da nam sve tražene informacije pošaljete na na mejl [email protected].