Izgradnja ozbiljno dovedena u pitanje: EU zaustavlja kineski projekat u BiH?

Izgradnja sedmog bloka u Termoelektrani Tuzla mogla bi ozbiljno biti dovedena u pitanje nakon što su predstavnici evropskih institucija u više navrata uputili direktna i indirektna upozorenja da ovaj projekat treba zaustaviti.

Sumnju da bi projekat zaista mogao biti zaustavljen dodatno je izazvala činjenica da je ova tačka skinuta s dnevnog reda na zadnjoj sjednici Vijeća ministara BiH, iako ju je predložio Mirko Šarović, ministar spoljne trgovine i ekonomskih odnosa BiH. Šarović u petak nije odgovorio na novinarsko pitanje o čemu se radi, a ranije nam je rekao da ne vidi nijedan razlog da se projekat zaustavi, pišu Nezavisne novine.

Barbora Pojner, portparol Sekretarijata Energetske zajednice u Beču, u petak nam je rekla da je ta organizacija donijela preliminarni zaključak da taj projekat nije usklađen s evropskim propisima koji se odnose na način dobijanja državne pomoći.

Naime, parlament FBiH je nedavno podržao davanje garancija tog entiteta za projekat ukupne vrijednosti oko 900 miliona evra kineskoj banci koja treba da obezbijedi finansiranje za kineskog izvođača radova na ovom objektu.

U Sekretarijatu EZ-a kažu da bi garancije trebalo da budu preispitane, kako bi bile usklađene s evropskim propisima.

“Član 18, stav 1c Sporazuma o osnivanju Energetske zajednice, sadrži zabranu državne pomoći koja se, prema članu 19 sporazuma, takođe primjenjuje i na javne investicije koje su dobile specijalna ili ekskluzivna prava. Ove odredbe, zajedno s članom 6, zahtijevaju od ugovarača da u vlastiti pravni sistem uvrsti odgovarajuću zabranu državne pomoći, kao i da obezbijedi njenu primjenu u praksi”, naveli su iz EZ-a.

Šarović je kada su ga novinari prošli put kontaktirali u vezi s rezervama Energetske zajednice rekao da one neće uticati na započinjanje samog projekta.

Inače, ovu temu proteklih mjeseci pratili su i evropski mediji, a više puta je isticano da stvarni razlog evropskog zaustavljanja projekta nije zabrinutost zbog državne pomoći, već učešće kineskih banaka i kompanija. U Evropskoj komisiji je prije nekoliko mjeseci održan sastanak, a i Evropski savjet je donio slične zaključke, po kojima bi na evropskom kontinentu trebalo ograničiti uticaj kineskih kompanija te su izrazili zabrinutost da se veliki broj evropskih projekata sprovodi kineskim sredstvima, uz učešće kineskih građevinskih kompanija.

Tuzlanskim lokalnim medijima su predstavnici nadležnih entitetskih organa izjavili da radovi počinju na jesen, te da su već odabrani izvođači pripremnih radova u visini od 18 miliona maraka, a činiće ih grupa izvođača ITC Zenica, “Prijedorputevi” Prijedor i “Integral inženjering” Laktaši.

U Direkciji za evropske integracije BiH kažu da je EU u analitičkom izvještaju naglasila da se buduća ulaganja u energetsku infrastrukturu, uključujući termoelektrane i hidroelektrane, moraju sprovoditi u skladu s obavezama BiH prema Sporazumu o stabilizaciji i pridruživanju i ugovoru o Energetskoj zajednici.

“Također, jedna od preporuka Evropske komisije sa posljednjeg sastanka Pododbora za transport, energiju, okoliš i regionalni razvoj zajedničkog tijela BiH i EU za praćenje provedbe Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju, jeste da BiH treba osigurati pravilnu primjenu acquisa EU i Energetske zajednice o državnoj pomoći za sve investicijske projekte, uključujući izgradnju novih ili proširenje postojećih termoelektrana”, kažu oni.