Hoyt Brian Yee: Nikad nije bila namjera da Dejton ostane zauvijek

Nikad nije bila namjera da odredbe Dejtonskog sporazuma ostanu zauvijek, rekao je zamjenik pomoćnika državnog sekretara SAD Hoyt Brian Yee.

On je istakao da Bosna i Hercegovina treba da ostane jedinstvena država sa dva entiteta i tri konstitutivna naroda u demokratskoj, multietničkoj, nezavisnoj i suverenoj državi sa tekovinama Dejtona koje su trajne, ali da bi Aneks IV (Ustav) trebalo mijenjati.

“Nikad nije bila namjera da Dejton ostane zauvijek. Tako da ćemo se jednom morati posvetiti slabostima u Dejtonskom ustavu i sistemu koji je iz njega evoluirao proteklih godina. I to može biti sprovedeno nadopunjujući se sa Reformskom agendom EU”, rekao je oyt Brian Yee u intervjuu za banjalučke Nezavisne novine, prenosi agencija Beta.

On je istakao da SAD podržavaju Reformsku agendu EU, čija je ideja da se pažnja usmjeri na ekonomske i socijalne reforme, o kojima su se usaglasili partijski lideri u BiH.

Prema njegovim riječima, provođenje tih reformi dovodi do drugih reformi, sistemskih, strukturalnih i institucionalnih reformi, koje su BiH neophodne, jer je trenutni politički i ekonomski sistem zasnovan na strukturama koje su formirane Dejtinskim sporazumom prije 20 godina.

“Dakle, Aneks IV nije zamišljen da traje zauvijek kao trajan ustav za BiH. Mi se nadamo da Dejton jeste zauvijek. A pod tim pojmom smatram ono što većina ljudi tako razume: jedinstvena BiH sa dva entiteta i tri naroda koja žive zajedno u demokratskoj, multietničkoj, nezavisnoj i suverenoj državi čije granice niko ne dovodi u pitanje”, naveo je Hoyt Yee.

Upitan da će svaka priča o promijeni Ustava BiH naići na otpor u Republici Srpskoj, američki zvaničnik je rekao da se ne treba “suviše fokusirati na specifične članove ili odredbe u Ustavu”, već da pažnju treba usmjeriti da dođe do promijena koje žele građani.

“Meni se čini da građani u RS, kao i u Federaciji BiH, žele da se ekonomski potencijal bolje iskoristi, da se obezbijedi rast, bolje obrazovanje, bolja zdravstvena zaštita, poboljšanje kvaliteta institucija, tako da građani dobiju bolji životni standard”, istakao je Hoyt.

Prema njegovim riječima, ključno pitanje je šta je potrebno uraditi za promjenu na svim nivoima kako bi građani osjetili da postoji pravednost, dobro obrazovanje, zdravstvo, a najvažnije od svega da postoji dobra vladavina, odnosno da budu obezbijeđene usluge građanima i proces donošenja odluka.

“Koncept, ideja i vizija za ovu zemlju jeste to da je moguće da ljudi drugačije etničke pripadnosti ili religije ili političkih ideja žive zajedno i prevladaju posljedice strašnog rata”, ocijenio je on.

Zamjenik pomoćnika američkog državnog sekretara smatra da je Bosni i Hercegovini potrebna “dobra vladavina i dobro liderstvo”, ocijenivši da političari u BiH često skreću pažnju na određena nacionalna pitanja i probleme u nadi da onda neće morati da sprovedu teške reforme.

Govoreći o uticaju Rusije i Turske na dešavanja u BiH, Hoyt Brian Yee je odgovorio da “svaka dobronamjerna demokratska zemlja, kojoj je na srcu interes BiH, može imati i svoje mjesto i ulogu”.

“Ono što se mora desiti jeste koordinacija između zemalja koje pokušavaju pomoći. Savjet za sprovođenje mira je važan primjer. Sve te zemlje – EU, koja predstavlja sve zemlje članice, Rusija, Turska, mi, Japan – sjede za istim stolom. I možda nećemo uvijek biti saglasni o svim pitanjima u svijetu, ali u BiH radimo zajedno i koordinišemo našu pomoć i politike”, kazao je on.

Naredni izazov kako da se pomogne liderima, građanima, nevladinim organizacijama, novinarima je, dodao je, da se BiH uvede u narednu fazu reformi koje treba sprovesti prije narednih opštih izbora 2018. godine.

Hoyt Brian Yee je zaključio da nakon ekonomske i socijalne reforme, BiH treba da počne raditi i na nekim institucionalnim pitanjima, pri čemu uloga međunarodne zajednice treba da bude partnerska i savjetodavna.