“Banjalučki biser” ponovo blista (FOTO)
Svečanim presijecanjem vrpce, Ferhat-pašina džamija u Banjoj Luci i zvanično je otvorena.
Vrpcu su zajedno presjekli predsjedavajući Predsjedništva BiH Bakir Izetbegović, turski premijer Ahmet Davutoglu, Husein efendija Kavazović, reisu-l-ulema Islamske zajednice u BiH, Mehmet Gormez, predsjednik Uprave za vjerske poslove Republike Turske (Diyanet) i muftija banjalučki Osman efendija Kozlić.
Time je „banjalučki biser“ i simbol grada na Vrbasu i zvanično ponovo otvorio vrata svim vjernicima.
Svečanoj ceremoniji otvaranja Ferhadije, nakon 15 godina od početka obnove i 23 od rušenja 7. maja 1993. godine, prisustvovalo je više od 5.000 vjernika i veliki broj zvanica. Tokom programa svečanog otvorenja, prisutnima su se s porukama mira i obnove suživota između pripadnika različitih religija obratili Izetbegović, Davutoglu, Kavazović, Gormez i Kozlić, zatim predstavnici vjerskih zajednica u BiH, katoličke i pravoslavne crkve i jevrejske zajednice.
U vjerskom dijelu programa nastupili su učači Kur'ana iz Turske i BiH, a izvedeno je i nekoliko ilahija koje je izveo hor Gazi-husrev begove medrese. Pred sami čin presijecanja vrpce, dovu je proučio Mustafa efendija Cerić, bivši reisu-l-ulema IZ u BiH. Nakon presjecanja vrpce, u Frahadiji je klanjan podne-namaz.
Svečana ceremonija otvorenja banjalučke džamije je uz velike mjere osiguranja protekla dostojanstveno i u najboljem redu.
Ferhat-pašina džamija ili Ferhadija smještena je u dijelu Banja Luke poznatom kao Donji Šeher koji je procvat doživio zahvaljujući posljednjem bosanskom sandžakbegu (1574—1580) i prvom beglerbegu (1580—1588) Ferhad-paši Sokoloviću, članu poznate porodice iz sela Sokolovića kod Rudog.
Ferhadija je, zahvaljujući Ferhad-paši, izgrađena 1579. godine u klasičnom otomanskom stilu. Prema Aliji Bejtiću, poznatom arhitekti i jednom od najistaknutijih poznavalaca spomeničkog bogatstva BiH, dimenzije unutrašnjosti Ferhadije su 12,10 metara sa 12,60 metara, a visina od poda do najviše tačke centralne kupole iznosi 17,5 metara. S desne strane džamijske zgrade je munara visoka oko 41,5 metara i spada među najviše u BiH.
Proglašena je nultim historijskim spomenikom Bosne i Hercegovine 1950, nakon čega je uvrštena na listu svjetske kulturne baštine UNESCO-a.
Ferhadija je bila jedna od 16 džamija srušenih u Banja Luci tokom rata u BiH od 1992. do 1995. godine. Srušena je 7. maja 1993. godine, nakon što je prvobitno bila granatirana, a potom i minirana. Ostaci džamije odvezeni su na gradsku deponiju, a dio je bačen u jezero Karanovac. Dan rušenja Ferhadije, 7. maj, u BiH je proglašen Danom džamija.
Među najvećim donatorima njene obnove su Turska agencija za međunarodnu saradnju i koordinaciju (TIKA), institucije Republike Srpske, kao i drugi brojni donatori i vakifi.
