Fašisti u BiH hodaju oko nas kao zombiji

Devetog maja, igrom sudbine ili namjerno, obilježava se Dan pobjede nad fašizmom i Dan Evrope. U spomen na datume kada je nacistička Njemačka 1945. godine potpisala kapitulaciju, a pet godina kasnije, tadašnji francuski ministar inostranih poslova Robert Šuman, prezentirao deklaraciju kojom su udareni temelji ujedinjenju Evrope odnosno današnjoj Evropskoj uniji.

Devetog maja 2017. godine nema razloga ni potrebe da se svečano obilježava ni jedno ni drugo. Fašizam nije pobijeđen i življi je nego ikad. Ratni zločinci, ubice, koljači i njihovi saradnici i simpatizeri iz Drugog svjetskog rata svuda su oko nas, hodaju kao zombiji i keze nam se sa podsmjehom. Okupirali su naše ulice, a javne ustanove dobivaju njihova imena, piše Ermin Čengić za portal Al Jazeere.

Piše se nova historija. Historija u kojoj oni koji su do juče bili obilježeni kao kreatori i podstrekači najgorih pogroma i ubistava čitavih gradova i sela bivaju “preko noći” rehabilitirani i postaju “nevine žrtve historijskih okolnosti” ili “progonjeni zbog svojih ideoloških ubjeđenja”.

Poražene vojske koje su ratovale u ime ideje uništavanja drugog i drugačijeg, one koje su nezamislivim sistemskim satiranjem ljudskih bića, u kolektivnu svijest i jezike čovječanstva uvele termin “genocid”, marširaju ponovo kroz govore zvaničnika, zapaljive parole desničara i povampirene ambicije zaslijepljene svjetine. Vrijednosti antifašizma su postale alternativa ili, bolje rečeno, supkultura, a politički i ideološki mainstream postale su ideje nacionalnog ili nacionalističkog pomirenja. Na svim stranama našeg malog regiona iz medijsko-političke kaljuže izranjanju poštovaoci ideje da se svi poginuli u onom ratu izjednače, da im se “kosti pomiješaju u mikseru” (kao što su to neposredno nakon ovog rata pisale kolege iz splitskog Feral Tribunea) i da svi zapjevamo dječiju pjesmicu “mir, mir, niko nije kriv…”.

Radovan Karadžić i antifašizam

Relativizacija crno-bijele slike o Drugom svjetskom ratu koja je, u najvećoj mjeri, tačno detektirala one koji su se borili na strani Dobra, kao i one koji su ubijali i bili ubijani na strani Zla dosegla je čudovišne razmjere.

I kao vrhunac tog teatra apsurda, savremeni zločinci se ne libe veličati tradiciju antifašizma, smatrajući, kao što to misli otjelovljenje sistemskog ratnog zločina počinjenog u BiH, Radovan Karadžić, da je sasvim prirodno iz haškog zatvora čestitati praznik državi koja baštini antifašističku borbu naroda SSSR-a i Crvene armije.

Nadajući se, valjda, da će ga neko iz Haškog tribunala – talentiran za ismijavanje žrtava i simpatiziranje zločinaca – poslati baš u Rusiju, da služi zatvorsku kaznu za genocid i ratne zločine.

Priča o EU

Onima koji su preživjeli rat u BiH želudac se okretao od patetike u izjavama političara iz zemalja Evropske unije.

Poslije rata bila nam je muka i od izjava naših političara koji su, parafrazirajući francuskog filozofa Bernarda-Henri Levyija, kao papagaji ponavljali da je “Evropa umrla u Bosni”. Kad nas je prošla faza ljutnje na Evropu koja nije zaustavila rat BiH, počeli smo sanjati o njoj i posmatrati je očima djeteta koje ne vidi mane u izgledu i ponašanju svojih uzora. I dok je Evropska unija izgledala kao sve ljepši daleki, nedosanjani san (a što je, za nas male balkanske narode u suštini i danas), kako je koji 9. Maj prolazio, zajednica ravnopravnih evropskih država prestajala je biti ono za šta su se, navodno, zalagali njeni idejni tvorci.

Priča o tome da će se prije Evropska unija raspasti nego što će BiH ući u nju, od šale na vlastiti račun, postala je, slengovski rečeno, surova reala. Ona Evropa o kojoj smo sanjali je, fakat, umrla prije tih nekih dvadeset-dvadesetpet godina. Došli smo do tačke u kojoj bi Evropa kao politički termin, Evropa kao simbol nekakve dostignute razine demokratskih stremljenja te individualnih i kolektivnih sloboda i prava, danas, 9. Maja, bila samo prazan mjehur od sapunice da je prošli vikend u Šumanovoj Francuskoj na predsjedničkim izborima pobijedila Marine Le Pen.

I tako, dok mi slavimo pobjedu nad fašizmom i vrijednosti Evrope kreirane prije šezdesetak godina, fašističke i homofobne ideje dobijaju sve veću procentualnu podršku na izborima, a Evropa postaje tvrđava iza čijih zidina svakodnevno bitku vode orvelovske kaste “jednakih i jednakijih”. EU čiji dan obilježavamo je ogroman administrativno birokratski aparat kojeg pokreću i usmjeravaju interesi, prije svih drugih, krupnog kapitala i cijeđenja svakog eura moguće dobiti za korporativne igrače iza scene.

Demokratska načela učešća svih država u odlučivanju postaju sve više predstava za mase, dok se stvarno bitne odluke i rasprave, kao što je, primjera radi, ona o TTIP-u (Transatlantskom sporazumu o partnerstvu u trgovini i ulaganjima, trgovinskom sporazumu između SAD i EU) odvijaju u najužem krugu povlaštenih.

Neprikosnovene istine

Čak i oni kojima svaka verzija Evropske unije mora izgledati bolje od patnje čekanja i kucanja na njenim bedemima (a to su sasvim sigurno državljani BiH, Crne Gore i Srbije) sa skepsom slušaju priče redukciji prava i sloboda.

O tome kako se na mala vrata uvode propisi koji olakšavaju sigurnosni nadzor i kontrolu uz smanjenje privatnosti, široku upotrebu GMO u prehrambenoj industriji, privatizaciju javnih i uslužnih djelatnosti, poništavanje prava radnika, isključenje javnosti u odlučivanju i druge mjere usmjerene protiv interesa najširih slojeva stanovništva.

Ali kakva god da je postala, Evropa bi danas bila carstvo fašističkog zla da nije bilo, između ostalih, i jugoslovenskih anifašista. BiH je puna grobova i (srušenih) spomenika antifašističkih heroja. Za slobodu i pravo na život stanovnika Bosne i Hercegovine ginuli su u onom ratu i Dalmatinci i Slovenci i Crnogorci i Srbijanci i Slavonci i Makedonci… Oni čiji su preci bili na antifašističkoj i, da upotrijebim korektan i konkretan izraz, partizanskoj strani historije mogu danas biti ponosni, unatoč nesavršenosti i nekim pogrešnim potezima režima koji je tituliran kao komunistički.

Sve su to neprikosnovene istine koje se danas ne prezentiraju i koje se sve tiše i stidljivije izgovaraju na Balkanu i u BiH.

A ta i takva Bosna i Hercegovina, između ostalog i zato jer se stidi svog antifašističkog nasljeđa, pluta kao olupina čije je jedino pogonsko gorivo nada da će jednog dana, jedne godine doplutati do otoka zvanog EU. Pirati koji komanduju tom olupinom i formalno i suštinski imaju samo taj jedan jedini zajednički cilj, strategiju i ideju. Da plutaju. Usput oslobađajući BiH, kako bi Skaka rekao, od antifašizma.