Evropski parlament žestoko kritikovao Dodika i RS, pozvali na sankcije i zamrzavanje finansiranja

U vanjskopolitičkom komitetu Evropskog parlamenta (EP) izglasan je izvještaj o Bosni i Hercegovini (BiH) u kojem se osuđuje “zapaljiva retorika i secesionistička politika rukovodstva entiteta Republike Srpske (RS), uključujući proslavu takozvanog Dana RS”.

Ocjenjuje se da takve aktivnosti destabiliziraju BiH, potkopavaju Dejtonski mirovni sporazum, te da su suprotne evropskim perspektivama BiH i ugrožavaju pristup evropskim fondovima.

Za ovaj izvještaj je glasalo 63 evropskih zastupnika, članova AFET-a, 9 je bilo protiv, a 3 uzdržanih.

U izvještaju je upućen poziv relevantnim briselskim institucijama za “ciljane sankcije protiv destabilizirajućih aktera u BiH”. Osuđuje se takođe “zlonamjerno uplitanje trećih stranih aktera u BiH”, s posebnim naglaskom na rusku destabilizaciju zapadnog Balkana.

Osudili secesionizam

U izglasanom izvještaju se ocjenjuje da finansiranje projekata u Republici Srpskoj treba da ostane zamrznuto sve dok ovaj entitet ne zaustavi demokratsko nazadovanje i potpuno se uskladi sa vanjskom politikom EU.

U izvještaju se upozorava da je poslije više od 25 godina nakon završetka rata, BiH i dalje duboko podijeljena, što promovišu političke elite i pokušaji secesionizma od strane rukovodstva Republike Srpske.

Navodi se i da se BiH suočava sa izazovima kao što su vladavina prava, upravljanje, odgovornost, sloboda izražavanja i medija i korupcija.

Poslanici Evropskog parlamenta naglašavaju da demokratski napredak mora biti preduslov da BiH dobije sredstva iz Instrumenta za pretpristupnu pomoć EU IPA III.

Izglasanim izvještajem, evropski zastupnici pozdravljaju činjenicu da su oktobarski izbori bili dobro organizovani. Podvlači se, međutim, da su oni održani “u okolnostima stagnirajućih reformi, retorike podjela i političke opstrukcije”.

Primaju se k znanju izmjene koje je uveo visoki predstavnik u izborni zakon i ustav Federacije BiH, “s ciljem rješavanja niza funkcionalnih pitanja”.

Izražava se žaljenje zbog neuspeha političkih aktera da dovedu Ustav i izborni okvir u skladu sa Evropskom konvencijom o ljudskim pravima.

Zbog toga se pozivaju svi donosioci odluka da postignu sporazum u skladu s presudama međunarodnih i domaćih sudova, kao i političkim sporazumom od 12. juna prošle godine.

Upućuje se poziv Bosni i Hercegovini da uskladi pravila registracije političkih partija te da se osigura transparentnost finansiranja političkih stranaka.

Ojačati integritet i nezavisnost pravosuđa

U usvojenom izvještaju se poziva na jačanje integriteta i nezavisnosti pravosuđa, usklađivanjem Zakona o Visokom sudskom i tužilačkom vijeću i Zakona o sudovima sa standardima EU, te na eliminaciju selektivne pravde, zaostalih predmeta, korupcije, nedostatka transparentnosti i lošeg nadzora.

Evropski zastupinici pozdravljaju odluku o dodjeli kandidatskog statusa Bosni i Hercegovini prošle godine. Vlasti u Sarajevu se pozivaju da iskoriste zamah i ostvare značajan napredak u cilju ispunjavanja 14 prioriteta i izbjegne nazadovanje u “opstruktivne politike”.

Također se pozdravlja brzo formiranje vlasti na državnom nivou, te nastavak donošenja političkih odluka i imenovanje predsjednika i dva potpredsjednika Federacije BiH, ali se poziva na formiranje vlasti u Federaciji BiH što prije.

Naglašava se da put BiH ka EU treba biti utemeljen u “funkcionalnim demokratskim institucijama, vladavini prava, borbi protiv korupcije i organizovanog kriminala, poštovanju osnovnih prava i nediskriminacije za sve građane i konstitutivne narode”.

Izvjestilac za Bosnu i Hercegovinu u EP, ujedno autor ovog izvještaja, Paulo Rangel je nakon glasanja izjavio da dodjeljivanjem statusa kandidata i formiranjem vlasti, Bosna i Hercegovina sada ima ključnu priliku da prevaziđe blokade, odbaci destabilizaciju, sprovede reforme i krene naprijed na putu prema EU koji njeni građani žele i zaslužuju.

“Postoje izazovi, ali i pozitivni znaci – zemlja sada mora u potpunosti da iskoristi zamah”, poručio je Rangel.

Nakog glasanja u vanjskopolitčkom komitetu, o ovom dokumentu će glasati zastupnici na plenarnoj sjednici Evropskog parlamenta u julu, kada će postati Rezolucija EP.

Rezolucije inače nisu pravno niti politički obavezujuće za evropske institucije ni države članice Evropske unije.