Brojne ambasade BiH u inostranstvu još nisu obnovljene, objekti mahom neuseljeni

Bosna i Hercegovina raspolaže značajnom imovinom diljem svijeta kada je riječ o nekretninama namijenjenim za diplomatsko-konzularna predstavništva (DKP), odnosno ambasade, konzulati i sl. Međutim, vlast vrlo malo čini da bi ta imovina bila adekvatno sačuvana.

Piše: A. DUČIĆ

Tako su državni revizori u najnovijem izvještaju o učinku ustanovili da iako je BiH u posjedu značajnog broja objekata, svi oni i dalje nisu useljeni. Tako navode da je Ministarstvo vanjskih poslova BiH nije vršilo analize iskoristivosti objekata DKP-a ni nakon provedene revizije iz 2017. Godine kojom je konstatovano da više od polovice stambenih jedinica u vlasništvu BiH nije useljeno ili je povremeno useljeno.

Neuseljeni su uglavnom bili stambeni prostori u objektima ambasada naslijeđenih sukcesijom imovine bivše SFRJ. Razlog njihove neuseljenosti je, navode revizori, što ti stambeni prostori nisu obnovljeni i opremljeni. Drugi razlog je što zaposlenici DKP-a nisu zainteresovani za stanovanje u tim prostorima, niti ih po postojećim propisima na to neko može prinuditi. I dalje ne postoje propisi koji bi osigurali da zaposlenici DKP-a ne mogu odbiti smještaj u uslovnim stambenim jedinicama u vlasništvu BiH.

– Studijom praćenja realizacije preporuka utvrđeno je da je ipak napravljen određeni pomak nakon početno provedene revizije te su useljene stambene jedinice u Oslu, Otavi, Londonu, kao i konzulat sa stanovima u Štutgartu. Stambena jedinica u Milanu još uvijek nije useljena, kao ni rezidencija u Beču i Budimpešti i zgrada ambasade sa stanovima u Madridu – ističu revizori.

Inače, kako je Fokus.ba ranije objavio, kupovina, rekonstrukcija, adaptacija i opremanje objekata za diplomatsko – konzularna predstavništva Bosne i Hercegovine predviđena su u ukupnoj vrijednosti od 5.252.806,00 KM. Sredstva prenesena u 2021. godinu su iznosila 1.063.396 KM.

Revizori ističu da je uočen nedovoljan napredak u stanju ove oblasti u odnosu na period kada je rađena prvobitna revizija odnosno iz 2017. Iako su institucije poduzimale različite aktivnosti, iste nisu okončane.

– Da bi stanje u revidiranoj oblasti mogli ocijeniti kao zadovoljavajuće potreban je dalji angažman MVP-a i drugih nadležnih institucija. Kada je riječ o troškovima koje MVP ima po ovom osnovu, u posljednje četiri godine isti se nisu značajnije mijenjali. Međutim, evidentno je smanjenje iznosa u 2018. godini u odnosu na 2017. godinu za više od milion KM. Prema tvrdnji sagovornika iz MVP-a razlozi za evidentno smanjenje troškova u 2018, u odnosu na 2017. godinu, nemaju uporište u značajnijoj promjeni stanja u ovoj oblasti te se određena odstupanja mogu pripisati smanjenju osoblja u predstavništvima, devizno fluktuiranje koje se ogleda u jačanju eura te je kupovinom objekata u Zagrebu i Beogradu ostvarena godišnja ušteda od oko 240.000 KM po osnovu zakupa – ističu revizori.

Smanjenje iznosa troškova zakupa, navode, nije pokazatelj efikasnijeg pristupa nadležnih kada je u pitanju realizacija sredstava za višegodišnje kapitalne projekte koji su važni zbog potrebe zaštite već postojećih objekata od propadanja, racionalizacije troškova zakupa prostora i zgrada, osiguranja adekvatnih uslova za rad zaposlenih u DKP mreži BiH.
Nadalje, Pravilnik o plaćama, dodacima i naknadama osoblja u DKP-u nije značajnije mijenjan te su i dalje zaposlenici u destinacijama u kojim su troškovi stanovanja izrazito veliki u nepovoljnijoj situaciji. Pomak je evidentiran kad je u pitanju useljenost objekata kao i preduzimanje aktivnosti na izradi procjena potrebnih ulaganja u objekte kao i realizacije ulaganja u manjem obimu za rekonstrukciju i adaptaciju objekata naslijeđenih u postupku sukcesije.

Revizorski tim analizirao je izvještaje o radu Vijeća ministara i MVP-a od 2018. do 2020. godine i uočio da se određeni projekti ne realizuju očekivanom dinamikom. Naime, vidljivo je da projekti i programi koji se tiču unapređenja rada MVP-a kroz efikasnije upravljanje imovinom, preuzimanjem objekata dobijenih sukcesijom, osiguravanjem standarda za rad DKP-a, kupovinom, adaptacijom, opremanjem s ciljem smanjenja zakupa objekata za potrebe DKP mreže, nisu realizovani očekivanom dinamikom.

– Ilustracije radi, navest ćemo primjere kupovine, adaptacije i opremanja objekata DKP-a u Ljubljani, Podgorici i Skoplju, koji nisu realizovani. Do promjene stanja u oblasti došlo je u dijelu zajedničke prodaje objekata u inostranstvu koji su bili u vlasništvu nekadašnje SFRJ. Prodajom objekata u 2018. i 2019. godini, BiH je dobila određena sredstva, i to za Bon 1,1 mil. KM, Tokio 4,3 mil. KM i Njujork 2,2 mil. KM. U 2022. godini prodat je još jedan objekat u Njujorku – cca. 7,5 mil. USD i Bernu 0,7 mil. franaka. Sredstva dobijena prodajom ovih objekata namijenjena su za kupovinu i adaptaciju objekata DKP-a.

Tako je, primjera radi, Odlukom o odobravanju višegodišnjeg kapitalnog projekta – kupovina, adaptacija i opremanje objekta za smještaj diplomatskokonzularnog predstavništva Bosne i Hercegovine u Crnoj Gori – Podgorica, odobreno 1,5 mil. KM za ovu namjenu koja nije realizovana u predviđenom periodu, iako su sredstva bila na raspolaganju. Prednosti kupovine objekata vidljive su u slučajevima kupovine objekata u Zagrebu i Beogradu, u prethodnom periodu, gdje su na godišnjem nivou utvrđene uštede od oko četvrtine miliona KM – ističu državni revizori.