Brisel i Washington pozivaju da se ne raspravlja o sudskom i tužilačkom savjetu RS

Ambasada Sjedinjenih Američkih Država u Bosni i Hercegovini (BiH) pozvala je sve lidere da odbiju raspravu o Nacrtu zakona o visokom sudskom i tužilačkom savjetu Republike Srpske (VSTS).

Kako je najavljeno, ovaj nacrt će se naći na dnevnom redu Skupštine RS u utorak, 8. februara.

“Prijetnje povlačenjem iz državnih institucija i uspostavom paralelnih institucija u entitetu Republika Srpska ometaju stabilnost i napredak Bosne i Hercegovine na štetu svih njenih građana. Pozivamo sve lidere da odbiju radnje, kao što je nacrt zakona o kojem se raspravlja, koje podrivaju ustavni poredak i dozvoljavaju cvjetanje korupcije. Sada je vrijeme da se radi na transparentnosti i odgovornosti koje su potrebne BiH kako bi napredovala”, navodi se u odgovoru za Radio Slobodna Evropa (RSE) iz Ambasade SAD-u BiH u ponedjeljak, 7. februara.

Poziv Evropske komisije

Evropske komisije saopštila je da očekuje od vodstva Republike Srpske (RS) i Narodne skupštine RS-a da se suzdrže od bilo kakvog jednostranog koraka i da raspravljaju o bilo kojem pitanju koje izaziva zabrinutost unutar državnih institucija, uključujući Parlament i Vijeće ministara.

Ovo je u odgovoru za Radio Slobodna Evropa (RSE) navedeno iz Delegacije Evropske komisije u vezi Nacrta zakona o osnivanju Visokog sudskog i tužilačkog savjeta RS.

“Uspostavljanje posebnog entitetskog regulatornog tijela za pravosuđe RS predstavljalo bi kršenje ustavno-pravnog poretka BiH. Usvajanje ovog zakona u RS-u predstavljalo bi neprihvatljivo miješanje u nezavisnost pravosuđa BiH, a rezultiralo bi nazadovanjem zemlje prema evropskim standardima”, navodi se iz Evropske komisije i dodaje kako Visoko sudsko i tužilačko vijeće Bosne i Hercegovine ima ključnu funkciju da garantuje nezavisnost, integritet i odgovornost pravosuđa u cijeloj Bosni i Hercegovini.

Šta predviđa nacrt zakona?

Nacrtom je predviđeno da VSTS RS preuzima nadležnosti u biranju sudija i tužilaca u sudovima u tom entitetu.

Prema nacrtu, VSTS RS činiće 11 članova koji će održavati sastav naroda u BiH.

Četiri člana se biraju u sudovima u RS, a četiri Tužilaštva u RS. Tri člana, po jedan, biraju Skupština RS, Vlada RS i Advokatska komora RS.

Nacrtom se predviđa finansiranje iz budžeta RS i donatorskih sredstava. Sjedište će biti u Banjaluci, a smještaj će obezbijediti Vlada RS.

U Nacrtu stoji da će VSTS biti samostalan i nezavisan organ u RS, koji se sastoji od Sudskog i Tužilačkog odjeljenja. Zadatak je da osigura nezavisno, nepristrasno, efikasno i profesionalno pravosuđe u RS.

Visoki sudski i tužilački savjet Bosne i Hercegovine ima nadležnost za imenovanje sudija i tužilaca u sve sudove na državnom, entitetskom, kantonalnom, okružnom, osnovnom i opštinskom nivou u Bosni i Hercegovini, uključujući Brčko Distrikt, sa izuzetkom ustavnih sudova entiteta Bosne i Hercegovine.

Prema Ustavu BiH entiteti Republika Srpska i Federacija BiH ne mogu samostalno vraćati nadležnosti koje su u proteklom periodu prenesene na državu.

Zakon o VSTS-u, prema Ustavu BiH, može se mijenjati u Parlamentu BiH i odlukom visokog predstavnika.

SAD su, u januaru, uvele proširenu listu sankcija zbog korupcije i destabilizacije u BiH. Iz zemalja EU, takođe, se najavljuje uvođenje sankcija.

Skupština RS usvojila je 10. decembra zaključke o prenosu nadležnosti sa države na entitet iz oblasti indirektnog oporezivanja, pravosuđa, odbrane i bezbjednosti.

Usvojen je, 20. oktobra i zakon o lijekovima i medicinskim sredstvima RS koji predviđa osnivanje entitetske agencije za lijekove, koja od 2009. godine djeluje na nivou BiH.

Visoki sudski i tužilački savjet BiH je nezavisna institucija osnovana 2004. godine u skladu sa Zakonom usvojenim iste godine u državnom parlamentu. Formiranje je svojom odlukom iz 2002. godine naložio visoki predstavnik u BiH Volfgang Petrič.

Mandat je uspostavljanje i očuvanje nezavisnog, efikasnog i odgovornog pravosuđa na svim nivoima vlasti, uključujući imenovanje sudija i tužilaca i njihovo sankcioniranje.

VSTS BiH čine 15 članova koji će održavati sastav naroda u BiH. Sudije i tužioci iz oba entiteta biraju 10 članova. Jednog člana bira pravosudna komisija Brčko distrikta.

Po jednog člana biraju i Predstavnički dom Parlamenta BiH, te Savjet ministara BiH.

Advokatske komore oba entiteta biraju takođe po jednog člana.

Savjet na državnom nivou se finansira iz Budžeta institucija Bosne i Hercegovine i međunarodnih obaveza Bosne i Hercegovine.