Bileća: Načelnici s privatnim firmama lakše do javnog novca

Netom prije nego što je imenovan za načelnika za prostorno uređenje i stambeno-komunalne poslove u Opštini Bileća, u avgustu 2016. godine, Radenko Popara je svoju firmu “Bostef inžinjering” prebacio na sina Bojana, ali je, prema podacima “Direkta”, on ostao prokurista u toj firmi. Firma porodice Popara je samo u prošloj, 2018. godini, sa opštinom Bileća sklopila šest direktnih sporazuma za različite vrste poslova. Ukupna vrijednost tih poslova je viša od 35.000 maraka sa PDV-om, piše direkt-portal.

Iako je najprije tvrdio da firma nije njegova i da sa njom nema nikakve veze, Popara nam je u neformalnom razgovoru angažovanje “Bostef inžinjeringa” u opštini pravdao time što niko drugi nije želio da radi te poslove te da je firma zbog toga izgubila oko 30.000 maraka, jer je radove izvodila “ispod” cijene.

Poparino opravdanje potvrđuje i načelnik Opštine Bileća Miljan Aleksić. U izjavi za “Direkt” Aleksić je kazao najprije kako nije bilo nikakvih smetnji da se firmi “Bostef inžinjering” dodijele poslovi direktnim sporazumima, jer se firma ne vodi na načelniku odjeljenja Radenku Popari i dodao da je ta firma “izvodila radove, jer niko drugi nije htio”.

“Radili su i kad smo imali neke hitne postupke”, naveo je Aleksić.

Načelnik direktno sebi

Već godinama unazad dobro posluje i firma načelnika Bileće Miljana Aleksića “Aleksić komerc”. Finansijski rezultati su sve bolji iz godine u godinu, a pored nekoliko ugovora koje je sklopila sa Opštinom čiji je načelnik njen osnivač, “Aleksić komerc” se može pohvaliti i dobrim poslovanjem sa preduzećima izvan Bileće, među kojima je i Rudnik i termoelektrana Gacko. Od početka ove godine samo iz RiTE Gacko za nabavke pića “Aleksić komercu” isplaćeno je više od 105.000 maraka. Takođe, RiTE je početkom godine sa “Aleksić komercom” sklopila okvirni sporazum u vrijednosti od oko 81.000 maraka sa PDV-om za nabavku konzervirane ribe.

Firma je, poređenja radi, 2010. godine, kad Aleksić nije bio načelnik, imala ukupan prihod od oko četiri miliona maraka, dok je prošle godine prihod u firmi iznosio skoro osam miliona maraka, podaci su portala Akta.ba.

U razgovoru za “Direkt” načelnik Miljan Aleksić ne poriče da je firma njegova i na pitanje kakav je njegov udio u firmi kaže – “ne znam, možda mi nekad daju koju marku”. Na portalu Akta.ba u vlasničkoj strukturi se navode Biljana Lero i Milenko Tabaković.

Od načelnika kafa, sok, čaj

Od prošle godine, “Aleksić komerc” je opštinu Bileća u nekolika navrata osigurao kafom, čajem, šećerom, sokovima i ostalim pićima. Bili su “najbolji” i kad je trebalo obezbijediti hranu i piće za Trojičindanski sabor. Tim ugovorima više od 20.000 maraka javnog novca otišlo je u privatnu firmu načelnika Miljana Aleksića. Pored dva dirketna sporazuma, “Aleksić komerc” je poslove od Opštine dobijao i konkurentskim zahtjevom.

“Mi smo uzimali to, jer niko nije htio da radi, jer je trebalo čekati pare po pola godine ili godinu. Kad god to neće niko i onda je to Aleksić komerc radio”, rekao je načelnik Aleksić.

Inače, Sud BiH u februaru je prvostepeno osudio Miljana Aleksića na godinu dana uslovno i izrekao mu novčanu kaznu od 20.000 KM zbog počinjenog krivičnog djela poreske utaje. Firma “Aleksić komerc” odgovorna je što je kao pravno lice raspolagala protivpravno ostvarenom imovinskom koristi u iznosu od 135.884 KM, koju je u ime, za račun i u korist te firme ostvario Aleksić. Aleksiću je oduzeta protivpravno stečena imovinska korist od 135.884 KM i na taj način je izvršena reparacija štete počinjena krivičnim djelom.

Kafane i imanje

Za skoro osam godina mandata na čelu Bileće, Miljan Aleksić je kupio kuću sa imanjem u selu Vlahinja pored Bileće, te kafić “Okretaljka” koji je u vlasništvu “Aleksić komerca”, dok kafe bar “Jagoda” u centru Bileće, takođe u Aleksićevom vlasništvu, bilećki načelnik trenutno izdaje pod zakup.

“Ako znate nekog ko bi zakupio, recite. Kupio sam to imanje ima pet-šest godina. Moje vlasništo je 25 krava, 200 ovaca i 100 koza”, pohvalio se Aleksić.

Iako su po Zakonu o službenicima i namještenicima u organima i jedinicama RS ispoštovali procedure te firme prebacili na druga lica i dalje ostaje pitanje o uticaju javnih funkcija za privatni interes.

Naime, prema Zakonu, službenik ne može da koristi rad kod poslodavca da bi uticao na ostvarivanje svojih prava ili prava sa njim povezanih lica, što podrazumijeva srodnika, te one osobe koje su sa službenikom u ličnoj, političkoj, ekonomskoj ili drugoj vezi.

“Službenik se ne može baviti preduzetničkom djelatnošću, odnosno ne može biti osnivač, vlasnik ili većinski vlasnik privrednog društva ili ustanove. Službenik ne može donositi odluke, odnosno učestvovati u donošenju odluka koje utiču na njegov finansijski ili drugi interes, odnosno na finansijski ili drugi interes njegovog bračnog ili vanbračnog supružnika, djece (bračne, vanbračne i usvojene), pastorčadi, djece uzete pod starateljstvo i druge djece bez roditelja uzete na izdržavanje, majke, oca, očuha, maćehe, usvojioca, djeda i babe po majci i po ocu, braće i sestara”, navedeno je u Zakonu o službenicima i namještenicima u organima i jedinicama RS.

Odbornik u bilećkoj Skupštini Dražen Dunđer smatra da je u slučaju Popare i Aleksića u pitanju uticaj sa javnih funkcija na njihove privatne firme.

“Načelniku Miljanu Aleksiću je bilo malo da izvlači novac samo preko svoje firme, pa je onda uključio i Poparu. Jasno je da su iskoristili svoj položaj da sebi namaknu poslove, a ne zato što niko drugi neće da radi”, smatra Dunđer.

Podizvođač radova na rekostrukciji vodovoda i kanalizacije pod velom tajne

Radovi na rekonstrukciji vodovodne i kanalizacione mreže i izgradnji fekalne i kišne kanalizacije u Bileći su počeli u oktobru 2017. godine. Prema prvobitnom planu, trebalo je da budu završeni za godinu dana, međutim, rokovi su uveliko probijeni.

Realizaciju projekta pratile su brojne komplikacije sa manjkavostima u projektu, rečeno je “Direktu” u Opštini Bileća. Prema informacijama našeg portala, dio radova na projektu izvodila je firma porodice Popara “Bostef inžinjering”. Mehanizacija i dio radnika “Bostef inžinjeringa” izvodili su radove i na bazenu u okviru kasarne. S druge strane, Popara je, kao načelnik odjeljenja dio opštinskog tima za implementaciju ovoga projekta.

Načelnik za prostorno planiranje i stambeno-komunalne poslove u Opštini Bileća Radenko Popara, međutim, ne priznaje da je spomenuta firma imala bilo kakve veze s projektnom rekonstrukcije vodovodne i kanalizacione mreže u Bileći. Zvaničnu izjavu o svemu nije želio da da, ali nam je u neformalnom razgovoru rekao da je firma “posudila” nekoliko radnika izvođaču radova. Kada smo ga prije nekoliko mjeseci pitali da li je “njegova firma podizvođač radova”, Popara je kazao da nema firmu.

U “Eko-euro timu” koji je izvođač radova u zvaničnom dopisu našem portalu kazali su da nemaju podizvođače i da su sve radove izvodili sami.

Da je, ipak, “Bostef inžinjering” imao svoj udio u radovima “Direktu” je potvrdio i načelnik Opštine Miljan Alekisć.

“Bostef inžinjering je bio podizvođač, radili su nešto sitno radova, ali kakve veze Opština ima sa podizvođačem”, rekao je Aleksić u izjavi za naš portal.

U izjavi za “Direkt” menadžer Opštine Mihajlo Vujović naglasio da je “bilo nešto ugovora” sa tom firmom, ne želeći da precizira o kojim se iznosima radi, budući da je, kaže, sve bilo prije njegovog dolaska u Opštinu.

“Ja koliko znam, ta firma o kojoj govorite i sa kojom je bio izvijestan broj tih sporazuma ne vodi se na načelniku Popari. To možete provjeriti kod nadležnih”, rekao je Vujović.

Kao načelnik odjeljenja Popara je bio dužan da o realizaciji projekta obavijesti bilećku Skupštinu, a na zahtjev nekoliko odbornika.

Odbornik Dragan Babić za “Direkt” kaže da iako su u Skupštini tražili detalje o cijelom projektu, odgovore nisu dobili. Nije im, kaže, obrazloženo ni ko je odgovoran za propuste u projektu zbog kojih su se pojavili brojni nepredviđeni radovi.

Vrijednost cjelokupnog projekta procijenjena je na oko 10 miliona maraka, a prva faza radova koja bi trebalo, prema posljednjim najavama, da bude završena 5. novembra, koštala je oko 3,9 miliona maraka. Projekat se finansira 50 posto sredstvima kredita koji će otplaćivati Opština Bileća, 35 posto je grant Vlade RS, a 15 posto će učestvovati Opština Bileća iz svog budžeta.

*Tekst je proizveden u okviru medijskog pool-a Mreže ACCOUNT (Antikorupcijska mreža organizacija civilnog društva)*