Barudanović: Zbog destrukcije priroda BiH se nalazi u prelomnom momentu

Povodom 22. maja, Međunarodnog dana biodiverziteta, iz Centra za životnu sredinu upozoravaju nadležne na hitnost primjene aktuelnih međunarodnih obaveza za očuvanje biodiverziteta u Bosni i Hercegovini i podsjećaju da ove godine svjetski lideri donose novi pravni okvir koji će biti daleko zahtjevniji od postojećeg i po kojem će se države obavezati da zaštite 30 posto svoje teritorije, a u BiH je trenutno zaštićeno manje od četiri posto površine.

BiH je još u 2002. godini ratifikovala Konvenciju o biološkoj raznolikosti, međunarodni sporazum sa tri osnovna cilja: očuvanje prirodne raznovrsnosti, održiva upotreba prirodnih resursa i pravična podjela koristi koja proizilazi iz korištenja genetičkih resursa.

-Zabrinjavajuće je da uoči donošenja novog pravnog okvira, u BiH nije primjenjen u praksi niti ovaj postojeći, a njegovi smo potpisnici. Iako smo potpisali većinu međunarodnih dokumenata koji se tiču zaštite biodiverziteta, sve je ostalo na potpisu. U praksi vidimo da uveliko prevladavaju projekti koji su izrazito štetni. Ipak, ohrabrujuća je činjenica da se u posljednje vrijeme pojavljuje sve više lokalnih inicijativa za zaštitu važnih područja, kao što su rijeka Cvrcka kod Kotor Varoši, ušće rijeke Drine u Savu, rijeka Orlja kod Olova, te Crvene stijene kod Sokoca- istakla je Nataša Crnković, koordinatorica programa Biodiverzitet i zaštićena područja u Centru za životnu sredinu.

Prof. dr. Senka Barudanović, sa Prirodno-matematičkog fakulteta Univerziteta u Sarajevu, naglašava da se priroda BiH nalazi u prelomnom momentu, kada je riječ o njenom daljnjem očuvanju:

– Površina zaštićenih područja je zanemariva, odnosno gotovo 97 posto površine BiH, uključujući vrijedna prirodna staništa, praktično je otvoreno i nezaštićeno od svih zahvata i uticaja koji proizilaze iz sektorskih djelatnosti. To se odnosi na sektor energetike, saobraćaja, urbanizacije, proizvodnih, prerađivačkih i ekstraktivnih industrija, neodrživi turizam i druge djelatnosti. Uzroci za takvu nezaštićenost leže u opštim karakteristima procesa upravljanja u BiH i sukobima interesa u korištenju prostora. Priroda, međutim, ne može zaštiti samu sebe. Ukoliko želimo da očuvamo njene vrijednosti i kvalitet življenja u našoj zemlji, danas je krajnje vrijeme da je formalno zaštitimo od destrukcije!- upozorava Barudanović.

Smatra se da je najveći izazov 21. vijeka očuvanje prirodnog bogatstva tj. biodiverziteta. Trenutno je ugroženo oko 25posto vrsta na planeti koje su sve dio ekosistema od kojeg zavisi naš kvalitet života. Biodiverzitet je ključan za ljude kroz obezbjeđivanje hrane, čiste vode, lijekova i zaštite od ekstremnih vremenskih prilika.

Tim povodom, Centar za životnu sredinu skupa sa partnerima iz međunarodne mreže Friends of the Earth, je pripremio publikaciju koja opisuje biološku raznolikost, njen značaj i osnovne prijetnje.

Centar za životnu sredinu aktivno radi na projektima zaštite biodiverziteta, te svojim aktivnostima nastoji da utiče na bolje upravljanje zaštićenim područjima u BiH te da poveća njihov broj. Veliki broj aktivnosti tokom proteklog perioda odnosio se na novo zaštićeno područje bara Tišina kod Šamca, naučno istraživanje flore i faune pritoka Neretve, zaštitu mrkog medvjeda, te promociju potrebe za zaštitom jedinstvenih kraških polja u BiH.