Zračenje može da ubije posadu tokom leta na Mars

Put ljudi na Mars, koji svakodnevno najavljuju razne agencije i medijski stratezi, opasan je po život i nema nikakve garancije da zračenje i propratne bolesti neće ubiti astronaute ili cijelu posadu tokom leta ili odmah po dolasku na Crvenu planetu.

Naučni saradnik instituta za medicinsko-biološka istraživanja Ruske akademije nauka Aleksandar Smolejevski učestvovao je 2011. godine u čuvenom eksperimentu “Mars 500”.

Taj projekat je podrazumijevao imitaciju leta međunarodne posade na Mars, izlazak na površinu, vanredne situacije i potpunu izolaciju unutar “svemirskog broda”, koja je trajala 520 dana.

Stručnjaci smatraju da bi let na Mars mogao do potraje i do devet mjeseci, a sve vrijeme čovjek će biti izložen radijaciji, jer jonizujuće zračenje jača sa većom udaljenošću od površine Zemlje.

Debljina zidova svemirskog broda neće biti dovoljna za zaštitu od zračenja i zato je za žene bolje da ne putuju na Mars. One, po pravilu, žive duže nego muškarci, što znači da je šansa da obole od karcinoma zbog kumulativnog uticaja zračenja mnogo veća nego kada je riječ o suprotnom polu.

Prema riječima Aleksandra Smolejevskog, nivo radijacije sa kojim će se putnik suočiti dovoljno je proučen. Doza radijacije koja nije opasna po život, ali je ipak rizična po zdravlje iznosi 1.000 milisiverta.

“Kosmonauti dobijaju oko jednog milisiverta dnevno. U našem slučaju to je 520 milisiverta tokom cijelog putovanja, što znači da su kosmonauti van životne opasnosti. Ali i dalje postoji rizik od onkoloških oboljenja, koji se pojavljuje nakon što je čovjek dobio 660 milisiverta”, pojašnjava on.

Ali, problem je u tome što će let trajati 520 dana samo u idealnim uslovima. Ako dođe do jačanja solarne aktivnosti, doza radijacije biće povećana stotinu puta, što će odmah ubiti posadu.

Ako i kada ljudi stignu živi do Marsa, moraće da izvedu veoma složenu i opasnu prceduru spuštanja.

U slučaju da i to prežive, ponovo će naići na jako zračenje.

Oni koji su doputovali na Mars biće ponovo izloženi jonizujućem zračenju, što bi moglo da dovede do degradacije kognitivnih funkcija. Astronauti tada neće biti u stanju da ispunjavaju zadatke, a možda će čak i zaboraviti šta treba da rade.

Poseban problem je što se leukemija pojavljuje kao moguća posljedica zračenja.

Smolejevski ističe za “Sputnjik” da je, osim što je nivo zračenja veliki, na površini Marsa sila teže mnogo manja od Zemljine i to će negativno uticati na pokretnost čovjeka.

To znači da će se ljudi na Marsu uglavnom nalaziti u podzemnoj bazi, jer je to jedini način da se smanji uticaj radijacije i da se spriječi gubitak toplote.

Prema riječima stručnjaka, zamor, stres, kao i cirkadijalna disritmija /džetleg/ takođe će dovesti do kognitivne disfunkcije.

Nakon svih poteškoća na putu za Mars i borbe da prežive, neki astronauti suočiće se sa neophodnošću da putuju u suprotnom smjeru.

Smolejevski kaže da će se, prema najoptimističnijim najavama, prvi čovjekov let na Mars dogoditi najranije poslije 2030. godine.