Rođene prve genetski modifikovane bebe!

Kineski naučnik He Jiankui objavio je da je prvi put u istoriji uspio stvoriti genetski modifikovane bebe, što je izazvalo pravu buru reakcija i kritika u redovima stručnjaka, ali i u javnosti.

Profesor He i njegovi kolege obavili su izmjene na genima embrija sedam parova koji su učestvovali u vještačkoj oplodnji.

Svi muškarci bili su HIV-pozitivni, a njihove žene nisu. Kineski tim promijenio je gene savremenom tehnologijom poznatom kao Crispr/Cas9 na takav način da se njihova djeca ne mogu zaraziti HIV-om.

Početkom novembra konačno su rođene dvije djevojčice od kojih je samo jedna potpuno otporna na HIV jer su kod nje uklonjena oba ključna gena iz para u genomu. Druga blizanka ima samo jedan isječeni gen, što znači da se ipak može zaraziti. Djevojčice su rođene naizgled zdrave, a za sada nema nikakvih naznaka da su im tehnologijom oštećeni neki drugi geni.

Ne zna se identitet roditelja

Profesor He, koji se obrazovao na prestižnome američkom Stanfordu i radio na genskoj modifikaciji embrija miševa, majmuna i ljudi, objasnio je da je “eliminisao gen pod nazivom CCR5 kako bi djevojčice postale otporne na HIV ako ikada dođu u kontakt s virusom”.

Identitet roditelja i djece za sada se drži u tajnosti, no He tvrdi da je otac htio spriječiti da mu djeca dobiju HIV zbog diskriminacije s kojom se sam susreće.

He, koji radi na Univerzitetu Southern University of Science and Technology u Shenzhenu, pojasnio je da se odlučio na zahvat zato što je HIV veliki problem u Kini, a gen CCR5 služi kao proteinski ulaz koji omogućava virusima HIV-a da prođu kroz membrane stanica.

Profesor He

Zasad nema nezavisnih potvrda o Heovu postignuću niti je o njemu objavljen naučni rad u nekom naučnom časopisu. Međutim, prof. He ga je predstavio u Hong Kongu pred organizatorima međunarodne konferencije o modifikaciji gena koja počinje u utorak. Fakultet na kojem radi ogradio se od postupka, objavio da nije bio upoznat s postupkom i najavio provođenje istrage.

Ako se Heove tvrdnje potvrde, bit će to zaista prvi slučaj da su se rodila genetski modifikovana djeca. No, Crispr-Cas9 i druge metode izmjene gena već su se ranije koristile za eksperimentalne izmjene u embrijima i za eksperimentalna liječenja ljudi. Tako je, primjerice, prije tri godine dvanaestorici pacijenata s AIDS-om metodom poznatom kao ZNF izmijenjen isti gen CCR5 u leukocitima.

Nakon tretmana, polovici ispitanika više nije trebala antivirusna terapija, a zdravstveno stanje im se značajno popravilo.