Otkriće masovne grobnice s ostacima više od 200 djece potreslo cijelu zemlju

Otkriće masovne grobnice s ostacima više od 200 starosjedilačke djece umrle u sistemu škola za prisilnu asimilaciju potreslo je Kanadu, ali i ponovo otvorilo rane kanadske problematične prošlosti prema starosjedilačkom stanovništvu, prenio je danas Radio slobodna Evropa (RSE) pisanje svjetskih medija.

Starosjedilačka zajednica saopštila je da je pronašla dokaze da je 215 djece sahranjeno na teritoriji škole u Britanskoj Kolumbiji na zapadu Kanade, jednoj od mnogih takvih škola koje su osnovane da prisilno asimiliraju starosjedioce.

U Kanadi je decenijama većina starosjedilačke djece oduzimana porodicama i slata u internate, piše The New York Times, ukazujući da se veliki broj djece nikada nije vratio kući, dok su njihove porodice dobile tek nejasna objašnjenja ako su ih uopšte i dobila.

Poglavica Rozana Kasimir iz plemena Prvih naroda Tk’emlups te Sekvepemk rekla je u petak da su radarom otkriveni ostaci djece u blizini mjesta gdje se nalazila Kamlups indijanska rezidencijalna škola, koja je radila od 1890. do kasnih 70-ih godina.

U Kanadi je u 19. vijeku osnovan sistem rezidencijalnih škola, uglavnom pod upravom crkava, u koja su autohtona djeca prisilno slata. Sistem je počeo da se gasi 70-ih, ali je posljednja takva škola zatvorena 1996.

Kanadska Komisija za istinu i pomirenje, koja je osnovana kao dio vladinog izvinjenja i nagodbe oko škola, zaključila je da je najmanje 4.100 učenika umrlo u školama, mnogi usljed zlostavljanja ili zanemarivanja, kao i bolesti i nesreća.

Također je, ukazuje The New York Times, otkriveno da u mnogim slučajevima porodice nikada nisu saznale sudbinu svojih potomaka, koji su danas zbirno poznati kao nestala djeca.

Kasimir je rekla je da je potraga za ostacima u Kamlupsu počela početkom 2000-ih, dijelom zbog toga što se zvanična objašnjenja – uključujući sugestije da su nestala djeca prosto pobjegla – nisu poklapala s pričama koje su iznijeli bivši đaci.

Ona je rekla da su u grobnici nađeni ostaci djece stare i tri godine.

Otkriće masovne grobnice s ostacima 215 starosjedilačke djece izazvalo je tugu, ali i postavilo pitanja u Kanadi, ističe The Washington Post.

Bdijenje i molitvene ceremonije za učenike iz rezidencijalne škole u petak su održana širom Britanske Kolumbije, dok se improvizovana spomen ploča pojavila u Vancouveru gdje su ostavljeni parovi dječijih cipela za svakog od umrlih.

Donji dom kanadskog parlamenta je ubrzao usvajanje zakona kojim bi se osnovao novi nacionalni praznik u znak sjećanja na djecu koja su umrla u rezidencijalnim školama.

Otkriće je također ponovo usmjerilo pažnju na Rimokatoličku crkvu, koja je upravljala školom u Kamlupsu od 1890. do 1969. godine. Iako se kanadska vlada formalno izvinila i isplatila milijarde odštete preživjelima rezidencijalnih škola, Katolička crkva, kako piše The Washington Post, tek treba da se izvini.

Skoro 150.000 starosjedilačke djece u Kanadi oduzeto je porodicama između 1883. i 1996. godine i poslato u rezidencijalne škole gdje su strogo bili zabranjeni starosjedilački jezici i tradicije.

Pronalazak ostataka više od 200 djece ponudio je snažan podsjetnik na kanadsku problematičnu prošlost sa starosjedilačkom djecom, ponovo otvorivši rane zbog vjekovnog maltretiranja starosjedilaca, ocjenjuje The Wall Street Journal.

Politički lideri, predvođeni premijerom Trudeuom, izrazili su saučešće starosjedilačkoj zajednici.

“To je bolan podsjetnik na mračno i sramotno poglavlje historije naše zemlje”, naveo je kanadski premijer na svom zvaničnom Twitter nalogu.

Starosjedilački Kanađani čine otprilike pet odsto od ukupno 38 miliona stanovnika, ali i slabo prolaze po nizu pokazatelja, s većim stopama samoubistava, zatvaranja i smrtnosti novorođenčadi nego kod šire populacije.

Najmanje 150.000 djece pohađalo je rezidencijalne škole u okviru onoga što je kanadska Komisija za istinu i pomirenje opisala 2015. godine kao “kulturni genocid” usmjerenu na starosjedioce, ukazuje The Guardian.

U dokumentima koji su predati komisiji, bivši đaci škole u Kamlupsu opisali su teške uslove u toj instituciji koja od vlade nije dobila dovoljno sredstava po đaku da bi mogla da plati troškove.

George Manuel, koji je pohađao tu školu u dvadesetim godinama prošlog vijeka, rekao je: “Svaki indijanski đak mirisao je na glad.”

Za školu u Kamlupsu je navedeno da je bila nehigijenska i da je u njoj bilo hladno zimi.

U tim dokumentima se, ističe britanski list, spominje i da su đaci bili izloženi širenju malih boginja, tuberkuloze, gripa i drugih zaraznih bolesti, kao i da su mnogi umrli.

U izvještaju iz 1935. godine o smrti od malih boginja u školi, primjećeno je 285 učenika spava u pet prepunih spavaonica. “Tokom epidemije nemoguće je prikladno izolovati pacijente i kontakte”, navedeno je u dokumentu.

Nasilje nad učenicima rezidencijalne škole u Kamlupsu nastavljeno je sve do njenog zatvaranja.

Komisija za istinu i pomirenje navela je da se šezdesetih godina direktor škole zalagao da se stariji dječaci koji se potuku, stave u bokserski ring. “Stavite ih u ring s rukavicama i pratite bokserski meč sve dok oba dječaka ne budu previše umorna da ih bude briga”.