Nobel za fiziku zbog otvaranja “vrata nepoznatog svijeta”

Ovogodišnju Nobelovu nagradu za fiziku dobili su naučnici David J. Thouless, F. Duncan M. Haldane i J. Michael Kosterlitz za teoretska otkrića u kvantnoj fizici, odnosno topološku tranziciju.

Komitet za dodjelu Nobelove nagrade donio je odluku da Thouless dobije polovinu nagrade, odnosno četiri miliona švedskih kruna (oko 416.000 eura), a da preostalu polovicu podijele Haldane i Kosterlitz.

“Ovogodišnji dobitnici nagrada su otvorili vrata nepoznatog svijeta”, navodi se u saopćenju Komiteta i doda je se kako su nagrađeni za otkriće da materija može poprimiti neobična stanja, te da su koristili matematičke formule kako bi proučavali stanja suprovodljivosti, supratekućina i tankih magnetskih slojeva.

Naučnici će diplomu i medalju dobiti 10. decembra, dana kada se obilježava godišnjica smrti Alfreda Nobela.

Komitet za dodjelu nagrada sutra će objaviti dobitnika Nobelove nagrade za hemiju, a u narednih nekoliko da na Nobelovu nagradu za mir i ekonomiju.

Nobelova nagrada za fiziku između 1901. i 2015. godine dodijeljena je 109 puta, odnosno 201 naučniku. Naučnik John Bardeen osvojivši nagrade 1956. i 1972. godine postao je jedini naučnik koji je iz iste oblasto osvojio dvije Nobelove nagrade.

Dobitnica dvije Nobelove nagrade bila je i Marie Curie, koja je 1903. godine dobila nagradu za otkrića u oblasti fizike, a 1911. godine u oblasti hemije.

Do danas su samo dvije žene osvojile Nobelovu nagradu za fiziku, a riječ je o Marie Curie i Mariji Goeppert-Mayer, koja je ovu prestižnu nagradu osvojila 1963. godine.

Najmlađi Nobelovac iz oblasti fizike bio je, tada, 25-godišnji Lawrence Bragg, a najstariji bio je Raymond Davis, koji je 2002. godine u 88. godini života dobio prestižnu nagradu.

Zanimljivo je to da je fizika oblast u kojoj je najviše članova porodice dobilo Nobelovu nagradu. Treba spomenuti supružnike Marie i Pierrea Curie, Williama Bragga i njegovog sina Lawrencea, Nielsa Bohra i njegovog sina Aage N.Bohra, te mnoge druge.

Nobelovu nagradu za fiziku prošle godine dobili su Takaaki Kajita, iz Japana i Arthur B. McDonald, iz Kanade.