Pronađena džinovska planeta kako orbitira oko male zvijezde

Astronomi su pronašli džinovsku planetu koja, kako kažu, ne bi trebalo da postoji prema trenutnim naučnim teorijama.

Planeta slična našem Jupiteru je neuobičajeno velika u poređenju sa zvijezdom oko koje kruži, što je u kontradikciji sa trenutnim saznanjima o tome kako dolazi do fomiranja planeta.

Zvijezda, koja je od nas udaljeno 284 triliona kilometara, je crveni patuljak spektralnog tipa M, što je najčešći tip u našoj galaksiji.

Međunarodni tim astronoma je prijavio ovaj prolanazak u naučnik žurnal Science.

– Uzbudljivo je jer smo se dugo vremena pitali da li džinovske planete kao što su Jupiter i Saturn mogu kružiti oko tako malih zvijezda. Mislim da je opći utisak da ovakve planete jednostavno ne mogu postojati, ali nismo mogli biti sigurni jer su male zvijezde veoma teške za otkriti zbog čega ih je teško proučavati iako su puno učestalije nego zvijezde kao što je naše Sunce – kazao je za BBC profesor Peter Wheatley, sa Univerziteta u Warwicku, koji nije učestvovao u posljednjoj studiji.

Istraživači su koristili teleskope u Španiji i SAD-u da prate gravitacijska ubrzanja zvijezde koja bi mogle biti uzrokovana planetama koje oko nje kruže.

Crveni patuljak ima veću masu nego planeta koja oko njega orbitira, a koja je nazvana GJ 3512b. Ali je razlika između njihovih veličina puno manja nego, naprimjer, između Sunca i Jupitera.

Udaljena zvijezda ima masu, koja je, najviše 270 puta veća od planete. Kao poređenje, Sunce je 1.050 puta masivnije od Jupitera.

– Oko takvih zvijezda trebale bi biti samo planete veličine Zemlje ili nešto masivnije Super-Zemlje – rekao je koautor Christoph Mordasini, profesor s Univerziteta u Bernu.

Ovo otkriće dovodi u pitanje naširoko prihvaćenu ideju o formiranju planeta poznatu kao akrecija jezgre.

– Obično mislimo da džinovske planete nastaju od ledene jezgre, koja orbitira daleko u disku gasova koji okružuje mladu zvijezdu, a zatim brzo raste privlačeći gasove ka sebi. Ali autori tvrde da diskovi oko malih zvijezda ne pružaju dovoljno materijala za ovo. Umjesto toga, smatraju da je vjerovatnije da se planeta odjednom formirala kada se dio diska urušio zbog vlastite gravitacije – rekao je profesor Wheatley.

Autori naučnog rada predlažu da se takav kolaps može dogoditi kada disk od gasova i prašine ima više od jedne desetine mase matične zvijezde. U tim uslovima, gravitacioni efekat zvijezde postaje nedovoljan da bi disk bio stabilan.

Materija iz diska uvlači se prema unutra i stvara grudvu koja je povezana zbog gravitaciije, a koja vremenom izraste u planetu.