Damir Imamović: Sevdah pomaže ljudima da prežive krizu

Umjesto da na današnji dan bude između Briža i Roterdama na putu ka Londonu, muzičar Damir Imamović sjedi u stanu u Sarajevu i pokušava da, na najbolji mogući način u svijetu zarobljenom u epidemiji korona virusa, na Internetu promoviše novi album Singer of Tales.

Mnogi Imamovića smatraju umjetnikom koji je, uz veliko poštovanje prema uzorima, modernizovao sevdah, istovremeno uspjevši da približi ovaj žanr mlađim generacijama i onima koji inače ne slušaju tradicionalnu narodnu muziku.

Sa frizurom iz karantina u domaćoj radinosti, nasmijan i raspoložen za razgovor, Damir se prvo raspituje kako je u Beogradu i da li je ukinut policijski čas, piše BBC na srpskom.

Turneja po Engleskoj i drugim gradovima u Evropi samo je pomjerena, nije otkazana.

„Još uvijek nas hoće”, kaže on.

Sedmi album je pripremao tri godine, a snimio ga je u Berlinu sa međunarodnom ekipom producenata i muzičara.

Kako je njegov izdavač Wrasse records iz Londona sve pripremio za izlazak albuma u aprilu, nije bilo moguće zaustaviti objavljivanje – prvi singl je izašao u januaru, a prikazi i intervjui počeli da se pojavljuju u medijima.

Novi album uvijek prate i koncerti, a s pomalo sjete kaže „predivnu turneju smo isplanirali”.

Čak su se i neki festivali iz Italije javili da se raspituju da li je raspoložen da nastupa u ovoj zemlji na jesen.

Svjetska sevdah zajednica

Sevdah nema status tanga, flamenka ili fada, smatra Imamović, već muzičari„kad dolaziš iz male kulture”, stalno moraju da se objašnjavaju o čemu se radi.

„Mi smo raspadom Jugoslavije izgubili institucije i u kulturi i u muzici. Zato sada moraš stalno da ‘pregovaraš’ naše lokalne identitete s velikim Zapadom, sa načinom na koji njihovo uho sluša muziku”, objašnjava Imamović.

Kad svira u regionu bivše Jugoslavije, gdje dosta pjesama sa njegovog repertoara ima status klasika, priznaje: „Više osjećam da pripadam zajednici”.

Emociju koju nosi sevdah prepoznaju ljudi širom svijeta.

Jedan od najvećih komplimenata dobio je poslije koncerta u Meksiku prije dvije godine, kada mu je prišao mladić i rekao: „Nemam pojma odakle ste, ni koju muziku svirate, ali ja sam sve ovo razumio.”

Sevdah nije samo Damirov životni izbor, to je i tradicija njegove porodice.

„Sevdah nije samo vrsta muzika, kroz njega se vuklo sve što sam živeo, različiti muzički identiteti, poetska strana i borba za emancipaciju i same muzike, ali i ljudi koji su se time bavili,” kaže on.

Ko je Damir Imamović

• Rođen je 1978. u Sarajevu, u muzičkoj porodici. Studirao je filozofiju, a osim sviranja, pisanja i snimanja pjesama, bavi se istraživanjem sevdaha kao žanra.
• Njegovog dedu Zaima Imamovića mnogi smatraju legendom sevdaha, a otac Nedžad bio je aktivni muzičar, svirao je bas u ansamblima koji izvode sevdah muziku.
• Sa Farah Tahibegović je uredio monografiju posvećenu dedi, a 2016. je objavio istoriju sevdaha (Sevdah, Vrijeme) prevedenu na engleski.
• Cjenjen je i među kolegama. Među najvažnije saradnje ubrajaju se one sa Vlatkom Stefanovskim, džez pijanistom Bojanom Zulfikarpašićem i Jadrankom Stojaković. Takođe, bavio se i primjenjenom muzikom za film i pozorište.
• Ovo nije prvi Imamovićev album objavljen za stranog izdavača. Prethodni, Dvojka, sa postavom Sevdah Takht, snimio je sa producentom Krisom Ekmanom iz grupe Walkabouts za izdavačku kući Glitterbeat.

Gitaru je počeo da svira kao tinejdžer tokom rata 1990-tih, jer mu je bilo dosadno.

Prvo je „skidao” aktuelne pop-rok hitove, a zatim se okrenuo bratovoj kolekciji ploča i klasičnom rok zvuku Džimija Hendriksa i grupe Led Cepelin.

„Na dernecima sviramo prvo REM, Guns n'Roses, pa se onda pređe na Hanku Paldum, u neko doba kad se svi napiju na Sinana Sakića”, priča Damir.

Istraživanje istorije sevdaha ga ne opterećuje kad izvodi muziku ili piše nove pjesme, naprotiv.

Smeta mu „antiintelektualni stav da umjetnik mora da bude neka osećajna životinjica i da ne treba da čita ili misli”.

„A zatim se tu pojavi neki profesor univerziteta koji ti objasni šta si ti zapravo htio da kažeš”, zaključuje on.

Zazire od banalnih političkih poruka, ali nema problem da njegovu muziku neko vidi kao angažovanu.

„Osjećam potrebu da napakostim svim tim konzervaticima koji žele da gurnu ovu muziku u nacionalizam”, zaključuje on.

Pjevač koji priča priče

Naslov albuma upućuje na vremena krize ili epidemije, kada bi se ljudi okupili i pričali jedini drugima priče, što je opisano u Bokačovom Dekameronu.

Takođe, Singer of Tales je naziv knjige Alberta Lorda, američkog stručnjaka za epsku poeziju, koji je tridesetih godina 20. vijeka putovao Balkanom i upoznavao se sa tradicionalnom usmenom poezijom ovog područja.

Lordova knjiga imala je veliki uticaj na Imamovića.

Albuma je producirao Džo Bojd, producent prvog singla grupe Pink Floyd, zatim albuma britanskog folk muzičara Nika Drejka, kao i američkih alternativnih velikana REM i 10.000 Maniacs.

Upoznali su se u Sarajevu, preko zajedničkih poznanika, a poslije ručka tokom kog je shvatio da su im razmišljanja o muzici slična, odlučili su da sarađuju.

„Ni meni ni njemu se ne dopada taj turbofolk način predstavljanja naše muzike na Zapadu”, kaže Imamović.

Prije snimanja albuma, Imamović je na vjenčanju Bojda i Andree Gertler, koja je koproducent Singer of Tales, izveo pesmu Kafu mi draga ispeci.

Poslije koncerta u Puli, upoznao se sa kontrabasistom Gregom Koenom, dugogodišnjim saradnikom Toma Vejtsa i Džona Zorna i poželio da svira sa njim.

Postavu na ovom albumu upotpunili su Derja Turkan, muzičar koji svira kemenče – tradicionalni turski instrument s tri žice – i violinistkinja Ivana Đurić.

„Oni su izvanredni muzičari i ljudi, sviraju za muziku, a ne za sebe,” opisuje kolege muzičare.

Njihov uticaj na album je ogroman, priznaje Imamović.

„Nećeš zvati te ljude, objektivno muzičke veličine, a ne dati im prostora”, kaže on.

„Niko neće biti bolji poslije korone”

Damir je tip osobe sa kojom možete dugo razgovarati o najrazličitijim temama, ali nemoguće je izbjeći pitanje šta radi tokom pandemije koja je cio svijet zatvorila kuće.

„Bio sam u šoku prva tri dana,” kaže on, dodajući da je vrlo brzo počeo da radi poslove vezane za promociju albuma, ali i nacrt za novu knjigu o sevdahu.

I inače mnogo čita, ali sad koristi vreme za istraživanje materijala za novu knjigu, pa se prihvatio višetomnih zbornika iz istorije.

„Radim kao frilenser već 15 godina, meni je rad od kuće prirodno stanje,” kaže uz osmjeh.

Kao i mnogi danas, gleda serije na Netfliksu.

Svira, komponuje, ali i za svoju dušu aranžira omiljene narodnjake i objavljuje ih na Tviteru u serijalu „Release your inner narodnjak“, pa se tako kod Lepe Lukić podvuče rif Black Sabbath, a uvod u pesmu Biljane Jeftić zvuči kao Metallica sa čuvenog „crnog” albuma.

Očekivano, pratioci šalju muzičke želje.

Prestao je da prati „kakofoniju prognoza” jer ima puno posla, pa, kako kaže, nema mesta apokaliptičnim mislima.

Karantin zbog korona virusa ne poredi sa ratom jer je danas moguće naručiti picu dok si u samoizolaciji.

Podsjetio se rečenice novinara Ozrena Keba iz knjige Sarajevo za početnike kako sve što čovjek nauči u ratu postaje potpuno nepotrebno u trenutku kad rat prestane.

Optimista je i vjeruje da će svijet nastaviti da funkcioniše kao i do sada, ljudi će se družiti, ići na koncerte.

Ipak, kaže da ne sumnja „da iz ove situacije nećemo izaći nimalo pametniji, da ćemo nešto važno naučiti ili glasati drugačije nego do sada.”

„Kad ovo prođe, vratićemo se na fabričke postavke.”