Priča o Milici Babić, ženi za kojom je patio Ivo Andrić

“Jelena, žena koje nema” je u stvarnosti Milica Babić prva školovana kostimografkinja, kojoj je do posljednjeg dana Andrić pisao “Grli te nježno tvoj Ivo Mandarin”.

Istorija Milicu ne pamti samo kao ženu prvog jugoslovenskog nobelovca. Ona je nakon smrti sahranjena u Aleji zaslužnih građana, a pored nje je položena i urna Ive Andrića, koji je preminuo na današnji dan, 13. marta 1975.

Sve je počelo krajem Drugog svjetskog rata, kada je Ivo Andrić postavljen za ambasadora u Berlinu. S njim je na dužnosti bio i Nenad Jovanović, suprug Milice Babić. Nikada se nije saznao kada se iz prijateljstva izrodila ljubav, ali je bila toliko jaka da je Andrić čekao tri decenije da Milica bude slobodna. Prije smrti njenog muža, 1957. godine, oni su razmenjivali pisma s putovanja, a nakon nje su se redovno čuli telefonom. Godinu dana kasnije 7. septembra 1958. vjenčali su se, a kumovi su im bili Aleksandar i Luli Vučo. Andrić je tada imao 65, a Babić 47 godina.

Nakon vjenčanja, Andrić više nije krio da je “Jelena, žena koje nema” zapravo Milica i da je o njoj snio.

Prva školovana kostimografkinja

Milica Babić je rođena 2. septembra 1909. godine u Bosanskom Šamcu. Njen otac Stevan, imućni trgovac, je nakon male mature šalje u Beč na školovanje. Pet godina se usavršavala u Školi primjenjene umjetnosti Austrijskog muzeja za umjetnost i industriju, a potom se specijalizovala za pozorišni i modni kostim. Po dolasku u Beograd 1931. godine počinje da radi u Narodnom pozorištu. Pamte je kao sposobnu ženu, koja je uspjevala da u kriznim vremenima napravi kostime pomoću džakova.

Andrić je zbog nje, ali i kao član umjetničkih saveta beogradskih teatara, mnogo vremena provodio u pozorištu, ali ga nije cijenio. Smatrao je glumce velikim imitatorima, dobro uživljenim u tuđe živote. Zbog toga o Milici nije govorio kao o pozorišnoj umjetnici, nego je predstavljao kao slikarku u pozorištu.

Tokom karijere je uradila kostime za više od 300 predstava, a poslednja je bila opera “Kockar” 1961. godine.

Nobelova nagrada i smrt

U plavoj balskoj haljini, s crnom mašnom u kosi, Milica je bila uz Ivu u svečanoj sali u Stokholmu, gdje je održana ceremonija uručenja nagrade. Andrićeve riječi na dodjeli i danas odzvanjaju daleko, ali nema ko da ih čuje.

Nakon toga, počela je borba s Miličinom bolešću. Lijekove koje je pila zbog artritisa oslabili su njeno srce i ono ju je izdalo u 59 godini, 24. marta 1968. u Herceg Novom.

https://www.youtube.com/watch?v=eaDG4cWv0TE

Do posljednjeg dana on joj se javljao sa svih putovanja oslovljavajući je sa “Drago Lepo”, a potpisivao “Grli te nježno tvoj Ivo Mandarin”. Nakon njene smrti Andrić je slabo učestvovao u javnom životu i zdravlje je počelo da mu slabi.

Jedan od najvećih umova s ovih prostora umro je 13. marta 1975., a njegova urna je položena pored Miličinog groba u Aleji zaslužnih građana.