Otmice aviona JAT-a koje su strogo čuvana tajna: Među otetim bio i Ivo Andrić

Žarko Laušević, Miša Janketić, Marko Nikolić, a prema nekim izvorima, nekoliko decenija prije njih, čak i Ivo Andrić, bili su žrtve otmica u vazduhu koje su se desile u avionima JAT-a sredinom prošlog vijeka.

Priče o ovim otmicama čuvane su u vrijeme SFRJ pod debelim velom tajne, zbog čega o njima danas postoji jako malo podataka ili se jednostavno za njih ni ne zna.

Zato ih je vazduhoplovni inženjer u penziji Čedomir Krunić godinama istraživao i sada za 24sata.rs otkriva da se pouzdano zna za bar osam otmica.

Najpoznatija i najveća, prema njegovim riječima, jeste otmica Jatovog “boinga 727” u kojem su bili velikani jugoslovenskog glumišta Marko Nikolić, Žarko Laušević, Miša Janketić, kompletan fudbalski klub “Budućnost”, heroji iz Drugog svjetskog rata Božo Lazarević i Milan Šijan…

„Nakon ukrcavanja 97 putnika u tadašnjem Titogradu, 26. septembra 1981. avion je otet. U toku leta bila su tri naoružana otimača, koji su imali saradnike među putnicima. Nakon slijetanja u Atinu, avion se uputio sa punim rezervoarom ka Izraelu, gdje su naišli na otpor. Promjena plana ih je prisilila da slete na Kipar, kada je jedan od putnika izazvao požar u letjelici. Nastala je opšta panika, što su iskoristili putnici i posada da se oslobode. Heroj koji je avion vratio bezbjedno u Beograd jeste Ljubomir Zekavina“, kaže ovaj vazduhoplovni inženjer.

Svoj cilj da se domognu Južnoafričke Republike nisu ostvarili. Nakon 33 godine od kidnapovanja aviona, jedan od otimičara Borivoje Jelić, susreo se sa glumcem Markom Nikolićem i od njega zatražio oproštaj, a sve to je zabilježila kamera emisije “Dosije”.

Tada je otkriveno i da su Izrelci odbrojavali do komande da avioni lovci, koji su letjeli s obje strane otete letjelice, obore avion. Stali su u posljednjoj sekundi.

Mnogi podaci su toliko prikriveni i udaljeni od očiju javnosti da obični ljudi i ne mogu baš toliko da zadiru u njihovu dubinu, a kako kaže Krunić, još pet otmica je zabilježeno.

„Avion 553, koji je letio na relaciji Ljubljana-Beograd, otet je 17. oktobra 1951. Nakon polijetanja, iznenadno je preusmjeren za Cirih, gdje je kapetan Milan Bjelanović zatražio azil. On je u letačkoj knjizi napisao “odlazak u bjekstvo”. Istog dana, kapetan Milivoje Arsenijević je upravljao avionom na relaciji Zagreb-Beograd, ali je i on usmjerio let za Cirih iz istog razloga“, priča Krunić.

Najviše otmica aviona i prinudna slijetanja su ubjedljivo bila za Bari u Italiji, a razlog za to je, kaže Krunić, njegova geografska blizina.

„Tokom vožnje pilota Zdravka Pudara, koji je letio na relaciji Sarajevo- Beograd, jedan od kapetana u avionu, koji je bio na zavidnoj funkciji, preuzeo je komandu i sletio u Bari. Pilot Pudar je nakon toga uspješno vratio avion i putnike u Beograd. Nakon toga, 27. juna 1952., grupa otmičara je navela avion da prinudno sleti u Italiju. Postoje podaci da je na tom letu bio Ivo Andrić, ali i mnogi drugi akademici“, objašnjava vazduhoplovni inženjer.

Od ostalih poznatih otmica tu je i let Tivat-Beograd, za koji se ne zna kada se tačno desio, ali se zna da je preusmjeren za Ankonu. Na istoj relaciji su 1957. i 1959. godine dva aviona preusmjerena za Bar.