Predstava “Zlatno doba” NPRS o prvom profesionalnom pozorištu u Banjoj Luci

U okviru Takmičarskog programa Pozorišnih/Kazališnih igara BiH na sceni Doma kulture Jajce izvedena je predstava “Zlatno doba” autorski i rediteljski projekat Željka Stjepanovića, Narodnog pozorišta Republike Srpske.

Riječ je o predstavi koja govori o okolnostima u kojima je nastalo prvo profesionalno pozorište u Banjoj Luci, tada Narodno pozorišta Vrbaske banovine.

Istorijska paralela u dramskoj radnji vezana je za Kraljevinu Jugoslaviju i stvaranje devet banovina kao organizacionog ustrojstva tadašnje države. Jedna od tih banovina bila je i Vrbaska banovina sa sjedištem u Banja Luci. Država koja želi da mijenja postojeće stanje i stvara novo prosperitetno društvo tu renesansu počinje od teatra kao institucije. Pozorište se doživljava kao najznačanija prosvetna institucija koja nema samo ulogu da zabavi, nego naprotiv da razvija spoznaju o sebi, drugima i cjelokupnom univerzumu.

Tako se iz Beograda u Banja Luku šalje ban Svetislav Tisa Milosavljević sa namjerom da razvije cjelokupni društveni život, koji je na dosta niskom stupnju. I počinje, od pozorišta. Njegova opsesija je izgraditi zgradu pozorišta. To mu i uspjeva te nakon svih problema Narodno pozorište Vrbaske banovine otvoreno je 18. oktobra 1930. godine. Prve četiri sezone za tu namjenu je korištena adaptirana zgrada “Sokolane” – što je predstavljalo samo privremeno rješenje. Nova zgrada Narodnog pozorišta otvorena je 12. novembra 1934. godine, pod nazivom Dom Kralja Petra I Velikog Oslobodioca. Pored Pozorišta, u zgradu su bili smješteni: Kulturno društvo Zmijanje, Muzej Vrbaske banovine, a od 1935. i Narodna biblioteka Vrbaske banovine.

Ovom predstavom Narodno pozorište Republike Srpske obilježilo je 90 godina postojanja.

Scenografiju potpisuje Dragana Purković Macan, kostimografiju Jelena Vidović, muziku Boris Šavija.

U predstavi igraju: Aleksandar Stojković, Goran Jokić, Željko Erkić, Ognjen Kopuz, Željko Stjepanović, Anando Čenić, Ljubiša Savanović, Aleksandar Runjić, Danilo Kerkez, Smiljana Marinković, Zoran Stanišić, Dragoslav Medojević, Boško Đurđević, Đorđe Marković, Marko Nedeljković, Boris Šavija, Lidija Pajić, Bojan Kolopić, Dejan Andrić, Belinda Božičković, Miljka Brđanin, Duško Mazalica, Rok Radiša i Vladimir Đorđević.

Na okruglom stolu predstave “Zlatno doba” bilo je riječi o tom komadu, ali i vremenima kada se gradilo, stvaralo.

Autor predstave Željko Stjepanović istakao je da je praveći predstavu istraživao svu moguću istorijsku literaturu o stvaranju pozorišta.

– Nakon što stavljete u prvi plan da je glavni junak zgrada Narodnog pozorišta, što je za dramu nemoguće, onda sam morao da posegnem za likovima koji su istorijski – kazao je Stjepanović, dodavši da su 99 posto razgovori prvenstveno između bana Milosavljevića i kralja Aleksandra tačno prenošeni.

Ova predstava također, istakao je autor, govori i o tome kako se istorijske odluke prelamaju i na običan svijet u Banja Luci koja osjeća šta ide iz Beograda.

– Tako da imam istorijske likove kao i ove koji su u Banja Luci, a koji su moja fikcija i jednostavno nekako sam morao da ih izmišljam, domišljam kako bi bila napravljena drama – naveo je Stjepanović.

Glumac Goran Jokić koji tumači bana Svetislava Milosavljevića osvrnuo se na lik koji tumači, istakavaši da je riječ o poštenom, sposobnom političaru koji je gradio i težio da osigura što bolje uslove života za narod u svojoj banovini.

Strajo Krsmanović je rekao da ova predstava zaslužuje da se nađe na repertoaru Narodnog pozorišta Republike Srpske i da se njim obilježi jubilej. Međutim, primijetio je da nije jednostavno na dokumentaristički način graditi likove.