Objavljena knjiga kritika “Historijski romani Halida Kadrića”

Sarajevska izdavačka kuća “Bosanska riječ” objavila je ovih dana knjigu kritika “Historijski romani Halida Kadrića” iz pera uglednog književnog kritičara i analitičara Muhidina Džanka, docenta na Filozofskom fakultetu u Sarajevu.

Džanko je u knjigu uvrstio i izvršio izbor književnokritičkih tekstova što su ih pisali eminentni bh. književni kritičari i teoretičari književnosti. Ocjene govore da su ti romani po obimu, strukturi i namjeni novina u bosanskohercegovačkoj književnosti, te se za svaki veže neki značajan atribut.

On je naveo da se radi o “najobimnijem, najpotpunijem romanu ikada napisanom u bosanskohercegovačkoj književnosti”, akademik Nedžad Ibrišimović je zapisao da je to “najzad veliki roman bošnjačke književnosti”, akademik Ferid Muhić da se radi o “mega zvijezdi u sazviježđu književnosti”, a književnik Damir Ovčina da je to “enciklopedija bošnjačkog traženja sebe”. Književnik Zilhad Ključanin je zapisao da se radi o “vrlo bitnoj knjizi u našoj književnosti”, a književni kritičar Željko Grahovac je za autora naveo da je “majstor pripovjedačke proze”.

Za sva tri romana u opusu (“Kobno raspuće”, “Drugi ljudi”, “Dugo svitanje”) kaže se da čine literarne hronike državne, nacionalne i porodične povijesti cijelog 19. i 20. stoljeća, a čiji ukupni obim iznosi više od 5.500 stranica.

Makroromaneskni ciklus “Kobno raspuće” ‘pokriva’ 19. vijek (“Užarena zemlja” period 1801-1821, “Zmajev let” 1822-l833, “Raskol” 1834-1878, “Novo doba” 1879-1900), a “Dugo svitanje” 20. vijek (prvi tom 1901-1918, drugi tom 1919-1945, treći tom 1946-1990 i četvrti tom 1991-2000), dok roman “Drugi ljudi” prati život bošnjačke porodice u Drugom svjetskom ratu i poratnom vremenu.

Taj ogromni književni projekat, po mišljenju Džanke, složena je “književna struktura u kojoj se iskazuje složena i visoko sofisticirana literarna vizija i književnoestetski program kakav nema parnjaka u našoj romanesknoj historijskoj literaturi”.

Ocjene eminentnih književnih kritičara i teoretičara književnosti su gotovo identične.

– Ovo je knjiga koja je Bošnjacima bila prijeko potrebna, roman koji treba postati obavezna lektira za cijelu naciju, djelo koje treba pročitati svako ko želi shvatiti, objektivno i bez predrasuda ne samo noviju povijest Bosne, nego i suštinsku pravednost borbe Bošnjaka za nacionalnu i kulturnu emancipaciju, te proniknuti u autentičnu, izvornu plemenitost njihovog karaktera, plemenitost koja je, još prije hiljadu godina, opravdano donijela naziv “Dobri Bošnjani” – naveo je Muhić, saopćeno je iz izdavačke kuće “Bosanska riječ”.