Izložba “Pazi snajper” u Beogradu

Izložba “Pazi snajper!” Historijskog muzeja BiH, nastala kao rezultat istraživanja fotografa Paula Lowa, koji je za vrijeme opsade Sarajeva napravio značajan doprinos dokumentiranju rata i Historijskog muzeja BiH koji već deceniju muzeološki proučava opsadu, bit će otvorena 13. decembra u prostoru Endžio Hab u Beogradu.

Postavka je tokom 2022. godine bila na stalnoj ekspoziciji muzeja povodom obilježavanja 30 godina od početka opsade Sarajeva. Riječ je o drugom gostovanju Historijskog muzeja BiH u Beogradu – 2018. godine tamošnjoj je publici predstavljena stalna postavka “Opkoljeno Sarajevo”.

“Aleja snajpera” jedan je od zloglasnih termina opsade Sarajeva 1992-1995. Epicentar aleje je u neposrednoj blizini Historijskog muzeja BiH. Zona ulice Zmaja od Bosne, preko Zemaljskog muzeja BiH do zgrade Parlamentarne skupštine je bila pod stalnim nadzorom snajperskih gnijezda smještenih u neboderima na Grbavici – a rijeka Miljacka je u toj zoni bila linija razgraničenja.

Ova izložba historiografski i geografski dekonstruiše “aleju snajpera” kroz široku lepezu muzeološkog diskursa: kroz 3D model (Projekt V Arhitektura), izvještaje Međunarodnog krivičnog suda za bivšu Jugoslaviju, izjave očevidaca.

Fotografi Ron Haviv, Rikard Larma, Paul Lowe, Enric Marti i Gervasio Sanchez kroz objektiv bilježe scene “aleje snajpera”, koje su predstavljene na izložbi. Čini je i multimedijalna instalacija Paula Lowea, te umjetnički radovi domaćih i međunarodnih umjetnika (Adela Jušić, Vladimir Miladinović i Paul Coldwell).

U Beogradu će biti premijerno predstavljen rad “Snajper” Vladimira Miladinovića, zasnovan na balističkom izvještaju o snajperskim dejstvima tokom opsade Sarajeva i civilinim žrtvama stradalim od snajperskih napada. Miladinović koristi metodu iscrtavanja arhivskog materijala i gradi seriju radova koji svjedoče o ratovima na prostoru bivše Jugoslavije devedesetih godina prošlog vijeka.

U “aleji snajpera” je 18. novembra 1994. godine ubijen sedmogodišnji dječak Nermin Divović. Priča o Nerminu predstavlja izuzetno važan dio muzejske kolekcije, ali i postavke “Pazi snajper!” te pokazuje kako Historijski muzej BiH učestvuje u procesima suočavanja sa prošlošću.

Istraživanje i produkcija izložbe je podržana kroz grant Balkan Investigative Reporting Network (BIRN). Predstavljanje izložbe u Beogradu omogućio je forumZFD u saradnji sa Inicijativom mladih za ljudska prava i Galerijom Endžio Hab. Izložbu je podržao University of the Arts London.

Otvorenje izložbe će biti upriličeno u 19.00 sati, najavljeno je iz Historijskog muzeja BiH.