O moralnom sunovratu Republike Srpske ili džaba ih tužite

Nakon što je utvrđeno da se na spisku ubijene srpske djece nalaze i djeca koja su stradala od strane metaka i granata Vojske i Policije Republike Srpske, porodice ubijene djece su najavile podizanje tužbe protiv Republičkog centra za istraživanje rata, ratnih zločina i traženje nestalih lica Republike Srpske. 

Na tu najavu društvene mreže su poludile od sreće i želje za pravdom i osvetom, dok su sarajevski mediji tercirali iz pozadine zadovoljni što mogu da popune oskudnu ljetnu šemu novom temom. 

Samo se bojim da od tužbe neće biti ništa, jer kad malo sve to razgrnete, vidite da je ekipa iz Republike Srpske mnogo ozbiljniji igrač nego što oni misle. 

Evo i zašto.

Sama publikacija „Djeca žrtve rata 1991.- 1995. godina“ je naslovljena tako široko da sve kaže, a ne govori ništa. Na taj način se daje prostor za manipulaciju, jer što je naslov manje precizan, to se pod njega može više ugurati štošta. 

Kada otvorite publikaciju na strani 9. naćete šta su ciljevi istraživanja i evo šta tačno piše „Cilj ovog istraživanja je da se statističkim modelima da jasno prikazan broj, dob, pol i način na koji su djeca stradala. Treba naglasiti da su mnoga djeca stradala i umrla nakon završetka ratnih dejstava, ali zbog nedostatka relevantne dokumentacije ona neće biti predmet ovog istraživanja iako, prema objektivnim saznanjima, taj broj nije zanemariv.“

Ovaj pasus je važan jer se u njemu spominje „relevantna dokumentacija“ od koje zavisi da ne samo da li će te se naći na spisku ubijene djece, već i koje će se informacije naći pored imena stradalog djeteta. 

Kako to izgleda u praksi?

Kao što vidimio kod malog Danila Ristovića stvar je prilično jasna tj. postoje relevantni podaci o njegovom stradanju i oni su detaljno navedeni, ali kod Snježane Radoje „nije bilo“ relevatnih podataka i zato i nije navedeno na koji način je ubijena i ko je ubio. 

Jednostavno rečeno, autori ove publikacije nisu ništa slagali, baš kao ni njihovi izvori relevantnih informacija“, kao na primjer Radio- televizija Republike Srpske, bolnice, domovi zdravlja, udruženja boraca i žrtava Republike Srpske i sl. 

U publikaciji to „fino“ objašnjavaju „Ovo istraživanje predstavlja objektivan prikaz stanja i broja žrtava, prikaz koji ne favorizuje nijedan izvor nijedne od zaraćenih strana,  jer cilj ovog istraživanje je krajnje naučan i human.“

To što relevantne informacije nisu imali samo za djecu koja su stradala od strane Armije BiH i HVO-a može se obrazložiti na razne načine, ali to nije krivično djelo, već pitanje profesionalnosti i ljudskosti  institucije koja je radila ovaj posao.

Ono što je mnogo morbidnije u cijeloj ovoj priči a tiče se ove publikacije je izostanak imena i prezimena bošnjačke i hrvatske djece koja su ubijena na teritoriji Republike Srpske od strane njene Vojske i Policije, a čija bi imena trebala svakako da se nađu u ovoj publikaciji s obzirom na njen naslov. 

Te djece nema u ovoj knjizi, ali ni to nije problem tužilaštva i sudstva, već moralnog i mentalnog sunovrata u kojoj se trenutno nalazi Republika Srpska i nedostaka hrabrosti da se suprostavimo sistemu koji to svakodnevno proizvodi i afirmiše.