Neron je spalio Rim, Trump želi da “spali” Brisel i Berlin?

Ovih dana navršava se 25 godina od službenog formiranja Evropske unije, kao krune višedecenijskih integrativnih procesa na tlu Starog kontinenta. Svoj jubilej, međutim, Unija dočekuje u mračnom raspoloženju: vrijeme uspona je prošlo! Pred zemljama-članicama je ogromno pitanje dalje svrsishodnosti postojanja ove zajednice država.
Unutrašnje slabosti i nedosljednosti tome su poprilično kumovale, ali one nisu ključni razlog sve veće zabrinutosti u evropskim prijestonicama. Najotrovnija guja se u njedra, polako ali sigurno, zavlačila izdaleka – iz Amerike!

Donald Trump, pri tome, nije tvorac sve izraženije američke sumnjičavosti prema EU; njega je samo zapalo da bude egzekutor nečega što tinja još od onog istog februarskog dana u Maastrichtu, kad je EU dobila svoje današnje ime i izgled. U Vašingtonu je tada zaključeno da ujedinjenoj Evropi treba dati šansu, ali da njeno odrastanje mora biti pod strogim nadzorom, kako se evropski gigant ne bi zaputio “pogrešnim”, antiameričkim putem.

SAD su u srce EU instalirale svog najbližeg saveznika, Veliku Britaniju, s ulogom trojanskog konja, detektora i korektora procesa u Evropskoj uniji. London je pune 24 godine izbliza pratio šta se radi i planira, ali sa vidno izraženim odstojanjem, pa i miniranjem nekih ujediniteljskih projekata: od neprihvatanja eura do zadržavanja vlastitog viznog režima.

Svo to vrijeme London je, naravno, podnosio izvještaje “velikom bratu” s one strane okeana, od kojeg je vjerovatno dobijao i instrukcije za svoje dalje ponašanje. Stoga se ni takozvani Brexit nije dogodio samo voljom britanske vlasti, nego i po narudžbi iz Amerike kojom je, ne treba zaboraviti, tada vladala demokratska, Obamina administracija. Upravo je ona krenula da zateže uže, procjenjujući da se Evropa suviše “berlinizirala” i da se u vrh svjetskog poretka, na mala vrata, preko Evropske unije, probija – Njemačka!

U času kad je taj zaključak sazrio, pokrenuta je operacija vraćanja ekonomskog diva tamo gdje je bio sve od Drugog svjetskog rata – među političke patuljke.

Njemački mediji, koji pouzdano osluškuju puls nastupajućih velikih događaja, požurili su da, prije vlasti, ukažu na potrebu pripreme za odbranu od američkog “prijekog suda”. Uticajni nedjeljnik “Der Spiegel”, prepoznavajući šta se valja iza brda, u svom novom broju vrisnuo je poput ubodenika: Hitno treba organizovati odbranu od nastupajućeg američkog nasrtaja!

“Njemačka mora ustati protiv novog predsjednika SAD-a i njegove vlade”, otvoreno se poručuje iz analize njemačkog lista, koji Donalda Trumpa upoređuje sa sumanutim rimskim imperatorom Neronom. Ovaj je, kao što je poznato, spalio Rim. Trumpa se izokola optužuje da želi da spali Brisel i Berlin.

Po preporuci iz Der Spiegelove analize, Njemačka se mora odmah oduprijeti, ali ne sama nego tako što će “izgraditi savez protiv Donalda Trumpa, jer se taj savez, koji je inače apsolutno nužan, u suprotnom neće formirati”. U to društvo Berlin treba da uvuče, kako se navodi, i Evropsku uniju, ali i “azijske i afričke partnere”.

Slični tonovi dolaze i iz državnog medijskog servisa Deutsche Welle koji, u juče objavljenom komentaru, stanje u EU poredi sa raspadom Jugoslavije. Autor zaključuje da se EU mora “osposobiti da zaista složno djeluje, inače će – propasti”. Prstom se upire i na vjesnike i uzročnike raskola: britanski Brexit, svojeglavu Poljsku i Mađarsku, te na mogućnost velike promjene na predsjedničkim izborima u Francuskoj.

Da sve to nije tek u fazi ideja, nego se već stvara neka strategija, pokazuju ove sedmice plasirane izjave šefa jedne od dvije belgijske pokrajine. On je iznio ideju odstranjivanja četiri zemlje iz EU, a potom zbijanja redova među preostalim članicama. Iz Unije bi, po tom scenariju, trebalo izbaciti Poljsku, Mađarsku, Bugarsku i Rumuniju. Njihova krivica, koja se ne pominje izričito, sadržana je u većoj odanosti američkoj nego evropskoj politici.
Ovaj plan u suštini je, ipak, njemački. U osnovnim crtama ga je delegacija Berlina predstavila na nedavnom susretu evropskih lidera na Malti. Po tom planu, okosnicu održive i jake Evrope trebali bi da čine Njemačka i zemlje Beneluxa. Očekuje se da bi tome pristupila i Francuska, čiji predsjednik je na Malti takođe oštro kritikovao dosad iznešene spoljnopolitičke stavove Donalda Trumpa. Naročito se suprotstavio njegovom omalovažavanuu vrijednosti i snage Evropske unije te njene pozicije u sadašnjem svjetskom poretku.

Vodeće evropske države očito se nisu obradovale Donaldu Trumpu. Još vidljivije će nam se to pokazati u vremenu koje slijedi. U nizu neuralgičnih tačaka za koje se mislilo da će podnijeti glavni udar nove američke politike, epicentar bi mogao biti tamo gdje se to manje očekivalo – u Evropi, posebice u Njemačkoj!