Muzej oldtajmera kao svjedok razvoja automobilizma

Muzej automobila u Beogradu, s oko 50 rijetkih i starih vozila, koji predstavljaju istorijsko svjedočanstvo i imaju poseban značaj za razvoj automobilizma, kako u Srbiji, tako i u svijetu, spomenik je kulture koji i danas, nakon 24 godine od osnivanja, posjetiocima pruža priliku da vide Maro Gardon iz 1897. godine ili prvi sportski luksuzni auto, javlja Anadolu agency (AA).

Sjedište najmlađeg tehničkog muzeja u Srbiji nalazi se u ulici Majke Jevrosime u Beogradu, a vlasnik zbirke Bratislav Petković objasnio je za AA odakle je potekla njegova ljubav prema automobilima i kako je došao na ideju da osnuje ovakav muzej.

“Vrlo teško se dolazilo do privatnih kola, ali mi djeca prijestonice smo bili privilegovani da smo mogli da odemo ispred ambasade da vidimo, naprimjer pred britanskom ambasadom uvijek posljednji model Rols rojsa, Jaguara, Rovera, pred francuskom Citroena, u ono vrijeme Panard e Levasor, Pežo ili Reno najnoviji model”, naveo je on.

– U javnu čitaonicu po informacije –

Kako je rekao, tada nije bilo moguće doći do stranih časopisa o automobilima, te je on sa ostalom djecom išao u javnu čitaonicu i sjekao iz časopisa šta ga interesuje i tu stekao prva znanja o automobilima.

“Onda smo imali razna takmičenja, recimo stanemo kod pošte, okrenemo leđa i po zvuku pogađamo koji auto ide”, kazao je.

Prvi automobil u njegovoj kolekciji je Ford T, koji je kupio 1965. godine.

“Prvi auto koji sam kupio u Šumatovačkoj ulici je od izvjesnog čika Žareta Papagaja. Neke šarene pantalone je nosio, oni su ga zvali Papagaj, stariji čovjek, od prije rata je to njegov auto bio i Neijmci to nisu za vrijeme rata uzimali, velika je to kubikaža, on je to zadržao. Ja to promijenim za jedan gramofon i komplet ploča Mijata Mijatovića kog je on obožavao. Inače, nije htio da ga proda”, objašnjava Petković.

Kako kaže, u Muzeju se nalazi oko 50 vozila koji predstavljaju panoramu saobraćaja i onoga što se u Beogradu vozilo od početka vijeka do današnjeg dana.

“Jedan auto može da ispriča priču o vremenu u kome je nastao”, naveo je Petković.

– U kolekciji i Titovi automobili –

Najstariji automobil je francuski Maro Gardon iz 1897. godine. Kolekcija obuhvata i automobile iz 50-ih, 60-ih i 70-ih godina 20. vijeka, među kojima su Mercedes 300 C – kabriolet D, poznat kao Adenauer iz 1956. godine, Jaguar MK2 iz 1963. prvi sportski luksuzni auto, Kadilak kabriolet iz 1957. godine.

Tu su i Ford iz 1902, Lančia Lamda iz 1925, Citroen B10 iz 1926, Buik 28-58 Opera kupe iz 1928, Škoda R6 iz 1929, Aero 10 iz 1929, Aero 50 kabriolet 1z 1941. godine, Alvis iz 1930, BMW 327/328 iz 1938. godine.

“Ima i dva Titova automobila. Tu je Pulman 600 blindirani, kod njega je interesantno što je više prešao u avionu nego što je prešao po drumu. Po drumu je prešao 25.000 kilometara, a u vazduhu sigurno milion kilometara, jer je išao i na Kubu, vožen je tamo gdje je Tito išao u posjetu”, ispričao je on.

Posjetioci mogu vidjeti i prototip ju-formule DMB-Rakovica iz 1969. godine, kao i formulu Austro-kajman iz 1978. godine iz Austrije, dok je najmlađi automobil u kolekciji Ferari 308 GTS iz 1978. godine iz Italije.

Automobili iz zbirke Bratislava Petkovića korišćeni su i za snimanje kultnih filmova “Otpisani” i “Balkan ekspres”, ali i novijih ostvarenja poput “Beogradskog fantoma” u kome je korišćen Porše.

Sada vlasnik Muzeja Petković više ne kupuje automobile, već se bavi restauracijom. Njegova zbirka ima ukupno 100 automobila, a samo polovina je izložena u Muzeju.

– Biblioteka s hiljadama naslova –

Muzej posjeduje i prateću opremu: točkove, trube, fenjere, radioaparate, alate, vozačke dozvole, postere, trgovačke reklame, registarske tablice, prve saobraćajne propise i zakone. U Muzeju se nalaze i zbirka fotografija, dokumenata, starih alata i opreme, kao i biblioteka s više hiljada naslova, vitrina s ličnim stvarima Sretena Kostića, prvog šofera u Srbiji, stare benzinske pumpe, među kojima se izdvaja “Kod slijepog šofera” Bože Tvrdišića.

Sjedište Muzeja je u zgradi koja je pod nazivom Moderna garaža proglašena za kulturno dobro i predstavlja karakterističan spomenik tehničke kulture vremena u kome je nastao. Izgrađena je 1929. godine kao prva javna garaža u centru grada, po planovima ruskog arhitekte Valerija Staševskog. U njoj su bili smješteni i automobili učesnika prve beogradske međunarodne automobilske i motociklističke trke, održane 3. septembra 1939. godine.

Moderna garaža pretvorena je u Muzej automobila 1994. godine.