U RS-u najviše angažovanih radnika nacrno u ugostiteljstvu i trgovini
Inspekcija rada u Republici Srpskoj je u 2015. godini izvršila 6.595 kontrola i u 2.205 slučajeva utvrdila razne vrste nepravilnosti iz oblasti radnih odnosa i zaštite na radu.
Poslodavcima je izrečena 1.821 upravna mjera kojima je naloženo preduzimanje radnji s ciljem otklanjanja nepravilnosti, a izdato je 1.015 prekršajnih naloga u vrijednosti 1.555.380 KM i podnesena 73 zahtjeva za pokretanje prekršajnog postupka , podaci su entitetskog inspektorata.
Utvrđene nepravilnosti najčešće su se odnosile na zaključivanje i otkaz ugovora o radu, vođenje evidencija o dnevnoj prisutnosti radnika na radu, prijavljivanje na obavezne vidove osiguranja, obračun i rokove isplate plaća, uručivanje pismenog obračuna plaće, radno vrijeme, organizovanje i sprovođenje poslova zaštite na radu.
Republička inspekcija rada je lani kod poslodavaca zatekla 970 radnika koji nisu imali zaključen ugovor o radu i nisu bili prijavljeni na obavezne vidove osiguranja.
Angažovanje radnika “nacrno” najčešće je prisutno u oblasti ugostiteljstva i turizma, trgovine, eksploatacije i prerade drveta, te uslužnim djelatnostima.
S ciljem otkrivanja nepravilnosti koje se ne mogu utvrditi u redovnom radnom vremenu, rad inspektora je često organizovan u popodnevnim smjenama, u radne dane, ali i dane vikenda.
Iz inspektorata tvrde da su također, često organizovane i zajedničke kontrole sa drugim organima kao što su Poreska uprava i MUPRS-a.
U posmatranom izvještajnom periodu u oblasti nadzora inspekcije rada dogodila se 71 teža povreda na radu (10 u šumarstvu i drvnoj industriji, tri u elektroprivredi, 21 u građevinarstvu i 37 u ostalim djelatnostima) i četiri povrede sa smrtnim ishodom (jedna u šumarstvu i drvnoj industriji, jedna u građevinarstvu i dvije u ostalim djelatnostima).
Kao najrizičnije djelatnosti izdvajaju se šumarstvo i drvna industrija, građevinarstvo i elektroprivreda. U kategoriju ostale djelatnosti svrstani su pojedinačni slučajevi povreda na radu u oblastima kao što su trgovina, turizam, saobraćaj, kultura, komunalne djelatnosti i drugo, u kojima povrede na radu nisu izražena pojava i u poređenju sa prethodnim godinama nemaju trend kontinuiteta.
U povrede na radu ubrajaju i povrede koje se dogode prilikom dolaska na posao i odlaska s posla, što znači da se nisu dogodile na konkretnom radnom mjestu i nisu u direktnoj vezi sa provođenjem mjera zaštite na radu od poslodavca.
Primjeri takvih povreda su lom ruke radnika zbog leda na trotoaru, pad sa bicikla prilikom dolaska na posao ili povređivanja radnika usljed fizičkog napada treće osobe.
