Zavirite u vilu u kojoj je Tito trebao živjeti do smrti

Tito nije dočekao da se u nju useli, Slobodan Milošević je tu proveo posljednje dane pred hapšenje, a danas se Vila „Mir“ koristi za prijem i smještaj najviših stranih zvaničnika koji dolaze u Srbiju. „Blic“ je poslije više decenija ušao u luksuzno zdanje.

Vila „Mir“, smještena u rezidencijalnom dijelu na Dedinju, na imanju od šest hektara u Užičkoj ulici 11-15, dio je državnog kompleksa u čijem se sastavu nalaze još dva objekta – lovačka kuća i bilijarnica. Na istom imanju je i čuvena rezidencija koju je NATO razorio tokom bombardovanja 1999. godine, a u kojoj je neposredno prije tog događaja živio Slobodan Milošević sa porodicom. Ovaj kompleks nosi breme značajnih događaja iz jugoslovenske i srpske historije.

Različite priče kružile su o tome zašto je pored pomenute rezidencije građena Vila “Mir”. Jedna, doduše, nezvanična priča kaže da je to bio način da se Tito i Jovanka Broz razdvoje u periodu kada je njihov brak već praktično bio završen. Zvanična verzija je drugačija.

– Titovi najbliži saradnici dali su prijedlog da se napravi izdvojena vila gdje će maršal provoditi stare dane. Nažalost, nije to dočekao – priča za “Blic” Sandra Vesić Tesla, kustos.

Doživotni predsjednik SFRJ je, pričaju svjedoci, obilazio radove na vili, ali, budući da mu se zdravlje naglo pogoršalo, završio u bolnici, gdje je ubrzo i umro, pa u luksuznom zdanju nije proveo ni dan.

Vila „Mir“ građena je potpuno u skladu s Titovim potrebama. Pošto mu je zbog zdravstvenih problema amputirana noga, projektanti su računali da će, kada se vrati iz bolnice, koristiti invalidska kolica. Zato su u vilu ubacili prostrani lift, rampe, kao i pasarelu koja zadnji dio vile povezuje sa prostranim imanjem.

– Pričalo se da u vili ne postoje stepenice, i danas ima takvih nagađanja, ali to, kao što vidite, nije tačno – priča Vesić Tesla dok se iz prizemlja u kojem su trpezarija i više prostorija za sastanke penjemo na više spratove.

Na prvom spratu, u sredini je smještena prostorija opremljenja svedenim, modernim namještajem pastelnih boja gdje su uglavnom tokom sastanaka smještene delegacije u pratnji najviših zvaničnika.

Na drugom spratu su apartmani Prezident 1, koji je i najluksuzniji, i Prezident 2. Opremljeni su modernim namještajem u sivim tonovima, a u jednom se nalazi teleskop pomoću kojeg gosti mogu posmatrati grad.

U prostoru ispod nivoa zemlje nalazi se luksuzni bazen, kao i sauna u kojima gosti najvišeg ranga mogu uživati. U produžetku je trezor sa poklonima koje je Josip Broz Tito dobijao tokom svog mandata od državnika širom svijeta.

Ubrzo nakon Titove smrti, vila je adaptirana u muzejski prostor, sa namjerom da se u njemu baštine ime i lik nesuđenog stanara. Sa istim ciljem 1982. godine, odlukom Skupštine SFRJ, formiran je Memorijalni centar „Josip Broz Tito“ koji ima dužnost da novoosnovana institucija „čuva sve objekte i predmete vezane za život i rad druga Tita”. Odmah po osnivanju Memorijalnog centra, u Vilu „Mir“ smještene su Likovna zbirka, Zbirka primjenjenih umjetnosti, Arheološka zbirka, Zbirka diploma i plaketa, Numizmatička zbirka i Zbirka ličnih predmeta Josipa Broza. Zbog novih političkih okolnosti koje su, između ostalog, dovele i do promjene državnih granica, Memorijalni centar je funkcionisao svega deceniju i po.

Nalazi se na prostranom imanju, a izgrađena je davne 1932. godine. Više puta je adaptirana, a današnji izgled dobila je 1972. godine.

– U ovom objektu nalazili su se alat i strug pomoću kojih je Tito pravio sitne predmete poput držača za nalivpera i olovke, laboratorija za razvijanje fotografija, što je također bila velika maršalova strast, kao i sto za bilijar koji je i danas na istom mjestu i po kojem čitav prostor nosi ime. Na ovom mjestu Tito je započinjao radni dan uz jutarnje novine i prvu kafu – navodi kustos Sandra Vesić Tesla.

Danas se u Bilijarnicu ulazi kroz dvokrilna vrata, a prostor je uređen kao prijatni dnevni boravak, sa manjim vinskim šankom, naspram koga se prostire dugački drveni sto sa stolicama.

Doživotni predsjednik SFRJ dobio je lovačku kuću kao poklon Republike Slovenije za 60. rođendan, a služila je za čuvanje lovačkih trofeja. Drvene je građe, smještena u šumovitom dijelu parka. Oko kuće je zasađena ritska vegetacija i postavljen mali šumski bazen sa fontanom, što je doprinjelo efektu bajkovite drvene brvnare u slovenačkom stilu.

– U njoj su bili izloženi lični lovački trofeji maršala, oružje, mnogobrojna priznanja. Enterijer je tako bio ispunjen rogovima bufala, vodene antilope, kožom lavova iz Etiopije, Kenije i Tanzanije. Primarno mjesto zauzimao je los koji je 1962. odstreljen u Podmoskovlju, a svoje mjesto našao je iznad kamina – priča Vesić Tesla.

Prostor je danas otvoren za važne goste i prilagođen savremenim potrebama.