Ni na istok, ni na zapad: BiH ne napreduje na putu ka EU, Rusija nije saveznik RS-a

Premda domaći političari na sva usta hvale napredak i evropski put Bosne i Hercegovine, navodeći kako su svi jednoglasno za reforme koje vode ka članstvu, s građanima stvari idu malo drugačije. Bosna i Hercegovina je, što je odavno poznato, podijeljena po ovom pitanju.

I dok u Federaciji BiH, prema istraživanju koje je nedavno uradio Međunarodni Republikanski Institut, vlada proevropsko raspoloženje, u Republici Srpskoj (RS) je ono daleko slabije, te apsolutnu podršku uživa kod tek 18 posto anketiranih građana. Međutim, analitičari smatraju kako su sva lutanja u tom pogledu uključujući i vjeru u Rusiju kao saveznika, u biti, zavaravanje, piše Radio Slobodna Evropa.

Reformska agenda, posvećenost putu ka eurointegracijama, evropski zakoni… već duže od godinu dana riječi su koje bosanskohercegovački političari koriste kako bi pokazali kako se zalažu za članstvo u EU. Navodno u tome su jednoglasni, svi su tome posvećeni, mada se u stvarnosti jasno vidi njihova podijeljenost, jer se pod krinkom reformi, pokušava podmetnuti svašta.

Podijeljeni su i građani. Iako su uzevši u obzir cjelokupno stanovništvo uglavnom za članstvo, u RS-u, prema istraživanju koje je nedavno uradio Međunarodni Republikanski Institut (IRI), tek 18 posto stanovništa izražava bezrezervnu potporu, dok ih oko 35 posto ima određenu zadršku.

Dijelom se to može pripisati i tome da se u RS-u protežira prorusko raspoloženje. Podgrijavaju ga politički lideri koji u Rusiji vide saveznika.

“Veoma sam zadovoljan što jedna mala Republika Srpska zadržava pažnju Ruske Federacije na najvišem nivou kada je riječ o političkim i ekonomskim pitanjima, te u tom smislu postoje odlične pretpostavke da se saradnja ojača i produbi”, izjavio je nedavno predsjednik RS-a Milorad Dodik nakon posjete Rusiji.

I dok nade usmjeravaju ka Rusiji istina je da je Brisel, odnosno Evropska unija, najjači partner BiH, kako politički tako trgovinski.

Ono od čega se bježi, smatra politički analitičar i psiholog Srđan Puhalo, nije Evropska unija, već evropske vrijednosti.

“Domaćim političarima ovo je idealna država. Imaju maksimalnu moć, maksimalne benefite i minimalnu odgovornost. Zašto bi oni željeli da odu u EU ako im je ovdje savršeno? Plašim se da iza svih zaklinjanja u EU ne stoji stvarna spremnost da se uđe u taj savez i, što je važnije, prihvate vrijednosti karakteristične za Uniju”, ocjenjuje Puhalo.

Već i sama činjenica da prema pomenutom IRI-jevom istraživanju građani Bosnu i Hercegovinu ne svrstavaju ni na Istok ni na Zapad i to sve etničke grupe podjednako, dovoljno govori o tome kakva je percepcija zemlje u kojoj žive.

Direktor Međunarodnog instituta za bliskoistočne i balkanske studije Zijad Bećirović, podsjeća da, u konačnici, u Evropsku uniju ne ulaze narodi već zemlja.

Uticaj Rusije ili Turske ne može, smatra Bećirović, donijeti toliko dobra kao članstvo u EU.

“Pragmatično su svi svjesni da je Evropska unija prirodni prostor kojem pripada sama Bosna i Hercegovina, međutim, uslijed manipulacije političkih struktura, pokušava se nametnuti kao alternativa Evropskoj uniji neke druge države. Da li je to Ruska Federacija, Republika Turska ili neke treće države, što spada u sferu apsolutne iracionalnosti, u sferu emocija, a ljudi u Bosni i Hercegovini i bilo gdje da žive, trebaju jednu racionalnost i realnost, a ta realnost je upravo Evropska unija”, navodi Zijad Bećirović i ukazuje:

“Nije ni slučajno što je najveća ekonomska razmjena Bosne i Hercegovine sa državama Evropske unije, što najviše građana BiH ili je izbjeglički status dobilo u državama Evropske unije ili sada ide na privremeni rad. Niti se Rusija pokazala kao investitor u Bosni i Hercegovini niti Turska, koja je čak više investirala u susjednu Republiku Srbiju nego u Bosnu i Hercegovinu. Na kraju krajeva, imamo veću razmjenu sa jednom Slovenijom, Austrijom ili Njemačkom od svih tih država.”

I Srđan Puhalo smatra da je krajnja tačka ista svima – svi su za Evropsku uniju. Jedni za EU u BiH, a drugi za EU iz BiH, kamo odlaze da bi sebi obezbijedili egzistenciju.

“Ljudi koji su euroskeptici i maštaju o Rusiji žele plate Evropske unije i oni žele da pomire nešto što je teško u realnosti pomiriti – da slijede Putina i imaju njemačke prihode i upravo ta raspolućenost, koja nije mala, nas drži u tom mjestu da ne znamo šta hoćemo, a da pritom kad dođe trenutak da se ode – odu u EU”, zaključuje Bećirović.