Danas 14 godina od ubistva Zorana Đinđića

Danas se navršava 14 godina od ubistva premijera Srbije i lidera Demokratske stranke Zorana Đinđića.

Đinćić je ubijen na ulazu u zgradu Vlade Srbije. Neposredni počinioci iz redova kriminalnog “zemunskog klana” i Jedinice za specijalne operacije /JSO/ su osuđeni, a pitanje političke pozadine ubistva do danas nije razjašnjeno.

Na Đinđića je izvršen atentat u 12.25 časova kada je zadobio prostelnu ranu grudnog koša i stomaka, a povredama je podlegao u 13.30 časova u Urgentnom centru u Beogradu.

Nekoliko časova od ubistva u Srbiji je uvedeno vanredno stanje i proglašena trodnevna žalost.

Kao izvršioci odmah su osumnjičeni pripadnici “zemunskog klana”, a to je obrazloženo činjenicom da je planirano da se tog dana, kada je Đinđić ubijen, kako je Vlada kasnije saopštila, potpiše nalog za hapšenje jednog broja pripadnika te kriminalne grupe.

Za vrijeme vanrednog stanja, koje je trajalo do 22. aprila, u policijskoj akciji “Sablja” uhapšeno je 11.665 osoba, među kojima je bilo partijskih funkcionera, visokih vojnih oficira, nosilaca pravosudnih funkcija i estradnih zvijezda, a neki od njih su proveli određeno vrijeme u pritvoru.

Osumnjičeni kao glavni u organizovanju ubistva Đinđića bili su nekadašnji komandant raspuštene JSO Milorad Ulemek Legija, i pripadnici “zemunskog klana” Dušan Spasojević Šiptar i Mile Luković Kum. Kum i Šiptar ubijeni su 27. marta u pokušaju policije da ih uhapsi.

U policijskoj akciji “Sablja” uhapšen je neposredni izvršilac ubistva Zvezdan Jovanović, kao i nekoliko članova raspuštene JSO, ali i brojni pripadnici zemunskog klana.

U avgustu 2003. podignuta je optužnica protiv 44 osobe za učešće u organizovanju ubistva, a suđenje je počelo 22. decembra 2003. godine u Okružnom sudu u Beogradu. Oni su 23. maja 2007. godine proglašeni krivim i osuđeni na ukupno 378 godina zatvora.

U obrazloženju presude Đinđićevim ubicama, između ostalog, navedeno je i da je to političko ubistvo, da je upereno protiv države, da su u njemu učestvovali kriminalizovani dio JSO i banda Dušana Spasojevića.

Đinđić je bio jedna od ključnih ličnosti promjena u Srbiji 2000. godine i vođa opozicije DOS, kada je, poslije masovnih protesta 5. oktobra zbog pokradenih izbora smijenjen Slobodan Milošević.

Đinđić je potom postao premijer, a njegova vlada, koja je formirana 25. januara 2001. godine, započela je ambiciozne reforme, socijalne i ekonomske, a poslije mnogo godina zategnutih odnosa uspostavljene su dobre relacije sa zapadnim zemljama, naročito sa SAD.

Njegova vlada zalagala se za saradnju sa Haškim tribunalom, a za njenog mandata uhapšeno je nekoliko haških optuženika, među kojima i Slobodan Milošević.

Na čelo Demokratske stranke Đinđić je došao početkom 1994. godine i na toj je poziciji ostao do smrti.

Američki “Time” uvrstio je 1999. godine Đinđića među 14 vodećih evropskih političara trećeg milenijuma.

Zoran Đinđić rođen je 1. avgusta 1952. godine u Šamcu. Studirao je na Filozofskom fakultetu u Beogradu i već tada je primijećen među mladim disidentima.

Osnovne studije završio je vrlo brzo, za tri i po godine, a doktorirao je 1979. na Univerzitetu u Konstancu, u NJemačkoj, o temi “Problemi utemeljenja kritičke teorije društva”. Mentor mu je bio jedan od najistaknutijih filozofa druge polovine 20. vijeka Jirgen Habermas.

Sa još 12 intelektualaca 1989. godine učestvovao je u obnavljanju Demokratske stranke, čime je započeo političku karijeru.

Đinđić je dobitnik ugledne njemačke nagrade “Bambi” za 2000. godinu u oblasti politike, a 2002. u Pragu je primio nagradu Fondacije “Polak” za doprinos razvoju demokratije u Srbiji.

Autor je mnogih naučnih radova iz oblasti filozofije i političke teorije i prevodilac više filozofskih djela. Aktivno se bavio i političkom publicistikom.

Đinđić je sahranjen 15. marta 2003. godine u Aleji zaslužnih građana na Novom groblju u Beogradu. U pogrebnoj povorci koja se kretala ulicama Beograda bilo je više stotina hiljada građana. Među njima je bilo i 70 stranih državnih delegacija.