Kako je osuđena ratna zločinka Biljana Plavšić govorila 9. januara 1992.
Na današnji dan 1992. godine predstavnici srpske nacionalnosti, predvođeni SDS-om, donijeli su odluku o uspostavljanju Srpske republike Bosne i Hercegovine, i to uoči referenduma, te proglašenja nezavisnosti BiH.
Danas će u sklopu obilježavanja ovog događaja vladajuće strukture u RS-u organizovati proslavu i pored zabrane Ustavnog suda BiH koji je tokom prošle godine praktično ukinuo 9. januar kao praznik.
Ovaj datum u proteklim je danima izazvao brojne kontroverze u bh. javnosti, upravo kao i 1992. godine, kada je RS praktično bila i uspostavljena.
Brojni transkripti sa zasjedanja tadašnje Skupštine srpskog naroda u Bosni i Hercegovini, iz perioda 1991. i 1992. godine, u najmanju su ruku jezivi i jasno pokazuju fašizoidna nastojanja pojedinih zastupnika i lidera RS-a.
Na petoj po redu sjednici ove skupštine koja je održana upravo 9. januara 1992. godine govorila je i Biljana Plavšić, kasnije osuđena za ratne zločine pred Haškim tribunalom. U nastavku podsjećamo na dio njenog govora:
“Nijedan Srbin koji imalo drži do svog nacionalnog identiteta ne može pristati da bude pretopljen u bezimenog građanina u Bosni i Hercegovini, Bosni i Hercegovini, kojoj bi svi građani bili isti, recimo zeleni.
Dame i gospodo, ovim činom mi ne ispoljavamo nikakvu nacionalnu sebičnost niti učestvujemo u ostvarivanju navodne velikodržavne hegemonije. Krajnje je vrijeme da se jasno i glasno odbije optužba da stvaramo Veliku Srbiju na račun drugih naroda. Ako pogledamo kroz istoriju na teritoriju koju zauzima bilo koja od sadašnjih jugoslovenskih republika, granice zacrtane na AVNOJ-u granice koje su u Drugom svetskom ratu odredili partizani, pod vodstvom komunista dale su BiH najveću teritoriju još od srednjeg vijeka…
S druge strane Srbije, Crna Gora, ako hoćete i Hrvatska, po istom kriterijumu su u odnosu na Bosnu i Hercegovinu izrazito prikraćene. Pa zašto, po kojem pravu da sada egzistiraju Male Srbija, Mala Crna Gora, Mala Hrvatska a Velika Bosna i Hercegovina i to Velika Bosna i Hercegovina pod stvarnom vlašču jednog naroda i jednoga čoveka.“
Osim Biljane Plavšić pred Haškim tribunalom odgovaraju ili su osuđeni i ostali lideri Republike Srpske: Momčilo Krajišnik, Radovan Karadžić i general Ratko Mladić.
Momčilo Krajišnik, osuđen je na 27 godina zatvora zbog učestvovanja u etničkom čišćenju. Sud mu je kasnije smanjio kaznu na 20 godina zatvora, a pušten je nakon odslužene dvije trećine kazne. Biljana Plavšić osuđena je na 11 godina zatvora zbog učestvovanja u progonu nesrpskog stanovništva i podržavanja kampanje etničkog razdvajanja.
Prvi predsjednik Republike Srpske Radovan Karadžić u Haškom tribunalu je osuđen na kaznu od 40 godina zatvora. On je proglašen krivim za sve tačke optužnice osim za tačku 1 (genocid u Bratuncu, Foči, Ključu, Prijedoru, Sanskom Mostu, Vlasenici i Zvorniku). Utvrđeno je da je direktno odgovoran za genocid u Srebrenici a proglašen je krivim i za udruženi zločinački poduhvat tokom opsade Sarajeva.
