Šta je EK zanemarila u svom zvaničnom Izvještaju za BiH 2016?

Inicijativa za monitoring evropskih integracija BiH objavila je četvrti Alternativni izvještaj u kome je predstavljen pregled napretka Bosne i Hercegovine u ispunjavanju Političkih kriterija za pristupanje EU (poglavlje 2. u Izvještaju koji objavljuje Evropska komisija) u 2016. godini.

Izvještaj je rezultat zajedničkog rada skoro 30 bh. organizacija civilnog društva koje djeluju na poljima ljudskih prava, političke odgovornosti i vladavine prava. Alternativni izvještaj za BiH 2016: Politički kriteriji objavljen je u julu 2016. godine i odnosi se na period od ljeta 2015. godine do ljeta 2016. godine. Izvještaj je dostavljen Delegaciji EU u BiH, Evropskoj komisiji, Evropskom parlamentu, kao i svim institucijama vlasti u BiH.

Izvještaj Evropske komisije o Bosni i Hercegovini za 2016. godinu objavljen je 9.11.2016. godine, a odnosi se na period od oktobra 2015. godine do septembra 2016. godine.
U ovom dokumentu predstavit ćemo treći uporedni pregled Izvještaja Evropske komisije (EK) i Alternativnog izvještaja. Cilj komparativne analize je da utvrdi podudarnosti i razilaženja u odnosu na Izvještaj Evropske komisije, te da ustanovi u kojoj mjeri je EK u svojim zaključcima i preporukama uzela u obzir nalaze i preporuke organizacija civilnog društva predstavljene u Alternativnom izvještaju.

Poređenjem ovogodišnjih izvještaja Evropske komisije i Inicijative za monitoring EU integracija BiH, uočava se da su i dalje prisutna razilaženja oko istih pitanja kao i u prethodnim izvještajima (poštovanje zakonskih propisa u radu parlamenata i vlada; ocjena provođenja popisa stanovništva; zanemarivanje kršenja radničkih prava). Podudarnosti u nalazima i preporukama u izvještajima takođe se ponovo javljaju u istim oblastima kao i u prošlogodišnjim izvještajima.

I dalje se pokazuje nespremnost EK da eksplicitno ukaže na političke aktere odgovorne za nezakonito i/ili nedemokratsko ponašanje, kao i tendencija da se ne upušta u komentarisanje brojnih izrazito problematičnih dešavanja, koja su imala destabilizirajući efekat na prilike u BiH, poput održavanja referenduma i “kontramitinga” vlasti u RS, otvorenih pritisaka na pravosuđe od strane političkih aktera iz oba entiteta, pokušaje usvajanja legislative kojom bi se unazadio nivo zaštite ljudskih prava u BiH i sl.

Primjetan je kontinuirani nedostatak volje da se prepoznaju i imenuju problemi koji se pojavljuju u implementaciji Reformske agende, koji proizlaze iz politizacije i opstrukcije ovih procesa, te se ogledaju u izuzetno netransparentnom radu institucija.

Zabrinjavajuće je što se na taj način i dalje šalje poruka akterima u BiH da su ovakvi postupci prihvatljivi i da se formalni napredak u ispunjavanju uslova, čak i onda kada do njihovog ispunjavanja zapravo i nije došlo (vidjeti 1.3 Uprava) može ostvariti na uštrb kvaliteta demokratskih procesa i dobre uprave.